Με βάση πέντε οικονομικούς και χρηματοπιστωτικούς δείκτες – ΑΕΠ, απόδοση χρηματιστηρίων, πληθωρισμός, ανεργία και κρατικά ελλείμματα – ο Εconomist κατέταξε 37 χώρες, ανάλογα με την απόδοση τους.
Το ράλι της Μεσογείου συνεχίζεται για τρίτη συνεχή χρονιά, με την Ισπανία να βρίσκεται στην κορυφή της φετινής λίστας. Σύμφωνα με αυτή η ελληνική οικονομία συνεχίζει να ανακάμπτει και δεν έχει επηρεαστεί από τους παράγοντες που μετρά το περιοδικό.
Η Ιρλανδία, η οποία έχει προσελκύσει πολλές εταιρείες τεχνολογίας, και η Δανία, έδρα της Novo Nordisk της γνωστής Ozempic, συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα. Εν τω μεταξύ, οι μεγαλύτερες οικονομίες της βόρειας Ευρώπης απογοητεύουν, καταγράφοντας υποτονικές επιδόσεις από τη Βρετανία και τη Γερμανία. Το βαλτικό δίδυμο της Λετονίας και της Εσθονίας βρίσκεται και πάλι στον πάτο, θέση που κατείχε και το 2022.
Χάλκινο μετάλλιο για την Ελλάδα
Πίνακας
Economist screengrab
Το ΑΕΠ
Ο πρώτος δείκτης είναι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ, που θεωρείται ευρέως ως το πιο αξιόπιστο μέτρο της συνολικής υγείας μιας οικονομίας. Φέτος το παγκόσμιο ΑΕΠ ενισχύθηκε από την ανθεκτική αμερικανική οικονομία και τους καταναλωτές της που ξοδεύουν ελεύθερα.
Το Ισραήλ αναδείχθηκε ως ένας άλλος εξαιρετικός επιβάτης, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, αν και η ισχυρή ανάπτυξή του αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την ανάκαμψη από μια απότομη συρρίκνωση το τελευταίο τρίμηνο του 2023, όταν ξεκίνησε ο αγώνας του με τη Χαμάς.
Στην Ισπανία η ετήσια αύξηση του ΑΕΠ είναι σε καλό δρόμο για να ξεπεράσει το 3%, χάρη στην ισχυρή αγορά εργασίας και τα υψηλά επίπεδα μετανάστευσης, τα οποία ανεβάζουν μηχανικά την οικονομική παραγωγή. Αν και το ΑΕΠ της χώρας ανά άτομο έχει επίσης αυξηθεί, το έχει κάνει λιγότερο από το συνολικό ΑΕΠ.
Αλλού, η ανάπτυξη δεν ήταν ικανοποιητική. Η Γερμανία και η Ιταλία παρεμποδίστηκαν από τις υψηλές τιμές της ενέργειας και τις υποτονικές μεταποιητικές βιομηχανίες. Η Ιαπωνία αναμένεται να σημειώσει ισχνή ανάπτυξη 0,2%, η οποία επιβαρύνεται από τον ασθενέστερο τουρισμό και την προβληματική αυτοκινητοβιομηχανία. Η Ουγγαρία και η Λετονία έχουν διολισθήσει σε ύφεση.
Αποδόσεις χρηματιστηρίων
Το δεύτερο μέτρο είναι οι αποδόσεις των χρηματιστηρίων. Οι επενδυτές απομάκρυναν έναν δύσκολο Αύγουστο, όταν η αποδέσμευση του carry trade του γεν προκάλεσε φόβους για κρίση. Οι αμερικανικές μετοχές απέδωσαν εντυπωσιακές αποδόσεις προσαρμοσμένες στον πληθωρισμό της τάξης του 24%, καθώς οι αποτιμήσεις για τις εταιρείες τεχνολογίας, που ήταν ήδη υψηλές, ανέβηκαν υψηλότερα.
Η αγορά του Καναδά, στενά συνδεδεμένη με τον νότιο γείτονά της, σημείωσε επίσης υγιή κέρδη, ενισχυμένη από τις ισχυρές επιδόσεις των κλάδων της ενέργειας και των τραπεζών. Ο Nikkei 225 της Ιαπωνίας σημείωσε υψηλό ρεκόρ, αν και η συνολική ετήσια επίδοσή του ήταν μέτρια. Υπήρξαν και κάποιοι χαμένοι. Οι τιμές των μετοχών στη Φινλανδία βρίσκονται σε αρνητικό έδαφος, σε πραγματικούς όρους, και το χρηματιστήριο της Νότιας Κορέας κατέρρευσε στον απόηχο της απόπειρας αυτογκόλ του προέδρου στις 3 Δεκεμβρίου.
Ανεργία
Ένας κλασικός δείκτης οικονομικής δυστυχίας είναι η αύξηση της ανεργίας, κάτι που πολλοί προέβλεψαν όταν οι κεντρικοί τραπεζίτες άρχισαν να αυξάνουν τα επιτόκια (και η τεχνητή νοημοσύνη έγινε πιο εξελιγμένη). Ωστόσο, παρά την κάποια χαλάρωση, οι αγορές εργασίας παραμένουν εκπληκτικά εύρωστες, με τα ποσοστά ανεργίας να βρίσκονται κοντά σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ.
Η Νότια Ευρώπη, η οποία εξακολουθεί να υποφέρει από υψηλή ανεργία, έχει σημειώσει αξιοσημείωτη βελτίωση: η ανεργία στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία έχει μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία. Η Ιταλία έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο, με την ανεργία να έχει μειωθεί κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες από την αρχή του έτους. Στην Αμερική και τον Καναδά, όπου η ανεργία αυξήθηκε ελαφρώς, η τάση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι άνθρωποι επιστρέφουν στο εργατικό δυναμικό και στα υψηλά επίπεδα μετανάστευσης.
Δημοσιονομικό ισοζύγιο
Το τελικό μας μέτρο εξετάζει τα δημοσιονομικά ισοζύγια, εξαιρουμένων των πληρωμών τόκων, ως ποσοστό του ΑΕΠ. Μετά από χρόνια μεγάλων δαπανών, απαιτείται εξυγίανση σε πολλές χώρες για να διασφαλιστεί ότι τα βάρη του χρέους παραμένουν διαχειρίσιμα. Η Δανία και η Πορτογαλία ξεχωρίζουν για την επίτευξη σπάνιων δημοσιονομικών πλεονασμάτων μέσω της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Η Νορβηγία και η Ιρλανδία διαθέτουν επίσης πλεονάσματα, αν και για άλλους λόγους: Η Νορβηγία χάρη στα έσοδα από το πετρέλαιο και η Ιρλανδία χάρη στην έκτακτη φορολογία των επιχειρήσεων, η οποία ενισχύθηκε από την καταβολή πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Apple, έναν τεχνολογικό γίγαντα.
Οι περισσότερες κυβερνήσεις, ωστόσο, συνεχίζουν να ξοδεύουν με εγκατάλειψη. Το πρωτογενές έλλειμμα της Πολωνίας ξεπέρασε το 3% του ΑΕΠ, λόγω της αύξησης των αμυντικών δαπανών ως απάντηση στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Στην Ιαπωνία, τα ισχυρά δημοσιονομικά κίνητρα, που αποσκοπούν στη στήριξη της οικονομίας και στην άμβλυνση των πιέσεων του κόστους ζωής, κινδυνεύουν να επιδεινώσουν τα προβλήματα χρέους, καθώς η εποχή των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων φτάνει στο τέλος της. Η πορεία του χρέους της Βρετανίας επιδεινώνεται- ο τελευταίος προϋπολογισμός της απέτυχε να αποκαταστήσει τα δημόσια οικονομικά. Η Γαλλία είναι βυθισμένη σε πολιτική αναταραχή και αδυνατεί να συγκρατήσει τις δαπάνες.
