Ποια είναι τα ανοιχτά μέτωπα του Ισραήλ και γιατί ανησυχεί για τον «Άξονα της Αντίστασης»

Ποια είναι αυτά τα επτά μέτωπα; Η Χαμάς στη Γάζα, οι Χούθι στην Υεμένη, η Χεζμπολάχ στον Λίβανο και τη Συρία, η ίδια η Συρία, η Δυτική Όχθη, η Ισλαμική Αντίσταση του Ιράκ αλλά και το ίδιο το Ιράν.

Ο πλανήτης αναμένει με κομμένη την ανάσα την απάντηση του Ισραήλ στο Ιράν, με πληροφορίες να αναφέρουν ότι το Τελ Αβίβ «ζυγίζει» τις επιλογές του μαζί με τους Αμερικανούς συμμάχους.

Ο νέος πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν υπέκυψε την 1η Οκτωβρίου στους σκληροπυρηνικούς που τον κατηγορούσαν ότι δεν υψώνει το ανάστημά του απέναντι στο Ισραήλ και μετά την επίθεση έκανε λόγο για μια «αποφασιστική απάντηση στην επιθετικότητα του σιωνιστικού καθεστώτος… Να ξέρει ο Νετανιάχου ότι το Ιράν δεν είναι αποδεκατισμένο αλλά αντιστέκεται σθεναρά σε οποιαδήποτε απειλή. Μην ξεκινήσετε σύγκρουση με το Ιράν».

Σύμφωνα με αναλυτές, η επίθεση της Τρίτης ενδεχομένως να ήταν ένας τρόπος για τον Πεζεσκιάν να αποσυμφωρήσει την πίεση που δέχεται και να ικανοποιήσει την κοινή γνώμη της χώρας, που βράζει μετά από τον αποδεκατισμό της ηγεσίας της Χεζμπολάχ και την -έστω και περιορισμένη- εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο.

Και παρότι το ίδιο το Ιράν δεν φαίνεται να επιθυμεί περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης, οι μαχητές των ομάδων του «Άξονα της Αντίστασης» κατά του Ισραήλ και των ΗΠΑ εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την εξέλιξη αυτή και ζήτησαν να υπάρξουν και νέες επιθέσεις.

Ποιος είναι όμως ο «Άξονας της Αντίστασης»;

Η Χεζμπολάχ

Το Ιράν τρομάζει το Ισραήλ όχι λόγω της στρατιωτικής του δύναμης αλλά λόγω των περιφερειακών ομάδων στήριξης που χρηματοδοτεί, αναπτύσσει και στηρίζει τις τελευταίες δεκαετίες.

Εκτός από την Παλαιστινιακή Χαμάς, μέλη του άξονα είναι και το κίνημα της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, οι Χούθι στην Υεμένη και διάφορες άλλες ένοπλες σιιτικές ομάδες στο Ιράκ και τη Συρία.

Η πιο επικίνδυνη και μακράν πιο οργανωμένη είναι η Χεζμπολάχ -για αυτό άλλωστε επιλέχθηκε ως πρώτος στόχος μετά τη Χαμάς. Η Χεζμπολάχ, που σημαίνει «Κόμμα του Θεού», είναι ένας πολιτικός «παίκτης» με μεγάλη επιρροή στη Μέση Ανατολή και έχει κοινή ιδεολογία με το Ιράν.

Γεννήθηκε, άλλωστε, από τους κόλπους της το 1982.

Οι Φρουροί της Επανάστασης ίδρυσαν την οργάνωση με στόχο την αντίσταση στις ισραηλινές δυνάμεις που είχαν εισβάλλει στον Λίβανο νωρίτερα εκείνη τη χρονιά.

Η βάση επιχειρήσεων της Χεζμπολάχ είναι οι περιοχές όπου κυριαρχούν οι Σιίτες Μουσουλμάνοι στο Λίβανο στην κοιλάδα Μπεκάα, στην Ανατολική Βηρυτό και το Νότιο μέρος της χώρας. Διαθέτει και ένα διεθνές δίκτυο πυρήνων στην Ευρώπη, την Ασία καθώς και τη Βόρεια και Νότια Αμερική.

Η Χεζμπολάχ έχει οπλοστάσιο που ανανεώνεται τακτικά και να περιλαμβάνει βαλλιστικούς πυραύλους εμβέλειας έως και 500χλμ, που θα μπορούσαν να διαπεράσουν το αντιπυραυλικό σύστημα Iron Dome.

Ενδεικτικό είναι ότι η Χεζμπολάχ θεωρείται από πιο δυνατή στον Λίβανο από την επίσημη κυβέρνηση.

Αποτελεί «μοντέλο» για άλλες ένοπλες ομάδες της περιοχής, ορισμένες εκ των οποίων συμβουλεύει και εκπαιδεύει. Οι ΗΠΑ και οι Άραβες σύμμαχοι χαρακτηρίζουν τη Χεζμπολάχ τρομοκρατική οργάνωση.

Η ένοπλη οργάνωση πραγματοποιεί μικρής κλίμακας επιθέσεις κατά του Ισραήλ στα σύνορα με το Λίβανο από τον περασμένο Οκτώβριο, με το Τελ Αβίβ να ξεκινά τελικά προ ημερών στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της. Προσώρας, η χερσαία εισβολή στα εδάφη του Λιβάνου είναι περιορισμένη, βομβαρδισμοί, όμως, έχουν γίνει και στην «καρδιά» της Βηρυτού.

Το Τελ Αβίβ κατάφερε τον Σεπτέμβριο και καίριο χτύπημα κατά μελών της οργάνωσης, προκαλώντας τη μαζική έκρηξη βομβητών και ασυρμάτων.

Η εν λόγω επίθεση, που αλλάζει την παγκόσμια στρατιωτική ιστορία, άφησε πίσω της 37 νεκρούς -μεταξύ των οποίων και παιδιά- και 3.000 τραυματίες.

Μεγάλη στρατιωτική επιτυχία ήταν για το Ισραήλ και ο θάνατος του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, που έπεσε νεκρός σε αεροπορική επίθεση στη Βηρυτό.

H Χεζμπολάχ είναι βαριά πληγωμένη, είναι όμως νεκρή; Κάποιοι αναλυτές πιστεύουν πως όχι και αναφέρουν ότι η οργάνωση έχει αναγεννηθεί και παλαιότερα από τις στάχτες της.

Άλλοι θεωρούν ότι πλέον δεν μπορεί να ανακάμψει. Ένας εξ αυτών είναι ο Χιλάλ Κασάν, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού και εξειδικευμένος στη Χεζμπολάχ.

«Η διείσδυση στη Χεζμπολάχ είναι πολύ βαθιά και πρωτοφανής -σε επίπεδο που δεν μπορούσε να φανταστεί η οργάνωση» τόνισε ο ίδιος, παραλληλίζοντας την ήττα της με αυτή της Αιγύπτου το 1967, όταν τα μαχητικά της χώρας καταστράφηκαν από τους ισραηλινούς πριν καν απογειωθούν από τους αεροδιαδρόμους.

«Αυτό είναι πολύ χειρότερο. Ο ισραηλινός στρατός εξολόθρευσε τη Χεζμπολάχ πριν καν ξεκινήσει ο πόλεμος…» τόνισε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι το Ισραήλ παρακολουθεί όλες τις γνωστές «διαδρομές» προς τον Λίβανο και το Ιράν δεν θα μπορέσει να βοηθήσει στον ανεφοδιασμό της οργάνωσης.

«Η Χεζμπολάχ ως μηχανή πολέμου έχει καταστραφεί. Είναι πολύ αργά για να ανασυγκροτηθεί» επέμεινε.

Άλλοι ειδικοί του χώρου φαίνεται να διαφωνούν, βασίζοντας την άποψή τους αυτή στο γεγονός ότι η Χεζμπολάχ συνεχίζει με αμείωτο ρυθμό τις επιθέσεις στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο.

«Οι επιθέσεις αυτές όμως πραγματοποιούνται από ομάδες χαμηλά στην ιεραρχία, που λειτουργούν αποκεντρωμένα» λέει ο Σαμ Χέλερ, μέλος του Think Tank «Century Foundation» και εξειδικευμένος στη Χεζμπολάχ.

«Μπορούν να πουν ότι αυτό είναι μια νίκη αλλά σίγουρα δεν θα αποτρέψει ούτε θα περιορίσει τους Ισραηλινούς» είπε ο ίδιος, εξηγώντας ότι έχουν σκοτωθεί τόσα υψηλόβαθμα στελέχη της Χεζμπολάχ που είναι δύσκολο να ληφθούν αποφάσεις για την ανάπτυξη μαχητών σε συγκεκριμένες περιοχές ή τη χρήση των πιο θανατηφόρων όπλων της.

Οι Χούθι της Υεμένης

Το κίνημα Χούθι κατάφερε να ελέγξει μεγάλο μέρος της Υεμένης μετά τον εμφύλιο πόλεμο που ξεκίνησε το 2014, όταν εισέβαλε στην πόλη Σαναά και ανέτρεψε την κυβέρνηση.

Η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της στον Κόλπο επενέβησαν στον πόλεμο το 2015 για να στηρίξουν την κυβέρνηση, υπό το φόβο ότι η επιρροή του Ιράν θα εξαπλωθεί ακόμη περισσότερο.

Τα τελευταία χρόνια, η Σαουδική Αραβία έχει στηρίξει τις διπλωματικές προσπάθειες για τη λήξη του πολέμου.

Οι Χούθι ανακοίνωσαν τη στήριξή τους στον Παλαιστινιακό λαό νωρίς και την 31η Οκτωβρίου του 2023 εξαπέλυσαν drones και πυραύλους προς το Ιράν.

Τον Νοέμβριο άρχισαν να επιτίθενται σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, αναγκάζοντας Αμερικανούς και Βρετανούς να προχωρήσουν σε βομβαρδισμό εγκαταστάσεων των Χούθι στην Υεμένη.

Έκτοτε, το κίνημα ανακοίνωσε ότι στόχους αποτελούν πλέον αμερικανικά και βρετανικά πλοία που λαμβάνουν μέρος στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.

Οι επιθέσεις αυτές έχουν προκαλέσει προβλήματα στο παγκόσμιο εμπόριο, με ορισμένες ναυτιλιακές εταιρίες να αλλάζουν τα δρομολόγιά τους.

Κατά πληροφορίες, μέλη των Φρουρών της Επανάστασης και της Χεζμπολάχ βρίσκονται στην Υεμένη και βοηθούν τους Χούθι να οργανώσουν τις επιθέσεις τους.

Οι ΗΠΑ χαρακτηρίζουν πλέον τρομοκρατική οργάνωση τους Χούθι, που εδώ και χρόνια χρηματοδοτούνται, εκπαιδεύονται και εξοπλίζονται από το Ιράν.

Reuters: Στόχος των Χούθι τα ελληνόκτητα πλοία που συνεργάζονται με το Ισραήλ

Ισλαμική Αντίσταση του Ιράκ

Σιιτικές ομάδες που έχουν ισχυρούς δεσμούς με το Ιράν εμφανίστηκαν ως «ισχυροί παίκτες» στο Ιράκ μετά από την εισβολή των ΗΠΑ το 2003 και πλέον αριθμούν χιλιάδες μαχητές η καθεμία.

Η ομάδα «ομπρέλα», κάτω από την οποία υπάγονται οι μικρότερες αυτές οργανώσεις, ονομάζεται Ισλαμική Αντίσταση του Ιράκ.

Από τον περασμένο Οκτώβριο, η ομάδα προχωρά σε επιθέσεις εναντίον αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή, ως αντίποινα στην ισοπέδωση της Γάζας από τους ισραηλινούς.

Σύμφωνα με το Reuters, οι επιθέσεις αυτές σταμάτησαν όταν επίθεση με drone σκότωσε τρεις Αμερικανούς στρατιώτες στην Ιορδανία τον περασμένο Ιανουάριο -κάτι που έκανε τους Αμερικανούς να βομβαρδίσουν στόχους σε Συρία και Ιράκ.

Το ειδησεογραφικό πρακτορείο μετέδωσε τον περασμένο Φεβρουάριο ότι οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν ζήτησαν από τις ένοπλες αυτές ομάδες να περιορίσουν τη δράση τους, ώστε να μην μπουν στο στόχαστρο των Αμερικανών ανώτατοι ηγέτες ή να καταστραφούν σημαντικές εγκαταστάσεις.

Την 1η Απριλίου, η Ισλαμική Αντίσταση του Ιράκ ανέλαβε την ευθύνη για αεροπορική επίθεση στην πόλη Ελάτ του Ισραήλ.

Σιιτικές ένοπλες ομάδες που πολεμούσαν ως μέρος του Hashd al-Shaabi ή των Δυνάμεων Λαϊκής Κινητοποίησης, είχαν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο Ιράκ στη μάχη με την εξαιρετικά σκληροπυρηνική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος, η οποία ήλεγχε περιοχές του Ιράκ και της Συρίας μεταξύ 2013 και 2017.

Τα μέλη αυτών των σιιτικών ένοπλων ομάδων λαμβάνουν κρατικούς μισθούς και βρίσκονται τύποις υπό την εξουσία του πρωθυπουργού, ωστόσο συχνά λειτουργούν εκτός της ιρακινής στρατιωτικής αλυσίδας διοίκησης.

Το οπλοστάσιό τους περιλαμβάνει εκρηκτικά drones, ρουκέτες και βαλλιστικούς πυραύλους.

Οι ομάδες χαρακτηρίζονται τρομοκρατικές οργανώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Συρία

Η συριακή κυβέρνηση, με επικεφαλής τον Μπασάρ αλ Άσαντ, είναι μέρος του «Άξονα της Αντίστασης» αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει παίξει κανέναν ρόλο στη σύγκρουση.

Στα εδάφη της, όμως, έχουν σημειωθεί περιστατικά που ρίχνουν λάδι στη φωτιά και δείχνουν μια γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή.

Μεταξύ άλλων, μαχητές με τη στήριξη του Ιράν έχουν βάλει στο στόχαστρο αμερικανικές δυνάμεις στην ανατολή, το Ισραήλ έχει βομβαρδίσει ιρανικό προσωπικό και μέλη της Χεζμπολάχ ενώ κατά διαστήματα σημειώνονται ανταλλαγές πυρών από ισραηλινούς στο Υψίπεδο του Γκολάν και μαχητές στην νοτιοδυτική Συρία.

Η συριακή κυβέρνηση είναι εδώ και δεκαετίες στενός σύμμαχος του Ιράν, με παρουσία στα εδάφη της χώρας.

Το Ιράν, άλλωστε, βοήθησε τον Άσαντ να κρατηθεί στην εξουσία κατά τη διάρκεια του δεκαετούς εμφυλίου πολέμου.

Τόσο η Τεχεράνη όσο και η Δαμασκός επιμένουν ότι οι ιρανικές δυνάμεις στη Συρία έχουν συμβουλευτικό ρόλο και βρίσκονται εκεί κατόπιν πρόσκλησης της κυβέρνησης.