Τι γίνεται με την περιουσία του Μπασάρ Αλ Άσαντ – Το κυνήγι για το εντοπισμό της τώρα ξεκινά

Ο έκπτωτος δικτάτορας της Συρίας πιστεύεται ότι έχει αποστερήσει δισεκατομμύρια από τη συριακή οικονομία, χρήματα που η κατεστραμμένη χώρα χρειάζεται απεγνωσμένα. Κοινή εκτίμηση είναι ότι ο Άσαντ πιθανόν προετοίμαζε τη διαφυγή του για χρόνια, κρύβοντας μαζικά μετρητά και περιουσιακά στοιχεία.

Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά πόσα χρήματα διαθέτει ο έκπτωτος Σύρος δικτάτορας και η οικογένειά του.

Η πλησιέστερη και πιθανότατα πιο αντικειμενική εκτίμηση δόθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ σε μια έκθεση του 2022 προς το Κογκρέσο. Σύμφωνα με αυτή η προσωπική περιουσία του Άσαντ και της συζύγου του, Άσμα, ήταν πιθανότατα κάπου μεταξύ ενός και και δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων ήτοι 950 εκατομμύρια ευρώ και 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η οικογένεια Άσαντ διαθέτει ακίνητα στο Ντουμπάι, τη Μόσχα και το Λονδίνο και έχει δεκάδες μυστικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, όπως αναφέρει η Deutche Welle.

Για παράδειγμα, τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι όταν ξέσπασε ο συριακός εμφύλιος πόλεμος, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου δέσμευσαν έναν λογαριασμό του Άσαντ που περιείχε 48 εκατομμύρια ευρώ σε υποκατάστημα της διεθνούς τράπεζας HSBC στο Λονδίνο.

Ο εκτιμώμενος προσωπικός πλούτος ύψους ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων είναι πιθανότατα μόνο ένα μικρό μέρος του πλούτου της οικογένειας Άσαντ. Άλλες εκτιμήσεις υποστηρίζουν ότι διαθέτει επίσης 200 τόνους χρυσού και περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 22 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ορισμένοι αναλυτές έχουν προτείνει ακόμη και ότι το κρυφό δίκτυο περιουσιακών στοιχείων του Άσαντ θα μπορούσε να ανέρχεται έως και 122 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι ο Άσαντ καλλιεργούσε μια «ανθρώπινη προσωπικότητα» και οι ντόπιοι δήλωσαν στην Washington Post ότι η οικογένεια οδηγούσε συνηθισμένα αυτοκίνητα και φοιτούσε σε συνηθισμένα σχολεία.

Οι πληροφορίες σχετικά με τα χρήματα και τα περιουσιακά στοιχεία που κατασχέθηκαν από τις αρχές και οι δικαστικές υποθέσεις που αφορούν μέλη της οικογένειας, όπως τα ξαδέλφια του Άσαντ, αποτελούν περαιτέρω ενδείξεις για το πόσα χρήματα είχε το καθεστώς.

Για παράδειγμα, μέχρι να έρθει σε ρήξη με το καθεστώς, ο ξάδελφος του Άσαντ, ο Ράμι Μακλούφ, θεωρείται ότι ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος της Συρίας μετά τον Άσαντ. Η περιουσία του υπολογιζόταν μεταξύ 4,6 και 9,5 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Ένας άλλος ξάδελφος του Μακλούφ, ο Χαφέζ, είχε έναν τραπεζικό λογαριασμό που περιείχε περίπου τρία εκατομμύρια ευρώ και είχε δεσμευτεί από τις ελβετικές αρχές το 2016, λόγω υποψιών για ξέπλυμα χρήματος.

Και το 2017, οι ισπανικές και γαλλικές αρχές κατέσχεσαν ακίνητα αξίας περίπου 600 εκατομμύρια ευρώ που ανήκαν στον θείο του Άσαντ, Ριφάατ Άσαντ. Πρόκειται για ξενοδοχεία, εστιατόρια και άλλα ακίνητα.

Πώς έβγαζαν τα χρήματά τους οι Άσαντ;

«Οι Άσαντ εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα σε όλες σχεδόν τις οικονομικές δραστηριότητες μεγάλης κλίμακας στη χώρα», ανέφερε ακόμη η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ του 2022.

Ασχολούνται επίσης με τη διακίνηση ναρκωτικών, το λαθρεμπόριο όπλων και τους εκβιασμούς και διακινούν τα έσοδα από αυτές τις δραστηριότητες μέσω «φαινομενικά νόμιμων εταιρικών δομών και μη κερδοσκοπικών οντοτήτων», σημειώνεται στην έκθεση.

«Λόγω της αδιαμφισβήτητης κυριαρχίας του Άσαντ στον δημόσιο τομέα ως επικεφαλής του κράτους, έχει ανεξέλεγκτη εξουσία να κατευθύνει και να κατευθύνει τις κρατικές επιχειρήσεις προς τις επιχειρήσεις που ελέγχει μέσω των επιχειρηματικών του μετώπων», εξηγούν ο Σύρος πολιτικός οικονομολόγος Καράμ Σάαρ και ο πολιτικός επιστήμονας Στίβεν Χέιντιμαν σε ένα έγγραφο του 2024 για το Ινστιτούτο Brookings.

Τα τελευταία χρόνια, ο Άσαντ είχε εδραιώσει τον έλεγχό του στις πηγές εισοδήματος, συνέχισαν οι Σάαρ και Χέιντεμαν, με τον ίδιο τον Άσαντ να προσπαθεί προφανώς να συγκεντρώσει τον πλούτο των υποστητικτών και των μελών της οικογένειάς του για τον εαυτό του.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η διαμάχη του 2020 με τον δισεκατομμυριούχο ξάδελφο Μακλούφ, εξήγησαν οι εμπειρογνώμονες. Ο Μακλούφ παραγκωνίστηκε, φέρεται να τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό, ενώ ο Άσαντ ανέλαβε την αυτοκρατορία του.

Πιο πρόσφατα, το καθεστώς Άσαντ ήταν επίσης γνωστό ότι βρισκόταν πίσω από την αυξημένη παραγωγή και το εμπόριο της εθιστικής μεθαμφεταμίνης Captagon.

Είναι σαφές ότι ο Μπασάρ Άσαντ έφυγε βιαστικά από τη Συρία, χωρίς να ενημερώσει καν κάποιους από τους στενότερους συνεργάτες του ή την οικογένειά του ότι θα έφευγε. Η σύζυγός του, η οποία υποβάλλεται σε θεραπεία για καρκίνο, βρισκόταν ήδη στη Ρωσία με τα τρία τους παιδιά.

Οι αναφορές για την εσπευσμένη έξοδο και στη συνέχεια τα βίντεο που τράβηξαν Σύροι που μπήκαν αργότερα σε σπίτια και γραφεία του Άσαντ δείχνουν ότι η οικογένεια άφησε πολλά πίσω της, συμπεριλαμβανομένων φανταχτερών επίπλων, επώνυμων ειδών και ενός γκαράζ γεμάτου με πολυτελή αυτοκίνητα – μεταξύ των οποίων μια Ferrari, μια Lamborghini και μια Rolls Royce.

Αλλά δεν θα μείνουν με άδεια χέρια στη Ρωσία.

«Θα υπάρξει ένα κυνήγι για τα περιουσιακά στοιχεία του καθεστώτος διεθνώς», δήλωσε στη Wall Street Journal αυτή την εβδομάδα ο Άντριου Τάμπλερ, πρώην αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, ο οποίος στο παρελθόν εργάστηκε για τον εντοπισμό περιουσιακών στοιχείων της οικογένειας Άσαντ. «Είχαν πολύ χρόνο πριν από την επανάσταση για να ξεπλύνουν τα χρήματά τους. Είχαν πάντα ένα σχέδιο Β και τώρα είναι καλά εξοπλισμένοι για την εξορία».

Αυτή την εβδομάδα, η βρετανική εφημερίδα Financial Times ανέφερε ότι μεταξύ 2018 και 2019 η Κεντρική Τράπεζα της Συρίας πέταξε μετρητά αξίας 250 εκατομμυρίων δολαρίων στο αεροδρόμιο Βνούκοβο, νοτιοδυτικά της Μόσχας.

«Οι ασυνήθιστες μεταφορές από τη Δαμασκό υπογραμμίζουν πώς η Ρωσία, ένας κρίσιμος σύμμαχος του Άσαντ που του παρείχε στρατιωτική υποστήριξη για να παρατείνει το καθεστώς του, έγινε ένας από τους σημαντικότερους προορισμούς για τα μετρητά της Συρίας, καθώς οι δυτικές κυρώσεις την έσπρωξαν έξω από το χρηματοπιστωτικό σύστημα», έγραψε η εφημερίδα.

Οι Financial Times ανέφεραν επίσης στο παρελθόν το γεγονός ότι οι Άσαντ κατείχαν τουλάχιστον 18 πολυτελή διαμερίσματα στη Μόσχα. Η διευρυμένη οικογένεια αγόραζε και άλλα περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία μεταξύ του 2018 και του 2019, επίσης, ανέφερε.

Τι συμβαίνει τώρα;

Ακόμη και αν οι Άσαντ είχαν μόνο ένα κλάσμα του πλούτου που τους αποδίδουν διάφορες οργανώσεις, οι αριθμοί εξακολουθούν να συγκρίνονται τρομερά με την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι απλοί Σύροι.

Από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου, το εθνικό εισόδημα της Συρίας, ή αλλιώς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ), έχει καταρρεύσει σε περίπου εννιά δισεκατομμύρια δολάρια και φαίνεται ότι θα συρρικνωθεί περαιτέρω το 2024, σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς της Παγκόσμιας Τράπεζας. «Από το 2022, η φτώχεια πλήττει το 69% του πληθυσμού – που αντιστοιχεί σε περίπου 14,5 εκατομμύρια Σύρους», σημειώνουν οι ερευνητές της Παγκόσμιας Τράπεζας.