Μικρόβια που προκαλούν ασθένειες στον άνθρωπο μπορούν να ταξιδέψουν χιλιάδες χιλιόμετρα με ανέμους υψηλού επιπέδου, όπως αποκάλυψαν για πρώτη φορά οι επιστήμονες.
Οι άνεμοι που μελετήθηκαν μετέφεραν μια εκπληκτική ποικιλομορφία βακτηρίων και μυκήτων, συμπεριλαμβανομένων γνωστών παθογόνων μικροοργανισμών και ορισμένων με γονίδια ανθεκτικότητας σε πολλαπλά αντιβιοτικά. Κάποια από τα μικρόβια αποδείχθηκε ότι ήταν ζωντανά – με άλλα λόγια, είχαν επιβιώσει από το μακρύ ταξίδι και ήταν σε θέση να αναπαραχθούν, αναφέρει ο Guardian.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι αυτή η μεταφορά ήταν απίθανο να προκαλέσει άμεσα ασθένεια στους ανθρώπους, επειδή η συγκέντρωση των μικροβίων ήταν χαμηλή. Ωστόσο, δήλωσαν ότι αποτελεί αιτία ανησυχίας το γεγονός ότι τα μικρόβια θα μπορούσαν να μεταφερθούν σε νέα περιβάλλοντα και ότι τα γονίδια ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά θα μπορούσαν να ταξιδέψουν με αυτόν τον τρόπο.
Η μελέτη έδειξε ότι τα μικρόβια ταξίδεψαν σε απόσταση 2.000 χιλιομέτρων πάνω σε σωματίδια σκόνης που μεταφέρθηκαν στην Ιαπωνία από αγροκτήματα στη βορειοανατολική Κίνα. Παρόμοια μοτίβα ανέμων υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Περισσότεροι από 300 τύποι βακτηρίων και περίπου 260 τύποι μυκήτων βρέθηκαν στα δείγματα που συλλέχθηκαν πάνω από το Τόκιο. Πιστεύεται ότι υπάρχουν και άλλα μικρόβια που δεν είναι ακόμη γνωστά στην επιστήμη.
«Να αλλάξουμε την άποψή μας για τον αέρα»
Ο καθηγητής Xavier Rodó από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης, ο οποίος ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας, δήλωσε: «Περίπου το 30-40% των μικροβίων ήταν δυνητικά παθογόνα είδη, είτε αναγνωρισμένα ανθρώπινα παθογόνα είτε ευκαιριακά παθογόνα, που προσβάλλουν άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα».
Η μελέτη προειδοποιεί «ότι πρέπει να αλλάξουμε την άποψή μας για τον αέρα», πρόσθεσε ο Rodó, ιδιαίτερα την ιδέα που έχουμε ότι ο αέρας σε μεγαλύτερα υψόμετρα είναι σχεδόν αποστειρωμένος.
«Θα πρέπει να κάνουμε χρήση των νέων μεθόδων για να πάρουμε δείγματα και να δούμε τι υπάρχει. Αυτά τα βακτήρια και οι μύκητες είναι ικανά να αντέχουν σε πολύ υψηλές και ισχυρές συνθήκες στο περιβάλλον», είπε.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, χρησιμοποίησε ένα αεροσκάφος για να συλλέξει 22 δείγματα σκόνης από τον αέρα μεταξύ ενός και τριών χιλιομέτρων πάνω από την Ιαπωνία. Τα υψηλότερα δείγματα βρίσκονταν πάνω από το Ατμοσφαιρικό Οριακό Στρώμα, αυτό που βρίσκεται πιο κοντά στο έδαφος. Οι άνεμοι πάνω από το στρώμα αυτό ταξιδεύουν ταχύτερα και μακρύτερα, καθώς δεν επιβραδύνονται από την τριβή με το έδαφος.
Η ανάλυση των ρευμάτων αέρα τις ημέρες που συλλέχθηκαν τα δείγματα, σε συνδυασμό με χημική ανάλυση, έδειξε ότι τα σωματίδια σκόνης είχαν διανύσει 2.000 χιλιόμετρα και προέρχονταν από την Κίνα.
Τι έδειξαν οι χημικές αναλύσεις
Οι χημικές αναλύσεις των δειγμάτων έδειξαν στοιχεία χαρακτηριστικά των γεωργικών περιοχών, όπως κοπριά ζώων, φυτοφάρμακα και λιπάσματα, καθώς και σπάνια στοιχεία όπως το ζιρκόνιο και το άφνιο, τα οποία εξορύσσονται σε αυτό το τμήμα της Κίνας. Τα μικρόβια ήταν ενσωματωμένα στα σωματίδια, γεγονός που τα προστάτευε από την υπεριώδη ακτινοβολία και την αφυδάτωση, επιτρέποντας σε ορισμένα να παραμείνουν βιώσιμα.
Τα είδη των ανθρώπινων παθογόνων περιελάμβαναν βακτήρια όπως τα E coli (κολοβακτηρίδιο), ο Staphylococcus saprophyticus (σταφυλόκοκκος ο σαπροφυτικός) και Clostridium difficile (κλωστηρίδιο το δύσκολο).
Ο Rodó δήλωσε ότι η ομάδα μελέτης εξεπλάγη που βρήκε τόσα πολλά διαφορετικά μικρόβια, καθώς ο αρχικός στόχος της έρευνας ήταν η ανάλυση της χημείας των σωματιδίων σκόνης. Τέτοια σωματίδια μπορούν να φτάσουν στο έδαφος πέφτοντας ή μέσα σε σταγόνες βροχής.
«Ο εντοπισμός παθογόνων οργανισμών πάνω από το Ατμοσφαιρικό Οριακό Στρώμα δείχνει ότι μεγάλα τμήματα της τροπόσφαιρας μπορούν να γίνουν δυνητικές δεξαμενές και να λειτουργήσουν ως φορείς εξάπλωσης σε μεγάλες αποστάσεις μιας πλούσιας ποικιλίας μικροβίων», κατέληξαν οι ερευνητές.
