Οι 10 μέρες που συντάραξαν τη Μέση Ανατολή – Πώς η πτώση Άσαντ αλλάζει τις ισορροπίες

Μέσα στις δέκα τελευταίες ημέρες, η επίθεση των Σύρων ανταρτών κατάφερε όχι μόνο να αναζωπυρώσει τον συριακό εμφύλιο πόλεμο, αλλά και να βάλει τέλος στη κυριαρχία του καθεστώτος Άσαντ μετά από μισό αιώνα πολιτικής κυριαρχίας.

Όλα ξεκίνησαν στις 27 Νοεμβρίου όταν μία ισλαμιστική ομάδα που ονομάζεται Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) εξαπέλυσε μία απροσδόκηση επίθεση για να καταλάβει το Χαλέπι, την πολυπληθέστερη πόλη της χώρας, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο του Άσαντ από το 2016.

Λίγες ημέρες αργότερα οι αντάρτες εισέβαλαν στη Χάμα και τη Χομς, δύο άλλες μεγάλες πόλεις. Μέχρι το Σάββατο (07/12), οι αντάρτες είχαν περικυκλώσει τη Δαμασκό και την Κυριακή ο Άσαντ -μετά από ένα τέταρτο του αιώνα διακυβέρνησης- είχε εγκαταλείψει τη χώρα.

Τι λένε οι αναλυτές

Σύμφωνα με το Politico, οι αναλυτές πιστεύουν πως η επίθεση θα μπορούσε να είχε προχωρήσει χωρίς τη γνώση και την έγκριση της Άγκυρας. Σύμφωνα με τον Hadi al-Bahra, τον επικεφαλής μιας ομάδας της συριακής αντιπολίτευσης των ανταρτών που αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα, οι προετοιμασίες για την επίθεση είχαν ξεκινήσει από πέρυσι – προετοιμασίες στις οποίες συμμετείχαν η HTS, καθώς και περισσότερες από δώδεκα πολιτοφυλακές του υποστηριζόμενου από την Τουρκία Συριακού Εθνικού Στρατού, ο οποίος έχει επικεντρωθεί κυρίως στη μάχη κατά των Κούρδων της Συρίας μαζί με δεκάδες χιλιάδες τουρκικά στρατεύματα που έχουν στρατοπεδεύσει στη βόρεια Συρία.

Σύμφωνα με μια ενημέρωση των μυστικών υπηρεσιών που δημοσιεύθηκε από το Κέντρο Σουφάν, μια ερευνητική ομάδα που ιδρύθηκε από πρώην αξιωματικούς και διπλωμάτες των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, «η επίθεση στο Χαλέπι… καθυστέρησε όταν παρενέβη η Τουρκία, αλλάζοντας το χρονοδιάγραμμα».

Ο Τούρκος πρόεδρος και ο Άσαντ ήταν κάποτε σύμμαχοι, αλλά ο Ερντογάν υποστήριξε την εξέγερση κατά του Σύρου αυτοκράτορα όταν ξεκίνησε το 2011.Έκτοτε, έχει καταλάβει μια λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων και κατά καιρούς έχει παίξει ακόμη και με την προσάρτηση τμήματος της βόρειας Συρίας, υπονοώντας δημόσια σκωπτικά ότι η Τουρκία έχει ιστορικά δικαιώματα να το κάνει.

Αδράνεια από τη Ρωσία και το Ιράν

Καθόλη τη διάρκεια του πολέμου στη Συρία, ο Άσαντ βασιζόταν στην βοήθεια του Ιράν και της Συρίας. Σε αυτήν την περίπτωση η αδράνεια των δύο συμμάχων διευκόλυνε την προέλαση των ανταρτών.

«Το μέγεθος της ρωσικής απάντησης, θα καθορίσει την πορεία των εξελίξεων», δήλωσε ο Σύρος Κούρδος ακτιβιστής Idris Nassan, καθώς η επίθεση ανέπτυσσε ταχύτητα.
Αμερικανοί αξιωματούχοι συμφώνησαν ότι η κατάρρευση των μετώπων του Άσαντ είχε να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την απουσία σοβαρής ιρανικής ή ρωσικής δράσης – αν από αδυναμία ή απροθυμία λόγω της Ουκρανίας και του Λιβάνου παραμένει ασαφές.

Ο Amos Hochstein, απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, σημείωσε σε περιφερειακή διάσκεψη στο Κατάρ ότι το Ιράν φαίνεται να «αποσύρεται σε κάποιο βαθμό από τη Συρία». Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, η Ρωσία φάνηκε να κάνει το ίδιο πράγμα με αναφορές ότι βρισκόταν στη διαδικασία μετακίνησης πολεμικών πλοίων από τη ναυτική της βάση στην Ταρτούς.