Μια αρχαία τέχνη, πιο επίκαιρη από ποτέ: Δημιουργοί μιλούν για τα ταμπού και τις προκαταλήψεις
Είναι μία στάση ζωής εν τέλει. Η ιστορία της δερματοστιξίας, δηλαδή της τέχνης της διακόσμησης του δέρματος με ανεξίτηλα χρωματιστά σχέδια είναι τόσο παλιά όσο η ίδια η ιστορία του κόσμου. Αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει προϊστορικά εργαλεία για τατουάζ που χρονολογούνται πριν 12.000 χρόνια αλλά και μούμιες από την αρχαία Αίγυπτο και τη Σιβηρία που έφεραν πάνω τους σχέδια, αποδεικνύοντας ότι τα τατουάζ συνόδευαν τις ανθρώπινες κοινωνίες από τις απαρχές τους.
Η τέχνη της δερμοτοστιξίας έχει εξελιχθεί έκτοτε, με όλο και περισσότερους καλλιτέχνες να επιλέγουν να εκφραστούν μέσα από τη δημιουργία τατουάζ, δημιουργώντας συνεχώς νέες τάσεις στον χώρο.
Στο 8o Athens Tattoo Expo, η αφρόκρεμα των tattoo artists της εγχώριας σκηνής συγκεντρώθηκε στο Παλιό Αμαξοστάσιο του ΟΣΥ, το οποίο μετατράπηκε σε έναν ολοζώντανο καμβά που επί τρεις ημέρες (18-20 Οκτωβρίου) παλλόταν στους ήχους των μοτέρ αλλά και της μουσικής από τα διάφορα DJ sets και τις live μουσικές εμφανίσεις.
Εκατόν εξήντα καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες δημιουργούσαν σε πραγματικό χρόνο διαφορετικά είδη τατουάζ σε όσους και όσες επισκέφθηκαν τον χώρο και το επιθυμούσαν.
Το CNN Greece συνομίλησε μαζί τους για την τέχνη του τατουάζ, για τις εμπειρίες τους από τον χώρο αλλά και για το πώς τα τατουάζ εξακολουθούν να αποτελούν ταμπού για την ελληνική κοινωνία.
Tattoo artist ζωγραφίζει στο χέρι ενός άντρα.
CNN Greece / Νίκος Ραζής
Τι λένε οι δημιουργοί
Η Ελεονώρα Τόσκα ή σκέτο Eleonora από το στούντιο The Gutter ασχολείται με το tattooing 10 χρόνια τώρα.
«Πάντα μου άρεσε να ζωγραφίζω. Από μικρή είχα το μικρόβιο και το να ασχοληθώ με το τατουάζ ήταν σαν φυσικό κάλεσμα για μένα. Στα 29 μου το πήρα απόφαση και έψαξα μαθητεία δίπλα σε κάποιον φτασμένο καλλιτέχνη», λέει.
Η Ελεονώρα Τόσκα (Eleonora) από το στούντιο The Gutter.
CNN Greece / Νίκος Ραζής
Μας εξηγεί πόσο δύσκολος είναι ο χώρος διότι «η μαθητεία -που μπορεί να κρατήσει χρόνια- είναι απλήρωτη και ανασφάλιστη, τον εξοπλισμό τον πληρώνεις εσύ και μιλάμε για μοτεράκια που πλέον κοστίζουν 1.200 και 1.600 ευρώ, η εύρεση καλού στούντιο είναι πολύ δύσκολη υπόθεση, τα ωράρια είναι περίεργα, ενώ δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη ή ενίσχυση για τις εγκύους ή τις νέες μητέρες».
Η ίδια είναι μητέρα δύο μικρών παιδιών και μετά 10 χρόνια, έχοντας καταφέρει να χτίσει το δικό της πελατολόγιο αλλά και έχοντας βρει δουλειά σε ένα στούντιο-κολεκτίβα μπορεί να πει ότι εξισορροπεί την οικογενειακή ζωή με αυτό που τόσο πολύ αγαπάει να κάνει.
Από την πλευρά της η 24χρονη Zoey, κατά κόσμον Ζωή Αμπουκέινας, από το στούντιο Electric Mama μας λέει ότι όπως και στην τέχνη γενικότερα, έτσι και στην τέχνη του τατουάζ πολλοί καλλιτέχνες επιλέγουν να χρησιμοποιούν ψευδώνυμα γιατί αισθάνονται ότι και οι ίδιοι μεταμορφώνονται μέσα από τη διαδικασία.
«Για μένα ξεκίνησε σαν πλάκα. Έκανα ένα τατουάζ σε έναν φίλο μου και αμέσως το ερωτεύτηκα. Συνειδητοποίησα ότι ήταν μια μορφή έκφρασης για εμένα, Ξεκίνησα αμέσως μαθήματα σχεδίου σχέδιο, το μαθητευόμενό μου κομμάτι που διήρκεσε τρία χρόνια το ανέλαβε ένας καταξιωμένος αρτίστας και πλέον εργάζομαι κανονικά στον χώρο επτά χρόνια τώρα», μας λέει.
Η Ζωή Αμπουκέινας (Zoey) από το στούντιο Electric Mama.
Η ίδια πιστεύει ότι τόσο εκείνοι που επιλέγουν να διακοσμήσουν το σώμα τους με τατουάζ όσο, φυσικά, και οι ίδιοι οι δημιουργοί έχουν άμεση σχέση με την τέχνη και τον πολιτισμό. «Είναι καλλιτεχνικές φύσεις όλοι», λέει γελώντας, «είτε το καταλαβαίνουν είτε όχι».
Ο Nikodemus ή αλλιώς Νικόδημος Γαζής από το Honest Tattoo ασχολείται επαγγελματικά με το τατουάζ εδώ και οκτώ χρόνια. «Ξεκίνησα να ζωγραφίζω tattoo flash για να φτιάξω portfolio και να μπορέσω να ζητήσω μία θέση μαθητείας», μας λέει.
Ο ίδιος δεν χαρακτηρίζει τον εαυτό του «ζωγραφικό ταλέντο», αν και τα σχέδιά του λένε μια διαφορετική ιστορία. «Αγαπάω το τατουάζ και το σέρβις του tattooing. Αγαπώ την αίγλη που είχε το tattooing όσο ακόμη δεν είχε εισέλθει στη σφαίρα της ποπ κουλτούρας», μας λέει.
Ο Νικόδημος Γαζής (Nikodemus) από το Honest Tattoo studio.
CNN Greece / Νίκος Ραζής
Στο ερώτημα ποιοι απευθύνονται σε αυτόν μας λέει ότι πρόκειται για «κόσμο του τατού». «Έχω και 70χρονους και 80χρονους που έρχονται και τους εξυπηρετώ με διάθεση γιατί ξέρω ότι το έχουν σκεφτεί και το θέλουν. Δεν θα αναλάβω, όμως, το 18χρονο που θα έρθει και θα μου ζητήσει τατουάζ στον λαιμό ή το fist (σ.σ. πάνω στη μπουνιά)», ξεκαθαρίζει.
Ο Δημήτρης Τεντζέρης, ή Ozone, είναι από εκείνους τους tattoo artists που έχουν βαθειά γνώση της τέχνης. Φοιτητής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών και επί χρόνια street artist, ασχολείται με το τατουάζ εδώ και 15 χρόνια, έχοντας πολλές διακρίσεις και βραβεία και συμμετέχοντας σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ο Δημήτρης Τεντζέρης από το Tattoo Division.
CNN Greece / Νίκος Ραζής
Τον συναντήσαμε στο Athens Tattoo Expo, στο περίπτερο του Tattoo Division, να «χτυπάει» ένα ασπρόμαυρο ρεαλιστικό τατουάζ σε ολόκληρο τον μηρό ενός επισκέπτη. «Σίγουρα, το να γνωρίζεις έστω τις βασικές αρχές της ζωγραφικής βοηθάει, είναι ένα συν, αλλά όπως και σε όλες τις μορφές της τέχνης το βασικό και αυτό που σε κάνει να εξελίσσεσαι είναι η συνεχής ενασχόληση με το αντικείμενο και η αφοσίωση σε αυτό που κάνεις», λέει στο CNN Greece.
Ταμπού και προκατάληψη
Όλοι συμφωνούν ότι το τατουάζ είναι… για τους πολύ γενναίους. Και δεν αναφέρονται μόνο στον σωματικό πόνο που πρέπει να υπομείνει αυτός που κάνει τατουάζ όσο στο γεγονός ότι, δυστυχώς, στην Ελλάδα τα τατουάζ δεν είναι ευρέως αποδεκτά.
«Πρέπει να είσαι συμβιβασμένος με τον πόνο. Δεν το αντέχουν όλοι», μας λέει η Zoey.
«Τατουάζ κάνουν άτομα με αφοσίωση, που δεν φοβούνται τη δέσμευση. Θέλει γενναιότητα να το κάνεις γιατί θα νιώσεις πόνο, θα φας ώρες για να το κάνεις και φυσικά θα το κουβαλάς μαζί σου μια ζωή», προσθέτει η Eleonora.
Στο ερώτημα αν τα τατουάζ αποτελούν ταμπού στην Ελλάδα ο Ozone λέει ότι:
«Ενώ είμαστε στο 2024, ακόμη μιλάμε για το αν μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις με το σώμα σου. Δυστυχώς ζούμε σε μία χώρα που κρίνουμε ένα βιβλίο από το εξώφυλλο. Σε λίγα χρόνια που η μικρή μου θα πηγαίνει σχολείο, αν οι γονείς με στραβοκοιτάζουν, όταν θα πηγαίνω να την παίρνω, σημαίνει ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμη να διανύσουμε…», μας λέει με τον Nikodemus να προσθέτει: «Μπορεί να βλέπεις όλο και περισσότερο κόσμο να έχει τατουάζ, αλλά στην πραγματικότητα δεν έχουν αλλάξει τα πράγματα. Έχεις δει γιατρό ή δικηγόρο ή παρουσιαστή ειδήσεων με τατουάζ;», λέει με νόημα.
Δημιουργός την ώρα που «χτυπάει» τατουάζ.
CNN Greece / Νίκος Ραζής
Τα παραπάνω επιβεβαιώνει έρευνα της Ierax Analytix, σύμφωνα με την οποία το 61% των ερωτηθέντων έχουν ένα ή και περισσότερα τατουάζ στο σώμα τους, ενώ τέσσερις στους δέκα (39%) εξ αυτών έχουν βιώσει άσχημη συμπεριφορά και προκατάληψη με βασικούς εκφραστές αυτών των συμπεριφορών στην οικογένεια (55%), στον εργασιακό χώρο (51%), στο δρόμο (35%), σε δημόσια Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (28%), σε έλεγχο από σώματα ασφαλείας (22%), στο νοσοκομείο (12%), από φίλους (11%) και στους χώρους σπουδών τους (10%).
Δείτε εδώ ολόκληρη την έρευνα της Ierax Analytix.
Την ίδια ώρα μιλάμε για μια συνεχώς διερευνόμενη αγορά πολλών εκατομμυρίων. Σύμφωνα με έρευνα της Cognitive Market Research, για την περίοδο 2019-2023, η αγορά τατουάζ εκτιμάται ότι θα φτάσει στην Ελλάδα περίπου τα 7 εκατομμύρια ευρώ για το 2024, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 9,4% για το διάστημα 2024-2031.
Πολύχρωμη παλέτα
Το ενδιαφέρον του κοινού για το τατουάζ αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι το Athens Tattoo Expo επισκέφθηκαν 7.000 άνθρωποι όλων των ηλικιών. Νέοι άνθρωποι αλλά και οικογένειες με μικρά παιδιά επέλεξαν να επισκεφθούν την έκθεση, να θαυμάσουν τα περίτεχνα σχέδια και να κάνουν οι ίδιοι ένα ή και περισσότερα από τα 700 τατουάζ που έγιναν σε ζωντανό χρόνο στο πλαίσιο του Athens Tattoo Expo.
Η Κλειώ και η Ολίνα, έμαθαν για τη διοργάνωση και συγκεκριμένα για τη δράση Make a Wish (Κάνε μια Ευχή Ελλάδος) όπου μέσω της ενέργειας Star Your Body, όσοι επισκέπτες το επιθυμούσαν μπορούσαν να επιλέξουν από συγκεκριμένα σχέδια αστεριών, ενισχύοντας με το 100% του αντιτίμου τον οργανισμό.
Η Κλειώ βρέθηκε στον χώρο της διοργάνωσης και μας μίλησε για τα σχέδια με τα οποία επιλέγει να διασκομήσει το σώμα της.
CNN Greece / Νίκος Ραζής
Βέβαια, στην πορεία περιηγήθηκαν στα περίπτερα της έκθεσης και ήρθαν σε επαφή με τους ίδιους τους καλλιτέχνες. «Είναι η πρώτη φορά που ερχόμαστε και πράγματι τα περισσότερα παιδιά στα stands ήταν πολύ κατατοπιστικά και εξαιρετικά βοηθητικά», μας λένε.
Στην ερώτηση αν το να κάνει κάποιος τατουάζ είναι δύσκολη απόφαση, η μεν Κλειώ λέει ότι ξεκίνησε με μικρά τατουάζ που της πήρε κάποια χρόνια να αποφασίσει και ότι πλέον δρα πιο αυθόρμητα, σε αντίθεση με την Ολίνα που λέει ότι είναι πιο συναισθηματική και πως ό,τι σχέδιο έχει πάνω της είναι επειδή κάτι σημαίνει για την ίδια.
PHOTO 1 / 12
Photo 1/12
Ο χώρος του Παλιού Αμαξοστασίου του ΟΣΥ που στέγασε το 8o Athens Tattoo Expo. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 2/12
Μπουκαλάκια με το ειδικό χρώμα για τη δημιουργία τατουάζ. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 3/12
Δημιουργός επί τω έργω. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 4/12
Σχέδιο τατουάζ που καλύπτει ολόκληρο τον μηρό ενός άντρα. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 5/12
Νεαρή δείχνει τα σχέδια, με τα οποία έχει διασκοσμήσει το σώμα της. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 6/12
Επισκέπτης της έκθεσης λαμβάνει υπηρεσίες δερμοτοστιξίας. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 7/12
Τα «κρεβάτια του πόνου». CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 8/12
Έκθεση ζωγραφικής στο πλαίσιο του 8ου Athens Tattoo Expo. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 9/12
Σχέδια τατουάζ. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 10/12
Επισκέπτης την ώρα που του «χτυπάνε» τατουάζ στο μπράτσο. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Photo 11/12
Δημιουργός την ώρα που κάνει τατουάζ. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Πηγή: CNN Greece / Νίκος Ραζής
Photo 12/12
Μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου στον λαιμό. CNN Greece/Νίκος Ραζής
Το Athens Tattoo Expo δεν ήταν απλά μία έκθεση τατουάζ. Ήταν μία γιορτή όπου η τέχνη και ο πολιτισμός συναντήθηκαν με την προσωπική έκφραση, ήταν μια γιορτή της δημιουργικότητας και μία ευκαιρία να εκτιμήσουμε την ιστορία και την κουλτούρα πίσω από κάθε σχέδιο τατουάζ.
Κι όλα αυτά μέσα από μία πλήρη εμπειρία με χιλιάδες σχέδια και χρώματα, με διαγωνισμούς, με εκθέσεις τέχνης, με γκραφίτι σόου και πολλή μουσική.
