H Κύπρος προτιμά τα ελληνικά προϊόντα – 1.500 ελληνικές εταιρείες με παρουσία στη χώρα
Επιπλέον, η Κύπρος είναι σημαντικός εταίρος της Ελλάδας στον τομέα των επενδύσεων, καθώς, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2023, όπως και το 2022, η Κύπρος κατέλαβε τη 2η θέση (μετά το Λουξεμβούργο) μεταξύ των σημαντικότερων χωρών προέλευσης Άμεσων Ξένων Επενδύσεων για την Ελλάδα σε επίπεδο ροών, ενώ σε επίπεδο αποθεμάτων κατείχε για το 2022 την 5η θέση.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα αποτελεί σημαντική πηγή προέλευσης άμεσων επενδύσεων για την Κύπρο με περισσότερες από 1.500 ελληνικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων 100 μεγάλου μεγέθους, οι οποίες δραστηριοποιούνται στη χώρα.
Στις εξαγωγές, το σημαντικότερο μέρος των κυπριακών εγχώριων εξαγωγών το 2023 κατευθύνθηκε σε Λίβανο, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο και Λιβύη και σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Κύπρου το 2023 η Ελλάδα είναι ο τέταρτος εξαγωγικός προορισμός των κυπριακών προϊόντων. Την ίδια στιγμή η κυπριακή αγορά προτιμά τα ελληνικά προϊόντα, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι στην πρώτη θέση στις εισαγωγές της Κύπρου. Σύμφωνα με ανάλυση της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου, οι εισαγωγές καταναλωτικών προϊόντων κυμάνθηκαν κατά το υπό εξέταση διάστημα (2023) σε, περίπου, 12,948 δισ. ευρώ, από 11,289 δισ. ευρώ 2022.
Αυτά αναφέρονται στην «ετήσια έκθεση 2023 για την οικονομία της Κύπρου και την ανάπτυξη των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων Ελλάδας – Κύπρου» του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Λευκωσίας που δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική σελίδα του υπουργείου Εξωτερικών.
Προοπτική ανάπτυξης διμερούς εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση, τα 10 κυριότερα ελληνικά προϊόντα που εξάγονται από την Ελλάδα στην Κύπρο είναι:
- Λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά (εκτός από ακατέργαστα λάδια) και παρασκευάσματα αυτών
- Ηλεκτρονικές συσκευές για την ενσύρματη τηλεφωνία/τηλεγραφία
- Φάρμακα για λιανική πώληση
- Παιχνίδια για παιδιά
- Αίμα, αντιοροί, εμβόλια, τοξίνες, καλλιέργειες μικροοργανισμών και κυττάρων κ.ά.
- Αυτόματες μηχανές επεξεργασίας πληροφοριών, Μαγνητικές ή οπτικές διατάξεις ανάγνωσης κ.ά.
- Τυριά και πηγμένο γάλα για τυρί
- Κατασκευές και μέρη κατασκευών
- Οπτάνθρακας (κοκ) και άσφαλτος από πετρέλαιο, άλλα υπολείμματα των λαδιών πετρελαίου ή των ασφαλτούχων ορυκτών και
- Οργανικές ουσίες επιφανειακής δράσης (άλλες από τα σαπούνια).
Οι 10 μεγαλύτερες κατηγορίες Ελληνικών εισαγωγών από την Κύπρο αφορούν στα εξής:
- Φαρμακευτικά προϊόντα
- Μηχανές, συσκευές και υλικά ηλεκτρικά και μέρη τους
- Οργανικά χημικά προϊόντα
- Χυτοσίδηρος, σίδηρος, χάλυβας
- Όργανα και συσκευές οπτικής, φωτογραφίας, κινηματογραφίας, ιατροχειρουργικής
- Γάλα και προϊόντα γαλακτοκομίας, αυγά πτηνών, μέλι
- Εδώδιμα λαχανικά
- Πυρηνικοί αντιδραστήρες, λέβητες, μηχανές
- Φυσικοί, ημιπολύτιμοι και πολύτιμοι λίθοι, πολύτιμα μέταλλα κ.ά.
- Αναψυκτικά, αλκοολούχα υγρά, ξύδι.
Ως σημαντικότεροι κλάδοι ενδιαφέροντος περαιτέρω ανάπτυξης του διμερούς εμπορίου αναφέρονται οι κατασκευές, τα δομικά υλικά, τα τρόφιμα – ποτά, ο τουρισμός και τα καλλυντικά ενώ ως σημαντικότεροι τομείς με ιδιαίτερη δυναμική προσέλκυσης επενδύσεων αναφέρονται ο τουρισμός και τα ακίνητα.
Σημαντικές Ελληνικές Επενδύσεις στην Κύπρο
Ακολούθως παρατίθενται οι σημαντικότερες ελληνικές ή ελληνικών συμφερόντων επενδύσεις στην Κύπρο.
- HELLENiQ ENERGY A.E. Συμμετοχών (πρώην ΕΛΠΕ)
Ο Όμιλος HELLENiQ ENERGY A.E. Συμμετοχών (πρώην ΕΛΠΕ) αποτελεί έναν από τους κορυφαίους ομίλους στον τομέα της ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη, με δραστηριότητες σε 6 χώρες. Οι κύριες δραστηριότητες του περιλαμβάνουν διύλιση, εφοδιασμό και πωλήσεις πετρελαιοειδών, πετροχημικών, λιανική στην Ελλάδα και το εξωτερικό, τις ΑΠΕ, την παραγωγή & εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας και την προμήθεια, διανομή και εμπορία φυσικού αερίου. Η Helleniq Energy έχει 20ετή παρουσία στην αγορά καυσίμων της Κύπρου, μέσω της θυγατρικής της ΕΚΟ Cyprus. Η ΕΚΟ Cyprus διαθέτει ένα δίκτυο 97 πρατηρίων στο νησί, αποτελώντας τον leader της αγοράς, με μερίδιο πάνω από 32%. Η εταιρεία «τρέχει» μία σειρά από πρωτοβουλίες για τη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος και τη συμβολή στην «πράσινη στροφή» της χώρας, δρομολογώντας την ενεργειακή αυτονόμηση της εγκατάστασης υγρών καυσίμων στο Βασιλικό, την εγκατάσταση ταχυφορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων σε επιλεγμένα πρατήρια ΕΚΟ, αλλά και την περαιτέρω ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων στο δίκτυο των πρατηρίων της. Ειδικότερα ως προς τις ΑΠΕ η εταιρεία ανακοίνωσε το 2023 την εξαγορά μέσω της θυγατρικής της εταιρείας HELLENiQ RENEWABLES έξι φωτοβολταϊκών πάρκων στην Κύπρο συνολικής ισχύος 26 MW, αυξάνοντας τη συνολική ισχύ του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ που διαθέτει στη χώρα, σε πάνω από 40 MW. Πρόκειται για την πρώτη επένδυση, που υλοποιεί εκτός Ελλάδας η HELLENiQ ENERGY στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Την ίδια ώρα, η HELLENiQ ENERGY προχωρά μέσω της θυγατρικής της εταιρείας EKO CYPRUS σε σειρά επενδύσεων για την απανθρακοποίηση των δραστηριοτήτων της και τη δραστική μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Σημαντικό παράδειγμα είναι η ενεργειακή αυτονόμηση των εγκαταστάσεων στο Βασιλικό κατά 80%. Σημειώνουμε επίσης τα εξής :
Η ΕΚΟ Κύπρου μετέφερε τις βασικές της εγκαταστάσεις από τη Λάρνακα στο Βασιλικό. Η επένδυση της ΗELLENiQ ENERGY άγγιξε τα 30 εκατ. Ευρώ για την εγκατάσταση συστοιχίας φωτοβολταϊκών συλλεκτών, μαζί με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, που καλύπτουν σχεδόν το σύνολο της τρέχουσας κατανάλωσης των εγκαταστάσεων.
Η εγκατάσταση φορτιστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων στο δίκτυο της ΕΚΟ αφορά αρχικά σε 10 πρατήρια, ενώ, σε μελλοντικό στάδιο θα εγκατασταθούν και άλλοι φορτιστές.
Έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά πάνελ σε 26 ιδιόκτητα πρατήρια σε όλη την Κύπρο. Η παραγόμενη ενέργεια, 1086 MWh/κατ’ έτος, ισοδυναμεί με το 84% της απαιτούμενης ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών των πρατηρίων. Μάλιστα, τα πρατήρια εξασφαλίζουν ανεξαρτητοποίηση 42% από το ηλεκτρικό δίκτυο, οδηγώντας σε μικρότερη επιβάρυνση του κρατικού δικτύου ηλεκτροδότησης.
Σχεδιάζει την ίδρυση θυγατρικής εταιρείας για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο την παροχή ρεύματος σε επιχειρήσεις και βιομηχανίες, χωρίς να εντάξει στο πελατολόγιό της και οικιακούς καταναλωτές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αγορά ηλεκτρισμού της Κύπρου βρίσκεται σε καθεστώς μεταβατικής ρύθμισης, μέχρι την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας μόνιμης ανταγωνιστικής αγοράς (μοντέλο Net Pool).
H Helector Cyprus LTD U θυγατρική της ε/εταιρίας ΗΛΕΚΤΩΡ ΑΕ του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ δραστηριοποιείται στην Κύπρο από το 2003 με την ανάληψη τεσσάρων έργων εκ των οποίων τα τρία έχουν ολοκληρωθεί, ενώ στις 23.03.2020 λήγει η σύμβαση ανάθεσης της διαχείρισης μονάδας επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων των επαρχιών Λάρνακος, Αμμοχώστου (ΟΕΔΑ Λάρνακος). H ΗΛΕΚΤΩΡ αποτελεί μία πλήρως καθετοποιημένη εταιρεία στον κλάδο διαχείρισης απορριμμάτων και παραγωγής πράσινης ενέργειας με πάνω από 20 χρόνια επιτυχούς πορείας και θεωρείται από τις κορυφαίες εταιρείες της ΝΑ Ευρώπης με παρουσία σε 8 χώρες.
H Coral Energy Products Cyprus Ltd, θυγατρική της εταιρείας Coral A.E., όπως μετονομάστηκε μετά την εξαγορά της από την Motor Oil Hellas διαθέτει σήμερα 37 πρατήρια στην Κύπρο και δραστηριοποιείται στην εμπορία και διανομή μίας ευρείας γκάμας πετρελαιοειδών προϊόντων (βενζίνη, πετρέλαια, λιπαντικά, βιομηχανικά καύσιμα). Ανακοινώθηκε και η πώληση του συνόλου (100%) των ονομαστικών μετοχών κυριότητάς της εκδόσεως της Coral Innovations, στην Ireon Investments, η οποία εδρεύει στην Κύπρo για το ποσόν των 8.030.000 Ευρώ.
Ζητήματα που απασχολούν την ανάπτυξη της εταιρίας αποτελούν το καθεστώς αδειοδότησης και λειτουργίας νέων πρατηρίων καθώς και στρεβλώσεις της αγοράς, λόγω της δραστηριότητας των μεταπωλητών καυσίμων. Ο στρατηγικός στόχος της εταιρίας είναι η αύξηση του αριθμού των πρατηρίων σε 50, με επένδυση 12 – 16 εκατ. Ευρώ και μερίδιο 13% -15% της αγοράς. Η εταιρεία επιχειρεί να επεκτείνει τη γεωγραφική της κάλυψη στην Κύπρο με τη δημιουργία πρατηρίων κυρίως σε τουριστικές περιοχές.
- ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου) Ltd είναι μια διεθνής τράπεζα, η οποία προσφέρει επίσης ασφαλιστικές υπηρεσίες μέσω της Εθνικής Ασφαλιστικής Κύπρου. Δραστηριοποιείται στην Κύπρο για περισσότερο από έναν αιώνα και έχει συνολικά 5 καταστήματα με παρουσία σε Λευκωσία και Λεμεσό. Τα Γραφεία Διοίκησης της Τράπεζας βρίσκονται σε ένα ιστορικό αναπαλαιωμένο κτίριο (πρώην «Λυσιώτη») στη Λεωφόρο Μακαρίου στη Λευκωσία.
Η Alpha Bank Cyprus Ltd ανήκει στον Όμιλο Alpha Bank και δραστηριοποιείται στην Κύπρο από το 1998. Προσφέρει ευρύ φάσμα χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών μέσα από ένα σύγχρονο δίκτυο 12 Καταστημάτων σε όλες τις πόλεις της Κύπρου.
Εντός του 2023 ολοκληρώθηκε η εξαγορά του 13,41% της Ελληνικής Τράπεζας, που ανήκε στη Wargaming Group Limited, η οποία είχε ανακοινωθεί την 1η Δεκεμβρίου του 2022. Η Eurobank μετά τη λήψη των σχετικών εποπτικών εγκρίσεων ολοκλήρωσε την απόκτηση του 13,41%, που αντιστοιχεί σε 55.337.721 μετοχές. Η συμμετοχή της ανέρχεται στο 29,2% του συνόλου των μετοχών της Ελληνικής Τράπεζας, κατέχοντας πλέον άμεσα 120.559.360 μετοχές, που αντιπροσωπεύουν το 29,20% του συνολικού εκδοθέντος μετοχικού κεφαλαίου της Ελληνικής Τράπεζας.
- HELLENIC HEALTHCARE GROUP
Έπειτα από την εξαγορά του Απολλώνειου Ιδιωτικού Νοσηλευτηρίου, καθώς και του Αρεταίειου, στη Λευκωσία, η Hellenic Healthcare Holding Single Member S.A. του ομίλου HHG, προχωρά -μέσω της Lemgo Ltd- στην απόκτηση του μετοχικού κεφαλαίου της Gialletto Ltd. Η Gialletto Ltd δραστηριοποιείται στην παροχή ακτινολογικών και συναφών υπηρεσιών.
Η εξαγορά του Απολλώνειου και η εξαγορά και του Αρεταίειου από τον οίκο CVC μέσω του Hellenic Healthcare Group, αποδεικνύει ότι ο κλάδος παρουσιάζει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης. Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2021, μέσω της Hellenic Healthcare Group ανακοινώθηκε η ολοκλήρωση της εξαγοράς του Απολλώνειου από την θυγατρική κυπριακή εταιρεία «Hellenic Healthcare Holding (Cyprus) Limited». H τιμή της εξαγοράς του Απολλώνειου, σύμφωνα με πληροφορίες, ανήλθε γύρω στα 85 εκατ. Ευρώ.
Το μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις στον τομέα της υγείας οφείλεται στο ενδιαφέρον των κ/κυβερνήσεων να αναπτύξουν και άλλους κλάδους της οικονομίας, πέραν του τουρισμού και του κατασκευαστικού. Τώρα με την εφαρμογή του ΓεΣΥ φαίνεται να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις περαιτέρω ανάπτυξης του τομέα. Εφόσον η Κύπρος μετατραπεί σε ένα περιφερειακό κέντρο υγείας, δεν αποκλείεται στο άμεσο μέλλον η δημιουργία και ενός Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου.
- ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ (ΕUROMEDICA)
Ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ δραστηριοποιείται στην Κύπρο από το 2017 με δύο υπερσύγχρονα κεντρικά κλινικά εργαστήρια, 16 κέντρα δειγματοληψίας, δύο κέντρα ακτινοδιαγνωστικών εξετάσεων και ένα Πολυδύναμο Κέντρο στη Λευκωσία, ενώ ολοκληρώνεται, εντός του 2023, η ένταξη και των κλινικών εργαστηρίων Παυλίδη, με επιπλέον 12 παραρτήματα, ενισχύοντας, περαιτέρω, την παρουσία του Ομίλου σε Λεμεσό και Πάφο. Επιπρόσθετα, εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 22 το πρώτο στην Κύπρο Πολυδύναμο Διαγνωστικό Κέντρο.
- ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Η Σκλαβενίτης εισήλθε στην Κύπρο, λόγω της εξαγοράς του δικτύου Μαρινόπουλος και των Carrefour από τον Όμιλο Σκλαβενίτη. Αριθμεί 18 σημεία πώλησης, σε όλες τις πόλεις και ένα παρασκευαστήριο φαγητού. Περίπου 1.300 εργαζόμενοι εξυπηρετούν πάνω από 20.000 πελάτες σε καθημερινή βάση.
Η Intralot δραστηριοποιείται με περίπου 100 πρακτορεία μέσω της θυγατρικής της Royal, η οποία συνεισφέρει το 0,4% των κερδών προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (ebitda) του ομίλου.
Ο όμιλος Fourlis διαθέτει στην Κύπρο ένα κατάστημα ΙΚΕΑ και τρία καταστήματα αθλητικών ειδών Intersport. Από την Κύπρο ο όμιλος ως τώρα έβγαζε το 10% των συνολικών πωλήσεων και περίπου το 20% των κερδών ebitda.
Στην Κύπρο τα Jumbo βρίσκονται από το 2000 και 23 χρόνια μετά η εταιρεία έχει καταστήματα σε όλες τις πόλεις της ελεύθερης Κύπρου, 2 στη Λεμεσό και από 1 κατάστημα στις υπόλοιπες πόλεις (5 συνολικά). Το 10% των πωλήσεων και το 16% των κερδών ebitda του ομίλου προέρχεται από το νησί. Η διοίκηση αναφέρει ότι ο σχεδιασμός για τη λειτουργία και τέταρτου καταστήματος στην Πάφο δεν έχει ανατραπεί.
Η Coca – Cola 3E διοχετεύει στην Κύπρο το 0,8% του συνολικού όγκου πωλήσεων. Απλώς εκεί τίθεται ένα θέμα με τις προσωπικές καταθέσεις των ιδιοκτητών (οικογένειες Δαυίδ – Λεβέντη) οι οποίοι κατάγονται από την Κύπρο.
- ΟΜΙΛΟΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥ
Ο όμιλος Γερμανού διαθέτει δύο καταστήματα Public σε Λευκωσία και Λεμεσό. Από τον όμιλο δεν ανακοινώνουν για λόγους ανταγωνισμού τους τζίρους αλλά επισημαίνουν ότι τα καταστήματα είναι κερδοφόρα.
- ΚΑΦΕΤΕΡΙΕΣ MIKEL
Στην Κύπρο, άνοιξε καταστήματα σε Λευκωσία, Λεμεσό και Λάρνακα.
Στην Κύπρο τα Coffee Island διαθέτουν 43 υποκαταστήματα σε όλες τις πόλεις.
Η ΚΩΤΣΟΒΟΛΟΣ εισήλθε στην Κυπριακή αγορά έγινε τον Ιούλιο του 2021, με τα δύο υπερσύγχρονα καταστήματά της σε Λευκωσία και Λεμεσό, το ηλεκτρονικό της κατάστημα www.kotsovolos.cy και ένα πολυδύναμο και έμπειρο τηλεφωνικό κέντρο εξυπηρέτησης πελατών. Τον Απρίλιο του 2023, άνοιξε και το τρίτο στη σειρά κατάστημά της στην Πάφο 1.500 τ.μ, στη Λεωφόρο Μεσόγης 102, δημιουργώντας έτσι, τρία από τα μεγαλύτερα και καλύτερα καταστήματα του δικτύου της σε Ελλάδα και Κύπρο. Για την οικονομική χρήση 1.5.2022 – 30.4.2023, η Κωτσόβολος είχε κύκλο εργασιών 733 εκατ. Ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 12% σε σχέση με το 2022, το ebitda διαμορφώθηκε σε 49 εκατ. Ευρώ και ο τραπεζικός δανεισμός ήταν σχεδόν μηδενικός. Το management της Κωτσόβολος αναμένει για την επόμενη οικονομική χρήση ακόμη καλύτερες επιδόσεις.
Περίπου δύο χρόνια παρουσίας στην Κύπρο μετράει το Skroutz, το No 1 marketplace στην Ελλάδα. Το 2023 οι παραγγελίες από το www.skroutz.cy ξεπέρασαν τις 250.000 με τον κύκλο εργασιών της εταιρείας στην Κύπρο να φτάνει τα 11 εκατομμύρια Ευρώ τους τελευταίους 12 μήνες. Πάνω από 5000 καταστήματα στέλνουν τα προϊόντα τους σε όλη την Κύπρο μέσω skroutz.
Η ΤΕΚΑΛ Α.Ε. είναι ελληνική εταιρεία με έτος ίδρυσης το 1990 που δραστηριοποιείται και εξειδικεύεται στους τομείς της πολιτικής μηχανικής, της μηχανικής, της κατασκευής κτιριακών εγκαταστάσεων, καθώς και στην παροχή ποικιλόμορφων υπηρεσιών που άπτονται των τομέων αυτών σε ολόκληρη την χώρα. Ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 1990. Η ΤΕΚΑΛ Α.Ε. και η Μάκης Σαββίδης & Υιοί (Εργολάβοι) Λεμεσός Λτδ έχουν αναλάβει την κατασκευή του παρακαμπτήριου δρόμου Γερμασόγειας (Φάση Α), έργου κόστους 5,95 εκατ. Ευρώ. Τα συμβόλαια με την κοινοπραξία υπογράφηκαν στις 3.7.2020.
Προτάσεις δράσεων ενίσχυσης εξωστρέφειας
Συμμετοχή μεμονωμένων ελληνικών εταιριών ή εθνική συμμετοχή σε εκθέσεις που πραγματοποιούνται στην Κύπρο για τα τρόφιμα/ποτά, τον τουρισμό, τις κατασκευές και το περιβάλλον (πράσινη ενέργεια, ενεργειακή μετάβαση). Μέχρι σήμερα δεν έχουν πραγματοποιηθεί από την Κύπρο διαδικτυακές εκθέσεις, ώστε να μπορεί να αποτιμηθεί η αποτελεσματικότητα τους στην προβολή και τη σύναψη νέων συνεργασιών. Το ηλεκτρονικό εμπόριο φαίνεται, αντίθετα να εξελίχθηκε με ταχείς ρυθμούς στην Κύπρο κατά την περίοδο της πανδημίας και της επιβολής περιοριστικών μέτρων πρόληψης της διάδοσης. Επειδή η πλειονότητα φορέων και επιχειρήσεων εκτιμά ότι η τάση αύξησης των διαδικτυακών αγορών είναι μη αντιστρέψιμη και στην Κύπρο, οι ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις σύγχρονες ψηφιακές δυνατότητες.
Πραγματοποίηση ενημερωτικών σεμιναρίων ενιαίας τουριστικής και γαστρονομικής προβολής ελληνικών περιφερειών ή δήμων σε μεγάλα τουριστικά πρακτορεία. Διοργάνωση fam-trips. Αντίστοιχα προς το προηγούμενο, η προβολή ελληνικών προορισμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο διαδίκτυο γενικότερα θα μπορούσε να επιταχύνει την ανάκαμψη αλλά και την ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος από την Κύπρο προς την Ελλάδα.
Συμμετοχή εκπροσώπων κυπριακών επιχειρήσεων σε προγράμματα hosted buyers. Παράλληλα εκτιμούμε ότι θα ήταν θετική η αναζήτηση διαδικτυακών τρόπων προβολής των ελληνικών εν δυνάμει εξαγωγικών επιχειρήσεων.