O Γιαβούζ Μπαιντάρ στο CNN Greece: «Τραμπ και Ερντογάν προσπαθούν να επιλύουν τα ζητήματα τετ-α-τετ»

Για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις υπό το πρίσμα της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και τις πιθανές επιπτώσεις στη συνεργασία των δύο χωρών, αναφέρθηκε ο  διακεκριμένος Τούρκος πολιτικός αναλυτής, Γιαβούζ Μπαϊντάρ μιλώντας στο CNN Greece.

Ο κ. Μπαϊντάρ επισημαίνει ότι ο Τραμπ και ο Ερντογάν έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερη δυναμική στις σχέσεις τους, καθώς και οι δύο είναι αυταρχικές φιγούρες με συναλλακτική προσέγγιση.

Όπως λέει ο κ. Μπαιντάρ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, οι δύο ηγέτες είχαν άμεση επικοινωνία, αγνοώντας παραδοσιακούς θεσμούς και μηχανισμούς ελέγχου και εκτιμά ότι ο Ερντογάν βλέπει πολύ θετικά τη νίκη του Τραμπ, δεδομένου ότι οι σχέσεις του με προηγούμενους Δημοκρατικούς προέδρους, όπως ο Ομπάμα και ο Μπάιντεν, ήταν αρκετά τεταμένες.

Σύμφωνα με τον κ. Μπαϊντάρ, ο Ερντογάν θα επιδιώξει τρεις βασικούς στόχους:

• Την ακύρωση των νομικών υποθέσεων που αφορούν τη Halkbank και άλλες υποθέσεις.
• Την άρση των κυρώσεων CAATSA και την επιστροφή στην αγορά των F-35.
• Την αυξημένη αμερικανική βοήθεια για την ανάκαμψη της τουρκικής οικονομίας.

Ο κ. Μπαιντάρ εκτιμά ότι ζητήματα όπως η αμερικανική στήριξη στους Κούρδους της Συρίας και η συνεχιζόμενη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη Συρία και το Ιράκ θα παραμείνουν σημεία τριβής.

«Είχαν τις αρνητικές στιγμές τους (θυμηθείτε την υπόθεση του πάστορα Μπράνσον που κρατούνταν όμηρος στην Τουρκία), αλλά δεν έβλαψαν μια μόνιμη σχέση που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό. Βλέπουν ο ένας τον άλλον ως χρήσιμους συνοδοιπόρους», τονίζει χαρακτηριστικά.

Όλη η συνέντευξη του Γιαβούζ Μπαιντάρ στο CNN Greece

Θα βελτιωθούν οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο;

«Ναι είναι ρεαλιστικό μα το σκεφτόμαστε. Είχαμε δει κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του Τραμπ πως με τον Ερντογάν στις βασικές γραμμές βρήκαν έναν κοινό ομφάλιο λώρο μεταξύ τους. Αυτό είχε λειτουργήσει επειδή και οι δύο είναι αυταρχικές φιγούρες και έχουν συναλλακτική προσέγγιση στα πράγματα. Αυτό σημαίνει ότι το μοτίβο τους είναι να παραμερίζουν τους θεσμούς και τη συμβουλευτική και να προσπαθούν να επιλύουν τα ζητήματα τετ-α-τετ. Ο Τραμπ επαίνεσε κατά καιρούς τον Ερντογάν και ο τελευταίος είναι σίγουρα ικανοποιημένος που κέρδισε ξανά τις εκλογές. Ο Ερντογάν δεν τα πήγε ποτέ καλά ούτε με τον Ομπάμα, ούτε με τον Μπάιντεν, ούτε με τους Δημοκρατικούς γενικότερα. Ο Τραμπ και ο Ερντογάν μοιράζονται μια απλουστευτική προσέγγιση στις συγκρούσεις, βάζοντας τον εγωισμό τους πάνω απ’ όλα.

Για τον Ερντογάν, τρία θέματα θα έχουν προτεραιότητα: α) Ακύρωση, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, των τεράστιων υποθέσεων δωροδοκίας που αφορούν τη Halkbank και την υπόθεση με τους σωματοφύλακές του στην τουρκική πρεσβεία που ξυλοκοπούσαν διαδηλωτές, β) Την άρση των κυρώσεων CAATSA λόγω των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400 και επιστροφή στην αγορά των F-35, γ) Την αυξημένη αμερικανική βοήθεια για την ανόρθωση της ταλαιπωρημένης από την κρίση οικονομίας της Τουρκίας. Για τον Τραμπ, η Τουρκία υπό τον Ερντογάν πρέπει να είναι συνεργάσιμη σε θέματα που αφορούν τη στήριξη του Ισραήλ και την αποδυνάμωση του Ιράν».

Πως διατήρησαν οι δύο ισχυροί άνδρες καλές σχέσεις μετά από τις κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ στην Τουρκία, αλλά και τις τότε απειλές του Τραμπ να καταστρέψει την τουρκική οικονομία;

«Είχαν τις αρνητικές στιγμές τους (θυμηθείτε την υπόθεση του πάστορα Μπράνσον που κρατούνταν όμηρος στην Τουρκία), αλλά δεν έβλαψαν μια μόνιμη σχέση που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό. Βλέπουν ο ένας τον άλλον ως χρήσιμους συνοδοιπόρους, έχοντας έλλειψη σεβασμού προς τους παραδοσιακούς θεσμούς περί ελέγχων και ισορροπιών και έχουν την ίδια άποψη για το δικαστικό σύστημα, που επιδιώκουν τον έλεγχο του. Επομένως, δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Ερντογάν ήταν από τους πρώτους ηγέτες που μπόρεσαν να έχουν τηλεφωνική συνομιλία με τον Τραμπ τις προάλλες – με την παρουσία του Έλον Μασκ»

Επι διακυβέρνησης Τζο Μπάιντεν οι σχέσεις Τουρκίας -ΗΠΑ πέρασαν αρκετές κρίσεις. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η πολιτική του Ερντογάν απέναντι στις ΗΠΑ από εδώ και στο εξής;

«Εξαιρετικά ρεαλιστική και ευέλικτη. Για τον Ερντογάν, το πρωταρχικό ζήτημα είναι μια «μόνιμη» προεδρία, αν είναι δυνατόν. Ούτε ο Τραμπ απέχει πολύ από αυτή την ιδέα για τον εαυτό του, αν και δεν το επιτρέπει το αμερικανικό σύνταγμα. Στην καλύτερη περίπτωση και αν δει εύφορο έδαφος στις ΗΠΑ, ο Ερντογάν μπορεί να αποδειχθεί ένας από τους πιο έμπιστους συμμάχους του Τραμπ στην περιοχή. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα δυνατό αν ο Τραμπ έχει τον έλεγχο ολόκληρου του Κογκρέσου. Ως εκ τούτου, μπορούμε να δούμε μια άμβλυνση της σύγκρουσης στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά το ακανθώδες ζήτημα θα παραμείνουν οι Κούρδοι στην περιοχή. Δεν νομίζω ότι ο Τραμπ θα αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία ή το Ιράκ και θα συνεχίσει να βλέπει τους Κούρδους της Συρίας ως τους φύλακες κατά του ISIS ή των δορυφόρων του. Το Ιράν θα είναι επίσης ένας άλλος παράγοντας που θα οδηγήσει στη διατήρηση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή. Το Ισραήλ δεν θα αποτελέσει επίσης μεγάλη πρόκληση για τον Ερντογάν, διότι ο άξονας Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν έχει λειτουργήσει υπέρ του Ισραήλ ακόμη και πριν από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου».