Γιατί η επιλογή του Μάρκο Ρούμπιο για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκνευρίζει στην Τουρκία

Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «πόνταρε» ξανά στον «φίλο» του, όπως αποκαλεί τον Ντόναλντ Τραμπ, αναζητώντας ένα νέο πλαίσιο συνεργασίας με τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα μετά από την κίνηση καλής θέλησης για ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, από τη στιγμή που διέρρευσαν τα σενάρια για τα πρόσωπα – κλειδιά στα οποία αναμένεται να αναθέσει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ τα κομβικά χαρτοφυλάκια, όπως εκείνο του υπουργείου Εξωτερικών, η Άγκυρα έχει «μουδιάσει».

Σκληρός επικριτής της Άγκυρας

Ο Γερουσιαστής της Φλόριντα Μάρκο Ρούμπιο, που όπως όλα δείχνουν θα είναι ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, θεωρείται ένας από τους πιο σκληρούς επικριτές της πολιτικής Ερντογάν.

Έχει, μάλιστα, κατά καιρούς υποστηρίξει πώς η Τουρκία είναι ασταθής και αναξιόπιστη και έχει επιχειρήσει με μια σειρά από ενέργειες να βάλει «φρένο» στην αναθεωρητική πολιτική του προέδρου της γείτονος.

Το 2019, μαζί με τον Δημοκρατικό Μπομπ Μενέντεζ, προχώρησαν στη σύνταξη του νομοσχεδίου για την αναμόρφωση της στρατηγικής των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο σε σχέση με την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία, δίνοντας την απόλυτη στήριξη των ΗΠΑ στην τριμερή σχέση Ελλάδας – Κύπρου- Ισραήλ, ανοίγοντας παράλληλα το δρόμο για την άρση της απαγόρευσης πωλήσεων όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία.

«Με την άρση του εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ στην Κύπρο και την επέκταση της απαραίτητης ξένης στρατιωτικής βοήθειας στην Ελλάδα, αυτή η νομοθεσία επιφέρει μια συνολική προσέγγιση για τη σταθερότητα των βασικών περιφερειακών εταίρων», είχε επισημάνει τότε ο Μάρκο Ρούμπιο.

Επιπρόσθετα, ένα από τα κομβικά σημεία του νομοσχεδίου ήταν η «αποβολή» της Τουρκίας από το πρόγραμμα για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 λόγω αγοράς των ρωσικών S-400 και επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα.

«Παρά τα προβλήματα που παρουσιάζονται κατά καιρούς, οι σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ βασίζονται σε κοινές αξίες και συμφέροντα» ανέφεραν πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, απαντώντας σε ερώτηση για το αν θα υπάρξουν προβλήματα στη διαδικασία μετά τις αμερικανικές εκλογές και την επικράτηση του Τραμπ.

Κατά του «παιχνιδιού» Ερντογάν στα Βαρώσια

Το 2021, ο Μάρκο Ρούμπιο μαζί με τους γερουσιαστές Μπομπ Μενέντεζ και Κρις Βαν Χόλεν ζητούσαν με επιστολή του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν την ανάληψη άμεσης δράσης, ώστε οι ΗΠΑ να στείλουν ένα αποτρεπτικό μήνυμα, το οποίο θα έχει την απαραίτητη ισχύ για να αποθαρρύνει τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να προχωρήσει στο άνοιγμα των Βαρωσίων κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και παρά τις εκκλήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και της ΕΕ για τερματισμό τέτοιων ενεργειών.

«Οποιαδήποτε προσπάθεια του Προέδρου Ερντογάν και της Τουρκίας να εποικίσουν ή να ξανανοίξουν τα Βαρώσια θα αντιπροσώπευε κατάφωρη παραβίαση αυτών των αρχών», ανέφερε σε ένα μέρος η επιστολή.

Υπογράμμιζε πως απόδειξη της απροθυμίας της Τουρκίας να επιδιώξει μια σταθερή πολιτική διευθέτηση στο νησί, είναι πως φέρεται να έχει δημιουργήσει μια βάση για μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα στο αεροδρόμιο του Λευκονικού, σε μια προσπάθεια να επεκτείνει τη στρατιωτική της παρουσία στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο.

Τότε, ο Μάρκο Ρούμπιο, όπως και οι άλλοι γερουσιαστές που υπέγραφαν την συγκεκριμένη επιστολή, προειδοποιούσαν πως αν η Άγκυρα παραμείνει αδιάλλακτη θα έπρεπε να αντιμετωπίσει κυρώσεις.

Ο Ρούμπιο απέναντι στον Ερντογάν

Ο Μάρκο Ρούμπιο έχει βρεθεί με την στάση του αρκετές φορές απέναντι στην πολιτική που ακολουθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Το 2021, σε επιστολή που συνυπέγραψε με ακόμη 50 γερουσιαστές, ζητούσε από την κυβέρνηση Μπάιντεν να πιέσει τον Τούρκο Πρόεδρο ώστε η γειτονική χώρα να εστιάσει στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, όπου ο συντελεστής παραβίασής τους ήταν ιδιαίτερα υψηλός.

Όπως τονιζόταν χαρακτηριστικά:

«Η εξωτερική πολιτική του Προέδρου Ερντογάν έχει γίνει επίσης πιο επιθετική με την πάροδο του χρόνου. Το τελευταίο διάστημα, επιτέθηκε θρασύτατα στους υποστηριζόμενους από τις ΗΠΑ Κούρδους που πολεμούν το ISIS στη Συρία, αγόρασε ρωσικά συστήματα αεράμυνας παρά τις προειδοποιήσεις ότι ήταν ασύμβατα με την αμερικανική τεχνολογία και ενθάρρυνε το Αζερμπαϊτζάν να χρησιμοποιήσει βία για να επιλύσει μια εδαφική διαφορά με την Αρμενία».

Σε άλλο σημείο ανέφερε ότι:

«(σ.σ. Ο Τούρκος πρόεδρος) Προσπάθησε επίσης να πιέσει τις ΗΠΑ και άλλες χώρες να εκδώσουν Τούρκους υπηκόους, τους οποίους κατηγορεί για το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Η κυβέρνηση Ερντογάν προσπάθησε να φιμώσει επικριτές στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως ο Ενές Καντέρ, παίκτης του NBA, κυνηγώντας την οικογένειά του στην Τουρκία και εκδίδοντας διεθνές ένταλμα σύλληψης εναντίον του».

Το «γεράκι» της εξωτερικής πολιτικής

Ο Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος εξελέγη για πρώτη φορά το 2010, γνωρίζει πολύ καλά να μελετά τη γεωστρατηγική σκακιέρα.

Για αρκετούς θεωρείται ένα από τα «γεράκια» της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.

Γνωρίζει εξίσου καλά την λειτουργία της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας καθώς έχει λάβει μέρος σε διάφορες επιτροπές μεταξύ των οποίων την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων – με μεγάλη επιρροή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, εστιάζοντας στη Λατινική Αμερική, την Κίνα και την κυβερνοασφάλεια, την Επιτροπή Πληροφοριών – ενεργός σε θέματα εθνικής ασφάλειας, ιδιαίτερα σχετικά με τη Ρωσία και την Κίνα, την Επιτροπή Μικρών Επιχειρήσεων και Επιχειρηματικότητας – υποστηρικτής της φιλικής προς τις επιχειρήσεις πολιτικής, της φορολογικής μεταρρύθμισης και της απελευθέρωσης της αγοράς και την Επιτροπή Προϋπολογισμού – συμβάλλει στις αποφάσεις κατανομής προϋπολογισμού, ειδικά στους τομείς της άμυνας και της υγείας.

Ο Μάρκο Ρούμπιο εκλέχθηκε Πρόεδρος της Βουλής της Φλόριντα το 2006 -ο πρώτος Κουβανικής καταγωγής που ανέλαβε τη συγκεκριμένη θέση.

Τότε εστίασε στην ενίσχυση της οικονομίας της πολιτείας, την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και τη μείωση της γραφειοκρατίας.

Στην πολιτική του καριέρα έχει αναγνωριστεί για τις ρητορικές του ικανότητες και τις σκληρές του θέσεις.

Εκτός από επικριτής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε βάλει στο «στόχαστρο» και τον Ντόναλντ Τραμπ.

Το 2016 είχε θέσει υποψηφιότητα ως ο εκλεκτός των Ρεπουμπλικάνων για τις προεδρικές εκλογές απέναντι στον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου.

Τότε ο Ντόναλντ Τραμπ τον αποκαλούσε «μικρό Μάρκο», «ελαφρόμυαλο», «υπερβολικά φιλόδοξο» και πολιτικό «που μιλάει, χωρίς πράξεις», με τον ίδιο να σηκώνει το γάντι και να τον αποκαλεί «ευαίσθητο και ανασφαλή τύπο, ο οποίος είναι ανενημέρωτος».

Σε σχέση με το προεδρικό ντιμπέιτ, τότε είχε δηλώσει ότι ο Τραμπ «ήταν πραγματικά κακός, δεν μιλά ποτέ για βασικά θέματα», χαρακτηρίζοντάς τον «απατεώνα».

Μετά την νίκη του Ντόναλντ Τραμπ το 2016, οι σχέσεις των δύο ανδρών αποκαταστάθηκαν.

Μάλιστα, ο Μάρκο Ρούμπιο βρέθηκε στο πλευρό του ως άτυπος σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής, ανοίγοντας το δρόμο ώστε να περάσει σήμερα το κατώφλι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.