Mpox: Οι αφρικανοί επιστήμονες «δουλεύουν στα τυφλά», ελλείψει υποδομών και κονδυλίων
Επιστήμονες που μελετούν το νέο στέλεχος της mpox, που έχει διαδοθεί πέραν της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, λένε πως ο ιός αλλάζει ταχύτερα απ’ ό,τι αναμενόταν και συχνά σε περιοχές όπου οι ειδικοί δεν έχουν τη χρηματοδότηση ούτε τον εξοπλισμό για να τον παρακολουθήσουν αποτελεσματικά.
Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν πολλές άγνωστες παράμετροι για τον ίδιο τον ιό, τη σοβαρότητα της νόσου που προκαλεί και το πώς μεταδίδεται, κάτι που περιπλέκει την απάντηση, είπαν στο Reuters έξι επιστήμονες στην Αφρική, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η mpox, που ήταν προηγουμένως γνωστή ως ευλογιά των πιθήκων, ήταν ένα πρόβλημα της δημόσιας υγείας σε τμήματα της Αφρικής από το 1970, όμως δεν είχε δοθεί διεθνώς προσοχή μέχρι που ξέφυγε από τα αφρικανικά σύνορα το 2022, κάνοντας τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την παγκόσμια υγεία. Ήρε την κατάσταση αυτή 10 μήνες αργότερα.
Το νέο στέλεχος του ιού, γνωστό ως clade 1b, προσελκύει και πάλι την προσοχή παγκοσμίως, αφότου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία.
Το στέλεχος είναι μια μεταλλαγμένη εκδοχή του clade 1, μιας μορφής της mpox που μεταδίδεται διά της επαφής με μολυσμένα ζώα και ήταν ενδημική στο Κονγκό για δεκαετίες. Η mpox προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης και δερματικά εξανθήματα, ενώ μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.
Το Κονγκό είχε φέτος περισσότερα από 18.000 ύποπτα κρούσματα mpox των στελεχών clade 1 και clade 1b και 615 θανάτους, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Υπήρξαν επίσης 222 επιβεβαιωμένα κρούσματα του στελέχους clade 1b τον περασμένο μήνα σε τέσσερις αφρικανικές χώρες, συν από ένα κρούσμα στη Σουηδία και την Ταϊλάνδη, σε πρόσωπα που είχαν ταξιδέψει στην Αφρική.
«Ανησυχώ ότι στην Αφρική δουλεύουμε στα τυφλά», δήλωσε ο δρ. Ντίμι Ογκόινα, ειδικός στις μεταδοτικές νόσους στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Δέλτα του Νίγηρα στη Νιγηρία, ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής έκτακτης ανάγκης του ΠΟΥ για την mpox.
Είχε κρούσει πρώτος τον κώδωνα του κινδύνου το 2017 για ενδεχόμενη σεξουαλική μετάδοση της mpox, κάτι που έχει σήμερα αποδειχθεί.
«Δεν κατανοούμε πολύ καλά το ξέσπασμα της νόσου το οποίο αντιμετωπίζουμε και, αν δεν το κατανοήσουμε πολύ καλά, θα δυσκολευθούμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα σε όρους δυναμικής μετάδοσης, σοβαρότητας της νόσου, παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο από τη νόσο», δήλωσε ο Ογκόινα.
«Και ανησυχώ για το γεγονός ότι ο ιός μοιάζει να μεταλλάσσεται και να παράγει νέα στελέχη», πρόσθεσε.
Ο ίδιος επισήμανε ότι το στέλεχος clade 2b στη Νιγηρία χρειάσθηκε πέντε χρόνια ή και περισσότερο για να εξελιχθεί αρκετά ώστε να διαδοθεί μεταξύ των ανθρώπων, προκαλώντας το ξέσπασμα του 2022. Το στέλεχος clade 1b έκανε το ίδιο μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο.
Μετάδοση με σεξουαλική επαφή
Οι επιδημιολόγοι έχουν επίσης καταγράψει ομάδες μετάδοσης που συνδέονται με ετεροφυλόφιλη σεξουαλική επαφή, κάτι που δεν ήταν μια κοινή παρατήρηση με την επιδημία του 2022 του clade Αυτές οι λοιμώξεις πιστεύεται ότι αποδίδονται σε μια νέα φυλογενετική ομάδα Ib.
Ορισμένες αναφορές περιγράφουν τις περιπτώσεις clade Ib ως εμφανιζόμενες με διάχυτο εξάνθημα σε ολόκληρο το σώμα ή μακροχρόνιες βλάβες των γεννητικών οργάνων και κίνδυνο θανατηφόρου περιστατικού έως και 5% στους ενήλικες και 10% στα παιδιά. Υπάρχουν επίσης αναφορές αποβολών σε έγκυες.
Δεδομένων αυτών των δημογραφικών προτύπων, φαίνεται πιθανό ότι νέοι τρόποι μετάδοσης (π.χ. μετάδοση στην οικία, ετεροφυλοφιλική επαφή για το clade Ib) συνεισφέρουν σημαντικά στην εξάπλωση, καθιστώντας αναγκαία μια πολύ διαφορετική προσέγγιση για την αξιολόγηση και τη μείωση του κινδύνου σε σύγκριση με την επιδημία του 2022.
Η διεθνής εξάπλωση αφορά περιπτώσεις clade Ib σε χώρες, όπως στο Μπουρούντι, στη Ρουάντα, στο Κονγκό, στην Κένυα και στη Σουηδία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κένυα δεν μοιράζεται σύνορα με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με τις περιπτώσεις να ταξιδεύουν πρώτα μέσω της Ουγκάντα, ενώ οι περιπτώσεις του Μπουρούντι δείχνουν στοιχεία εξάπλωσης της κοινότητας.
Το κρούσμα clade Ib στη Σουηδία αναφέρθηκε ότι ταξίδεψε πρόσφατα από μια πληγείσα περιοχή στην Αφρική, χωρίς να έχει δοθεί ακόμη περαιτέρω διευκρίνιση. Με συνεχή μετάδοση, η επιδημία θα επεκτείνει το γεωγραφικό της αποτύπωμα σε νέες χώρες και περιοχές.
Κατά μερικούς ερευνητές, η φυλογενετική ομάδα Ib έχει δυναμική πανδημίας, μια κρίση που επαναλαμβάνεται στις αναφορές των μέσων ενημέρωσης.
Αν και οι πληροφορίες εξακολουθούν να είναι περιορισμένες, το clade Ib μεταδέδεται διαφορετικά και μπορεί να αλλάξει περαιτέρω καθώς πολλαπλασιάζονται τα κρούσματα.
