Οργή και αμηχανία για τη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» – Αναταράξεις από την πρόταση Τραμπ

Οι ΗΠΑ αναγνώριζαν, ως ένα σημείο, ότι η Γάζα ήταν το καταφύγιο Παλαιστινίων που είχαν εκδιωχθεί από τα σπίτια τους στις γύρω περιοχές όταν ιδρύθηκε το Ισραήλ -και είναι αυτοί οι άνθρωποι και κυρίως οι απόγονοί τους που αποτελούν το βασικό πληθυσμό της Γάζας σήμερα.

Σε περίπτωση που ο Τραμπ προχωρήσει το σχέδιό του αυτό τότε οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να εγκατασταθούν μόνιμα σε γειτονικές χώρες ενώ θα κλείσει ολοκληρωτικά και το ενδεχόμενο λύσης δύο κρατών.

Τόσο οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι όσο και ο αραβικός κόσμος θα αντισταθούν σθεναρά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, με ορισμένους να κάνουν ήδη λόγο για εθνοκάθαρση.

Ο δρ. Sanam Vakil του Chatham House δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα Guardian, ότι ο πρόεδρος Τραμπ ενδεχομένως να προσπαθεί να επιτύχει αρκετούς στόχους με τις δηλώσεις του για τη Γάζα:

«Αφενός, μπορεί να θέλει να διαταράξει τη συμβατική σκέψη για μια μακροχρόνια σύγκρουση που ακόμη δεν έχει επιλυθεί ούτε έχουν υπάρξει βιώσιμες λύσεις. Θέλει επίσης να δείξει τη συνεχιζόμενη στήριξή του στο Ισραήλ για να καθησυχάσει τους δωρητές στις ΗΠΑ και να στηρίξει τον Νετανιάχου, που έχει εύθραυστη πολιτική ισορροπία, ώστε να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της κατάπαυσης του πυρός.

Ευρύτερα είναι μέρος της ακραίες στρατηγικής του για τη σύναψη συμφωνιών, που θα προετοιμάσει το έδαφος για συζητήσεις ομαλοποίησης των σχέσεων Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας.

Θα μπορούσε να το χρησιμοποιήσει για να ανοίξει το δρόμο για την προώθηση της ομαλοποίησης της Σαουδικής Αραβίας με αντάλλαγμα τη μη προσάρτηση.

Προφανώς, πολλοί Παλαιστίνιοι και αραβικά κράτη είναι τρομοκρατημένοι από αυτή την πρόταση που αντιβαίνει στο διεθνές δίκαιο. Αυτό πιθανότατα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη πολυμερή ενότητα μεταξύ τους, όπως αποδείχθηκε από τη συλλογική τους δήλωση το Σαββατοκύριακο.

Μια πιο άμεση συνέπεια στην αντίδραση θα μπορούσε να οδηγήσει τη Χαμάς να καθυστερήσει ή να επιβραδύνει την απελευθέρωση άλλων ομήρων».

Πρώην Αμερικανός διπλωμάτης και διαπραγματευτής για το Μεσανατολικό δήλωσε στο CNNi ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε μεγάλη πολιτική δύναμη στον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στον Λευκό Οίκο.

«Αντί να χρησιμοποιήσει τη συγκυρία για να πιέσει τον Νετανιάχου να προχωρήσει την επόμενη φάση της εκεχειρίας Ισραήλ – Χαμάς, ο Τραμπ έδωσε στον Ισραηλινό ηγέτη “όπλα” για να χρησιμοποιήσει κατά της άκρας δεξιάς στη χώρα του και να δείξει γιατί είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση και να είναι στο πλευρό του Ισραήλ ο Τραμπ» δήλωσε ο Άρον Ντέιβιντ Μίλερ.

Οι Ντόναλντ Τραμπ και Μπενιαμίν Νετανιάχου παραχώρησαν την Τρίτη συνέντευξη Τύπου στο Λευκό Οίκο, με τον Αμερικανό πρόεδρο να επαναλαμβάνει τη θέση ότι τα δύο εκατομμύρια Παλαιστινίων θα πρέπει να αποχωρήσουν από την ισοπεδωμένη Γάζα και να καταφύγουν σε άλλες χώρες, ώστε οι ΗΠΑ να στείλουν στρατεύματα στην περιοχή και πάρουν τον έλεγχο και να φτιάξουν τη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».

Οι ακροδεξιές πτέρυγες της ισραηλινής κνεσέτ, που ελπίζουν εδώ και δεκαετίες ότι θα μπορέσουν να εκδιώξουν τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, καλωσόρισαν τις δηλώσεις Τραμπ για τη Λωρίδα της Γάζας.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα την άποψη ότι η Γάζα θα πρέπει «να αδειάσει» μέχρι να ανοικοδομηθεί -με ειδικούς να προειδοποιούν για ηθικά και νομικά ζητήματα και να εγείρουν φόβους ότι η εισροή Παλαιστινίων σε γειτονικά αραβικά κράτη μπορεί να τα αποσταθεροποιήσει.

Το ενδεχόμενο αυτό έχουν αποκλείσει τόσο η Αίγυπτος όσο και η Ιορδανία, με τον πεπειραμένο αναλυτή Χασάν Αλχασάν του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών στο Μπαχρέιν να δηλώνει την περασμένη εβδομάδα στο CNNi ότι οι πολίτες των κρατών αυτών θα εξοργιστούν και θα αρνηθούν να γίνουν συμμέτοχοι σε μια δεύτερη παλαιστινιακή «Νάκμπα», δηλαδή δεύτερη Παλαιστινιακή Καταστροφή.

Ο ειδικός αναφερόταν στον βίαιο εκτοπισμό περίπου 700.000 Παλαιστινίων από την ιστορική Παλαιστίνη το 1948 και την άρνηση του Ισραήλ να επιστρέψει στους ίδιους ή τους απογόνους τους να επιστρέψουν σε πάτρια εδάφη.

«Ούτε η Αίγυπτος ούτε η Ιορδανία μπορούν να φιλοξενήσουν εκατομμύρια νέους πρόσφυγες» είπε ο Αλχασάν.

Η Αίγυπτος και η Ιορδανία είναι δύο από τους πιο στενούς συμμάχους της Ουάσινγκτον στη μέση Ανατολή -δύο κράτη που έχουν ευθυγραμμίσει τις περιφερειακές τους πολιτικές με τα αμερικανικά συμφέροντα- και είναι αμφίβολο οι ΗΠΑ να θέλουν να τις πιέσουν ασφυκτικά.

Ωστόσο, η επιρροή της Ιορδανίας και της Αιγύπτου στην αμερικανική πρωτεύουσα έχει αρχίσει να… επισκιάζεται από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τα τελευταία χρόνια.

Η Τζέιν Κίνινγκμοντ, ειδικός συγκρούσεων στο European Leadership Network, αναφέρει πως μένει να αποδειχτεί πόσο σθεναρά θα αντισταθούν στις ΗΠΑ οι δύο χώρες.

Αγωνία για το μέλλον της συμφωνίας Χαμάς – Ισραήλ

Διεθνείς αναλυτές, μεταξύ των οποίων και η Κίμπερλι Ντόζιερ του CNNi, εκφράζουν φόβους ότι το σχέδιο Τραμπ για «ανάκτηση ελέγχου της Γάζας» μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την συμφωνία εκεχειρίας και να «παγώσει» την ανταλλαγή ομήρων.

«Λίγοι από τα 2 εκατομμύρια Παλαιστινίων που βρίσκονται στη Γάζα τώρα στηρίζουν τη Χαμάς. Αλλά αν διαταχθούν να φύγουν από τις ΗΠΑ, νομίζω ότι θα στρατολογηθεί κάθε ένας από αυτούς για να πολεμήσουν όχι μόνο το Ισραήλ αλλά και όποιους Αμερικανούς στρατιώτες τολμήσουν να μπουν στα εδάφη τους» εξηγεί η Ντόζιερ.

Έντονες αντιδράσεις

Οι πολιτικοί ηγέτες της Μέσης Ανατολής έχουν ήδη αρχίσει να δυσανασχετούν με τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για το αμερικανικό σχέδιο στη Λωρίδα της Γάζας ενώ φαίνεται πως επικρατεί ανησυχία και για την «επόμενη ημέρα» στη Δυτική Όχθη.

Ο εκπρόσωπος της Χαμάς Izzat Al-Rishq δήλωσε πως «οι δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου αποκαλύπτουν τη βαθιά άγνοιά του για την περιοχή και επιβεβαιώνουν την προκατάληψη των ΗΠΑ υπέρ του Ισραήλ».

«Η Γάζα δεν είναι δημόσιο έδαφος για να αποφασίσει κάποιος να το ελέγξει αλλά είναι μέρος των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών και οποιαδήποτε λύση θα πρέπει να βασιστεί στο τέλος της κατοχής και την διασφάλιση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων και όχι στη νοοτροπία ενός εμπόρου ακινήτων και την νοοτροπία της εξουσίας και της κυριαρχίας» τόνισε χαρακτηριστικά.

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς ξεκαθάρισε πως «δεν θα επιτρέψουμε να καταπατηθούν τα δικαιώματα του λαού μας, για τα οποία παλέψαμε επί δεκαετίες και κάναμε μεγάλες θυσίες για να επιτύχουμε».

Υπογράμμισε, παράλληλα, πως «είναι σοβαρή παράβαση του Διεθνούς Δικαίου» να πάρουν τον έλεγχο της περιοχής οι ΗΠΑ.

«Ο Παλαιστινιακός λαός δεν θα εγκαταλείψει τη γη, τα δικαιώματα και τους ιερούς τόπους τους» είπε.

Με τη σειρά του, ο δρ. Μουσταφά Μπαργκούτι, γενικός γραμματέας της «Παλαιστινιακής Εθνικής Πρωτοβουλίας» είπε:

«Οι δηλώσεις Τραμπ και οι προτάσεις του είναι παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και αποτελούν κάλεσμα σε εθνοκάθαρση, που είναι έγκλημα πολέμου».

Η Σαουδική Αραβία επανέλαβε τη συμπαράστασή του για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους και επανέλαβε την πάγια θέση του ότι δεν θα δεσμευτεί σε εξομάλυνση των σχέσεών της με το Ισραήλ χωρίς εγγυήσεις.

Με σκληρή γλώσσα σχολίασε την πρόταση Τραμπ και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, χαρακτηρίζοντας την απομάκρυνση των Παλαιστινίων από τη Γάζα «μη αποδεκτή».

«Είναι λάθος ακόμη και να ανοίγουμε τη συζήτηση αυτή» είπε ο Τούρκος αξιωματούχος σε συνέντευξή του στο κρατικό πρακτορείο Anadolu, συμπληρώνοντας:

«Είμαστε κατά όλων των πρωτοβουλιών που στοχεύουν στον αποκλεισμό των πολιτών της Γάζας από την εξίσωση».

Με τη σειρά του, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε πως τα σχέδια για αμερικανικό έλεγχο της Γάζας είναι «εκδήλωση της δυτικής κουλτούρας ακύρωσης» των πάντων (cancel culture).

Το CNNi μεταδίδει, παράλληλα, ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου Μπαντρ Αμπντελάτι είπε στον πρωθυπουργό της Παλαιστινιακής Αρχής Μοχάμαντ Μοσταφά την Τετάρτη ότι ο παλαιστινιακός λαός δεν πρέπει να εγκαταλείψει τη Γάζα την ώρα που ανοικοδομείται.

Ανησυχία εκφράζουν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες, με εκπρόσωπο του γαλλικού ΥΠΕΞ να κάνει λόγο για «σοβαρή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου» και «μεγάλο εμπόδιο της λύσης δύο κρατών» και τη Γερμανίδα ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ να εκφράζει την άποψη ότι «η Γάζα, όπως και η Δυτική Όχθη και η Ανατολική Ιερουσαλήμ» ανήκουν στους Παλαιστίνιους.

Η Γερμανίδα αξιωματούχος ξεκαθάρισε, επίσης, ότι η απομάκρυνση των πολιτών δεν είναι αποδεκτή και θα οδηγήσει σε «νέα δεινά και νέο μίσος».

Ο Ισπανός υπουργός Εξωτερικών Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ότι η Γάζα είναι η Γη των Παλαιστινίων της Γάζας και πρέπει να μείνουν στη Γάζα.

Με τη σειρά του, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι είπε ότι «ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δίκιο ότι η Γάζα έχει καταστραφεί» αλλά πρόσθεσε ότι η Βρετανία έχει πολλάκις ξεκαθαρίσει ότι θα πρέπει να αναζητηθεί μια λύση δύο κρατών.