Η πιθανή απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αυτή την εβδομάδα να προβεί σε μια δεύτερη μείωση του κόστους δανεισμού θα έρθει με μια μάλλον τεχνική ανατροπή αυτή τη φορά, σύμφωνα με το Bloomberg.
Το επιτόκιο καταθέσεων βρίσκεται επί του παρόντος στο 3,75%, ενώ το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης με το οποίο οι τράπεζες μπορούν να δανειστούν χρήματα για μια εβδομάδα ή τρεις μήνες είναι μισή μονάδα υψηλότερα στο 4,25%. τέλος, το επιτόκιο οριακής χρηματοδότησης – μια έκτακτη διευκόλυνση μίας ημέρας – είναι στο 4,5%.
Οι ασύμμετρες διαφορές μεταξύ των τριών δεικτών είναι κληρονομιά της εποχής του αρνητικού κόστους δανεισμού της ΕΚΤ.
Για να καταπολεμήσουν τον αποπληθωρισμό και να τονώσουν την οικονομία, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μείωσαν το επιτόκιο καταθέσεων βαθιά κάτω από το μηδέν, ενώ δεν μπορούσαν να κάνουν το ίδιο με τα άλλα δύο.
Τι πρόκειται να αλλάξει;
Η ΕΚΤ πρόκειται να συρρικνώσει τη διαφορά μεταξύ του επιτοκίου καταθέσεων και του βασικού επιτοκίου αναχρηματοδότησης – από 50 μονάδες βάσης σε 15. Η διαφορά μεταξύ του τελευταίου και του επιτοκίου οριακής χρηματοδότησης θα παραμείνει αμετάβλητη στις 25 μονάδες βάσης.
Εάν το αποτέλεσμα συμφωνεί με αυτό που αναμένουν ευρέως οι παρατηρητές, τα επιτόκια θα μειωθούν στο 3,5%, 3,65% και 3,9%, αντίστοιχα. Ως συνήθως, οι αλλαγές των επιτοκίων θα ισχύουν την Τετάρτη που ακολουθεί την επίσημη απόφαση.
Γιατί η ΕΚΤ αλλάζει το περιθώριο μεταξύ των επιτοκίων της;
Από τότε που η ΕΚΤ ξεκίνησε τις αγορές ομολόγων μεγάλης κλίμακας το 2015 και η ρευστότητα ήταν διαθέσιμη σε υπερβολικό βαθμό, τα επιτόκια της αγοράς μίας ημέρας παρακολουθούσαν το επιτόκιο καταθέσεων.
Αλλά εδώ και λίγο καιρό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν επανεπενδύουν τα έσοδα όλων των ομολόγων που λήγουν. Τα μακροπρόθεσμα δάνεια λήγουν επίσης, οπότε ο ισολογισμός έχει συρρικνωθεί αρκετά γρήγορα.
Η διαδικασία αυτή θα συνεχιστεί καθώς οι αξιωματούχοι θα προχωρούν στην κατάργηση των κινήτρων της εποχής της κρίσης. Θα έρθει η στιγμή που η ρευστότητα δεν θα είναι πλέον διαθέσιμη σε αφθονία και οι τράπεζες – ελλείψει νέων αγορών περιουσιακών στοιχείων – θα πρέπει να αρχίσουν να δανείζονται ξανά. Η μεταβλητότητα των αγορών είναι μια πολύ πιθανή παρενέργεια.
Ο κύριος στόχος των φορέων χάραξης πολιτικής είναι να διατηρήσουν αυτές τις διακυμάνσεις στο ελάχιστο. Η μείωση της διαφοράς μεταξύ των επιτοκίων με τα οποία οι τράπεζες μπορούν να δανειστούν από την ΕΚΤ και να σταθμεύσουν χρήματα σε αυτήν περιορίζει επίσης το χάσμα μεταξύ του οποίου πιθανότατα θα κινηθούν τα επιτόκια της αγοράς μίας ημέρας. Καμία τράπεζα δεν θα δέχεται λιγότερα από το επιτόκιο καταθέσεων ή δεν θα πληρώνει για κεφάλαια περισσότερα από το επιτόκιο κύριας αναχρηματοδότησης, σε αλληλεπιδράσεις με τους ομολόγους της.
Ποιο πιστεύουν οι αγορές ότι θα είναι το αποτέλεσμα;
Ο βραχυπρόθεσμος αντίκτυπος στην αγορά είναι πιθανό να είναι περιορισμένος, εν μέρει επειδή η αλλαγή επισημάνθηκε νωρίτερα φέτος. Συν τοις άλλοις, η πλεονάζουσα ρευστότητα παραμένει σε υψηλά επίπεδα, άνω των 3 τρισ. ευρώ (έναντι περίπου 1,7 τρισ. ευρώ πριν από την πανδημία), γεγονός που περιορίζει την ανάγκη για εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης.
Όταν ο αγώνας για ρευστότητα φουντώσει, η βασική αγορά που θα πρέπει να παρακολουθείται θα είναι τα repos, όπου οι τράπεζες μπορούν να δεσμεύουν εξαιρετικά ασφαλείς εξασφαλίσεις με αντάλλαγμα μετρητά από τους ομολόγους τους. Το επιτόκιο repo μίας ημέρας για ρευστότητα που εξασφαλίζεται από μια ομάδα γερμανικών ομολόγων είναι σήμερα λίγο κάτω από το 3,75% -όπου βρίσκεται σήμερα το επιτόκιο καταθέσεων- σύμφωνα με τα στοιχεία RepoFunds Rates Benchmark της CME Group.
