Σε προκλητική γραμμή συνεχίζει να κινείται η ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας ,παραβιάζοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών, παρά τα αυστηρά μηνύματα από Αθήνα και Βρυξέλλες.
Τη σκυτάλη των εθνικιστικών εξάρσεων στην γειτονική χώρα πήρε ξανά ο Σκοπιανός πρωθυπουργός Χρίστιαν Μίτσκοσκι, κάνοντας λόγο για «μακεδονικό ζήτημα» μιλώντας σε ομογενείς του στο Νιου Τζέρσεϊ.
Στην ομιλία του, ο Μίτσκοσκι άνοιξε την «βεντάλια» των προκλήσεων, λέγοντας πως η κυβέρνησή του είναι αποφασισμένη να ενισχύσει τους δεσμούς με τη «μακεδονική διασπορά» και πως πως πρέπει να σημειώσουν «νίκες και εδώ, στην Ουάσιγκτον και στη Νέα Υόρκη, στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στη Ρώμη και σε άλλες πρωτεύουσες του κόσμου, αν θέλουμε να λυθεί επιτέλους το μακεδονικό ζήτημα, διότι αυτό δεν έχει επιλυθεί. Σιγοκαίει επί αιώνες και διαρκεί και συνεχίζει να υπάρχει».
Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας πριν ακόμη αναλάβει τα ηνία της γείτονος είχε επιδοθεί σε ένα ρεσιτάλ αλυτρωτικών διακηρύξεων τορπιλίζοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών και το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας. Ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι εδώ και επτά σχεδόν μήνες που βρίσκεται στην εξουσία εμμένει να αναφέρεται σε «Μακεδονία», παραλείποντας το συνταγματικό όνομα της χώρας.
Οι αλλαγές στην επίσημη ιστοσελίδα της Προεδρίας της Βόρειας Μακεδονίας
Την ίδια ώρα, στην επίσημη ιστοσελίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα – Ντάβκοβα αποκαλείται σκέτο «Πρόεδρος», χωρίς να αναφέρεται το όνομα της χώρας. Υπενθυμίζεται πώς η ιστοσελίδα είχε ανανεωθεί στις 21 Μαϊου του 2024 και έκτοτε παρά τις γενικευμένες αντιδράσεις δεν έχει αλλάξει. Τουναντίον επιμένουν σε αυτή τη γραμμή. Μάλιστα στην αρχική σελίδα της επίσημης ιστοσελίδας, δίπλα στο οικόσημο δεν αναγράφεται το όνομα του θεσμού, ενώ στην κατηγορία «Πρόεδρος» δεν διευκρινίζεται η χώρα προέλευσης. H συνταγματική ονομασία της χώρας, «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», φαίνεται μόνον στην περιγραφή της χώρας στην κατηγορία «MK».
Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα – Ντάβκοβα εξελέγη πρόεδρος της χώρας στις 8 Μαϊου του 2024, ως υποψήφια του δεξιού κόμματος VMRO-DPMNE, το οποίο δεν αποδέχεται τη Συμφωνία των Πρεσπών. Μάλιστα, το προφίλ της έχει ταυτιστεί με τη «γλώσσα» των εθνικιστών της γείτονος. Σημειώνεται, ότι κατά την ορκωμοσία της στις 12 Μαϊου 2024, αποκάλεσε τη χώρα ως «Μακεδονία», τη στιγμή που στο κείμενο του όρκου, το οποίο υπαγόρευσε ο πρόεδρος της απερχόμενης Βουλής, Γιόβαν Μίτρεσκι, η χώρα αναφερόταν ως «Βόρεια Μακεδονία».
Αυστηρή απάντηση της Αθήνας
Από την πλευρά της Αθήνας πάντως, το μήνυμα είναι σαφές.
«Το ζήτημα της ονομασίας της Βόρειας Μακεδονίας έχει επιλυθεί οριστικά και αμετάκλητα», αναφέρει το Υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του καταδικάζοντας τις δηλώσεις του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας. Παράλληλα καλεί τη γείτονα να σεβαστεί τη συμφωνία των Πρεσπών.
Η Αθήνα καταγγέλλει τις προκλήσεις της γείτονος και επισημαίνει ότι περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία, καθώς και η ευρωπαϊκή της πορεία, προϋποθέτουν τον πλήρη σεβασμό της Συμφωνίας των Πρεσπών, καθώς και την αποχή από αλυτρωτικές διακηρύξεις και αξιώσεις εις βάρος γειτονικών χωρών.
Η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία αποφασίστηκε στις 25 Μαρτίου 2020 από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων. Η απόφαση που εγκρίθηκε από τη Σύνοδο Κορυφής αναφέρει ρητά: «το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να επιτευχθούν απτά αποτελέσματα και να εφαρμοστούν καλή τη πίστη διμερείς συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένων της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα και της Συνθήκης για Σχέσεις Καλής Γειτονίας με τη Βουλγαρία στο πλαίσιο της διαδικασίας διεύρυνσης».
Υπενθυμίζεται ότι ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, Μπουγιάρ Οσμάνι, έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε χρήση άλλου ονόματος αποτελεί παραβίαση του Συντάγματος υπογραμμίζοντας πως «η Συμφωνία των Πρεσπών είναι κάτι περισσότερο από μια συμφωνία για το όνομα» και αποτελεί μια συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας.
Τι ορίζει η Συμφωνία των Πρεσπών
Η Συμφωνία των Πρεσπών δεσμεύει ανεξαιρέτως την εκάστοτε ηγεσία της γείτονος, καθώς προβλέπει ότι το όνομα Βόρεια Μακεδονία είναι για όλες τις χρήσεις («erga omnes»).
Σύμφωνα με ανάρτηση στη σελίδα του πρωθυπουργού στις 21 Ιανουαρίου 2019 «η γειτονική μας χώρα ονοματίζεται Βόρεια Μακεδονία και τερματίζεται η σταθερή δυναμική διεθνούς αναγνώρισης της ΠΓΔΜ με την συνταγματική της ονομασία (πάνω από 130 χώρες).
Στο εξής, όχι μόνον το όνομα της χώρας παύει να είναι «Μακεδονία», αλλά δεν μπορούν να ονομάζονται «μακεδονικοί», χωρίς τον επιθετικό προσδιορισμό «Βόρεια» όλοι οι κρατικοί θεσμοί, τα δημόσια κτίρια ή ακόμη και ιδιωτικοί φορείς, εφόσον χρηματοδοτούνται από το κράτος ή έχουν συσταθεί με νόμο (άρθρο 1 παρ. 3 εδ. ζ΄)».
Τονίζεται ότι για πρώτη φορά η γειτονική χώρα αναγνωρίζει ότι δεν έχει σχέση με τον «αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, την ιστορία, την κουλτούρα και την κληρoνομιά» της Μακεδονίας (άρθρο 7(3),(4)).
Σημειώνεται ότι, βεβαίως, ουδέποτε τέθηκε ζήτημα περιορισμού χρήσης του όρου Μακεδονία ως προς την Ελλάδα, η οποία το διατηρεί στο ακέραιο (π.χ. Αεροδρόμιο «Μακεδονία»).
Επιπλέον, η γειτονική χώρα δεσμεύεται από την Συμφωνία (άρθρα 4, 6) και την τροποποίηση του Συντάγματός της (άρθρα 3 και 49) για την εξάλειψη οιασδήποτε μορφής αναθεωρητισμού και αλυτρωτισμού (από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς), με σεβασμό στην κυριαρχία, εδαφική ακεραιότητα και πολιτική ανεξαρτησία της Ελλάδας και στην αρχή της μη ανάμιξης στις εσωτερικές μας υποθέσεις.
