Το αμφιλεγόμενο ψήφισμα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία
Η πρόταση της Γαλλίας με τη στήριξη της Ελλάδας αλλά και του Ηνωμένου Βασιλείου να μεταφερθεί η ψηφοφορία σχετικά με το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΠΑ που ζητούσε τον γρήγορο τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, αλλά όχι κατηγορώντας τη Ρωσία για την επιθετικότητά της, απορρίφθηκε .
Η αναπληρώτρια πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Ντόροθι Σέι ζήτησε από τα μέλη να εστιάσουν στο μέλλον και όχι στο παρελθόν, ακολουθώντας το μονοπάτι της ειρήνης.
Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο υπογράμμισαν την ανάγκη της αναγνώρισης του όρου «πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία» καταδικάζοντας τις κινήσεις της Μόσχας.
Η ψηφοφορία πραγματοποιήθηκε κανονικά στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, εγκρίνοντας τελικά με 10 ψήφους υπέρ το αμερικανικό ψήφισμα που ζητά τον γρήγορο τερματισμό της σύγκρουσης και προτρέπει μια διαρκή ειρήνη μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Πριν από την ψηφοφορία, τα μέλη του Συμβουλίου απέρριψαν όλες τις προτεινόμενες τροπολογίες.
Η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι το σχέδιο ψηφίσματος των ΗΠΑ είναι «βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση» και αντανακλά τη βούληση της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ να συμβάλει στην ειρηνευτική διευθέτηση της σύγκρουσης. Ο Ρώσος Πρέσβης Vassily Nebenzia δήλωσε χαρακτηριστικά «Εκτιμούμε αυτό που ειπώθηκε ήδη από τον Πρόεδρο Τραμπ, δηλαδή ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει τους δικούς της βαθιά ριζωμένους λόγους».
Κατά την παρέμβαση στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την Ουκρανία , Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε πώπως δεν γίνεται εύκολα κατανοητό το γιατί οι τροποποιήσεις που προτάθηκαν από τα ευρωπαϊκά μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν έγιναν δεκτές. «Ποιος θα διαφωνούσε με ένα λεκτικό, το οποίο θα αναφερόταν στο ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας ζητά έναν γρήγορο τερματισμό της σύγκρουσης; Ποιος θα διαφωνούσε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας θεωρεί επιτακτική μία δίκαιη, διαρκή και συνολική ειρήνη ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία; Ποιος θα διαφωνούσε πως η λύση πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών συνολικά – και όχι επιλεκτικά – και με τις αρχές της κυριαρχικής ισότητας και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών;», αναρωτήθηκε.
Το χρονικό των δυο ψηφισμάτων
Νωρίτερα, η Γενική Συνέλευση των 193 μελών του ΟΗΕ ενέκρινε με 93 ψήφους υπέρ το ψήφισμα, το οποίο συντάχθηκε από την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους συμμάχους της με το οποίο απαιτείται από τη Ρωσία να αποσυρθεί αμέσως από την Ουκρανία. 65 κράτη απείχαν και 18 ψήφισαν κατά ανάμεσα τους όπως ήταν αναμενόμενο η Ρωσία . Την ίδια στάση τήρησαν και οι ΗΠΑ , οι οποίες παρότρυναν τα υπόλοιπα κράτη να πράξουν το ίδιο καθώς είχαν το δικό τους ψήφισμα που καλούσε για ειρήνη στον πόλεμο χωρίς ωστόσο να καταδικάζει την εισβολή της Ρωσίας ή τη συνεχιζόμενη επιθετικότητά της κατά της Ουκρανίας.
Σημειωτέων , σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι τα πέντε κυρίαρχα κράτη που κατέχουν επ’ αόριστον μία θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Πρόκειται για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τη Ρωσία, τη Κίνα, τη Γαλλία, και το Ηνωμένο Βασίλειο. Κάθε μόνιμο μέλος έχει επίσης την δυνατότητα να ασκήσει αρνησικυρία (βέτο) σε οποιαδήποτε απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ωστόσο τα ψηφίσματα δεν είναι νομικά δεσμευτικά , ωστόσο θεωρούνται βαρόμετρο της παγκόσμιας κοινής γνώμης .
Το ανταγωνιστικό σχέδιο ψηφίσματος των ΗΠΑ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες τη Δευτέρα απέτυχαν να πείσουν τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ να εγκρίνει το ψήφισμά της με το οποίο προέτρεπε τον τον τερματισμό του πολέμου δίχως να αναφέρει την επιθετικότητα της Μόσχας. Το αποτέλεσμα ήταν να απέχει η αμερικανική πλευρά από τη ψηφοφορία σχετικά με το ψήφισμα που συνέταξε καθώς το σώμα των συμφώνησε με τροποποιήσεις που πρότειναν ευρωπαϊκά κράτη.
Οι τροποποιήσεις που σημειώθηκαν στο αμερικανικό ψήφισμα περιελάμβαναν την προσθήκη του όρου «πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία» ενώ τονίστηκε και η ανάγκη για μια δίκαιη, διαρκή και συνολική ειρήνη σύμφωνα με τον ιδρυτικό Χάρτη του ΟΗΕ όπως και την επαναβεβαίωση της υποστήριξης του ΟΗΕ για κυριαρχία, ανεξαρτησία, ενότητα, εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Το τροποποιημένο ψήφισμα κέρδισε 93 ψήφους υπέρ, ενώ 73 κράτη απείχαν και οκτώ ψήφισαν κατά.
Επίσης, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ απέρριψε μια προτεινόμενη ρωσική τροποποίηση στο ψήφισμα που συνέταξαν οι ΗΠΑ.
Το χρονικό ενός μαραθωνίου πειθούς
Από τους πρώτους που πήραν το λόγο ήταν η Ουκρανή υφυπουργός Εξωτερικών Μαριάνα Μπέτσα η οποία έκανε λόγο για μία ιστορική στιγμή, όχι μόνον για τη χώρα της, την Ευρώπη, το μέλλον του ΟΗΕ αλλά για ολόκληρο το δημοκρατικό κόσμο.
Από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών αναρωτήθηκε αν τα μέλη είναι έτοιμα να τηρήσουν τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, να προστατεύσουν την εδαφική ακεραιότητα των κρατών αλλά και να τηρήσουν την αρχή του απαραβίαστου των συνόρων και της μη χρήσης βίας.
Από την πλευρά της η Ρωσία αναφέρθηκε σε ιστορικά γεγονότα υμνώντας τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ. «Ο Ντόναλντ Τραμπ είδε το πραγματικό πρόσωπο του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ότι δεν νοιάζεται για τον κόσμο αλλά φοβάται μη χάσει τις εκλογές» τόνισε ο αξιωματούχος της Μόσχας. Παράλληλα , διεμήνυσε πώς η υποψηφιότητας της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι μία από τις κόκκινες γραμμές του Κρεμλίνου.
Η αναπληρώτρια πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Ντόροθι Σέι σε μία προσπάθεια πείσει τα μέλη να ακολουθήσουν την αμερικανική γραμμή δήλωσε πώς «οι τροπολογίες επιδιώκουν έναν πόλεμο λέξεων παρά τον τερματισμό του πολέμου». Συμπλήρωσε ότι ο ΟΗΕ πρέπει να σταματήσει τη δολοφονία.
«Αυτό χρειαζόμαστε τώρα, και καλούμε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων της Ουκρανίας και της Ρωσίας, να συμμετάσχουν σε αυτήν την προσπάθεια. Μια απλή, ιστορική διακήρυξη από τη Γενική Συνέλευση, μια διακήρυξη που ατενίζει το μέλλον, όχι το παρελθόν, ένα ψήφισμα που εστιάζει σε μια απλή ιδέα, ένα τέλος στον πόλεμο, μια πορεία προς την ειρήνη», δήλωσε.
Οι χώρες πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, υπογράμμισε από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, απευθύνοντας έκκληση για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη.
Γαλλία, Ισπανία, Σουηδία τάχθηκαν κατά της Ρωσία επαναλμβάνοντας τη θέση πώς το μέλλον της Ουκρανίας δεν πρέπει να είναι χωρίς την Ουκρανία.
Για μία δίκαιη λύση μέσω της διπλωματίας έκανε λόγο η Τουρκία.
Νωρίτερα η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας δήλωσε ότι τα μηνύματα, που έρχονται από τις ΗΠΑ, υιοθετούν το ρωσικό αφήγημα.
«Αν κοιτάξετε τα μηνύματα που έρχονται από τις ΗΠΑ, είναι σαφές ότι το ρωσικό αφήγημα εκπροσωπείται σε αυτά πολύ έντονα», δήλωσε προσερχόμενη στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ .
Ξεκάθαρη η θέση της Ελλάδας από την πρώτη στιγμή
Από το βήμα της συνεδρίασης της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για την Ουκρανία, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας , Γιώργος Γεραπετρίτης απηύθυνε για μία ακόμη φορά έκκληση για τερματισμό των εχθροπραξιών και για ειρηνική επίλυση.
Η θέση της Αθήνας ήταν απολύτως ξεκάθαρη από την 24η Φεβρουαρίου 2022 με τον ίδιο να τονίζει πώς η Ελλάδα έχει υποστηρίξει σταθερά όλες τις προηγούμενες εκκλήσεις για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, έχει υποδεχθεί χιλιάδες πρόσφυγες από την εμπόλεμη αυτή χώρα και έχει εργαστεί από κοινού με άλλες χώρες για να προωθηθούν σχετικά Ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Παράλληλα, εξέφρασε την απερίφραστη καταδίκη της Ελλάδας «κάθε παραβίασης με στρατιωτικά μέσα, της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας οποιουδήποτε κράτους από άλλο κράτος».
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε την ανάγκη για ειρήνη υπογραμμίζοντας πώς απαιτείται μια συνολική και βιώσιμη επίλυση, μέσω της διπλωματίας, χωρίς αποκλεισμούς, με βάση τον Χάρτη του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο. Σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε ότι κινήθηκε και η ελληνική ψήφος.
