Tην επίδοση Τόμου Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Αχρίδος ζητά ο πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πεντάροφσκι, με επιστολή που απέστειλε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
«Έχοντας υπόψη το ιστορικό και κανονικό δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μαζί με τους συμπολίτες μου από την ορθόδοξη ομολογία ειλικρινά ελπίζω και αναμένω την σύντομη τελική επίλυση του διοικητικού καθεστώτος της Εκκλησίας μας με την χορήγηση του Τόμου Αυτοκεφαλίας εκ μέρους Σας» αναφέρεται στην επιστολή.
«Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, οι έγκαιρες αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου μπορούν να επιδράσουν καθοριστικά στην πνευματική ταυτότητα των νυν και των μελλοντικών γενεών, και μ’ αυτό, και στην πνευματική και κοινωνική ατμόσφαιρα της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» σημειώνεται στην επιστολή και επισημαίνεται επιπλέον: «Δεν είναι άσχετο το εάν η ενότητά μας με τον ορθόδοξο κόσμο θα βασίζεται στην ζώσα πραγματικότητα της Εκκλησίας μας, ή σε απαρχαιωμένες αποφάσεις, επιβαλλόμενες έξωθεν, οι οποίες είναι αντίθετες με την θέληση των πολυάριθμων πιστών».
Η επιστολή του προέδρου Πεντάροφσκι προς το Φανάρι έρχεται στη συνέχεια της πρόσφατης απόφασης του Οικουμενικού Πατριαρχείου να ικανοποιήσει το αίτημα ου αρχιεπισκόπου Στέφανου και των κρατικών αρχών της γειτονικής χώρας για επαναφορά της τοπικής Εκκλησίας στην κανονικότητα και την ευχαριστιακή κοινωνία.
Η αποκατάσταση της κανονικότητας
Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Θρόνου ανακοίνωσε, τη Δευτέρα 9 Μαΐου, ότι ανταποκρίνεται θετικά στην από τον Μάιο του 2018 προσφυγή των τοπικών εκκλησιαστικών αρχών των Σκοπίων, καθώς και τις εκκλήσεις των κυβερνητικών αρχών της Βορείου Μακεδονίας, για επιστροφή στην κανονικότητα.
Στο αίτημα τότε προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο υπήρχε έγγαφη υπόσχεση του προκαθημένου της εν λόγω Εκκλησίας ότι θα αποκλείεται η χρήση του όρου «Μακεδονία» ή άλλου παράγωγού της στον τίτλο της. Ανάλογο αίτημα είχε υποβληθεί στις 13 Ιανουαρίου του 2020 από τον τότε πρωθυπουργό Όλιβερ Σπάσοφσκι και τον προκάτοχό του Ζόραν Ζάεφ, που επισκέφθηκαν το Φανάρι για να συζητήσουν με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο το εκκλησιαστικό ζήτημα της Βόρειας Μακεδονίας.
Με την απόφασή του το Οικουμενικό Πατριαρχείο: α) επανέφερε στην κανονικότητα και την ευχαριστιακή κοινωνία τον κλήρο και την Εκκλησία της γειτονικής χώρας, β) η αποκατάσταση της κανονικότητας έγινε με το όνομα Εκκλησία της Αχρίδος, χωρίς τη χρήση του όρου «Μακεδονία» και των παραγώγων του, γ) ταυτίζει τα όρια δικαιοδοσίας της Εκκλησίας της Αχρίδος με εκείνα του κράτους της Βόρειας Μακεδονίας και δ) αφήνει στο Πατριαρχείο της Σερβίας την επίλυση των διοικητικών θεμάτων στο πλαίσιο της εκκλησιαστικής κανονικότητας.
Εκκλησιαστικοί κύκλοι υπενθυμίζουν πάντως ότι η τελική έγκριση του αιτήματος για αυτοκεφαλία, η απονομή δηλαδή του Τόμου Αυτοκεφαλίας, γίνεται πάντα από τη «Μητέρα Εκκλησία», δηλαδή το Οικουμενικό Πατριαρχείο, καθώς η απονομή αυτοκεφαλίας είναι αποκλειστικό προνόμιο και εκκλησιαστική αρμοδιότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και μόνο.
Η επιστολή του Στέβο Πεντάροφσκι στον Οικουμενικό Πατριάρχη
Η επιστολή του προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πεντάροφσκι, στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο έχει ως εξής:
«Παναγιώτατε,
»Με μεγάλη ευχαρίστηση έλαβα την είδηση για την ιστορική απόφαση στις 9 Μαΐου 2022 της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Δεχόμενοι την Εκκλησία μας σε κανονική ενότητα και σε ευχαριστιακή κοινωνία, Εσείς διορθώνετε την ιστορική αδικία κατά της Εκκλησίας και στους πιστούς αυτής και θεραπεύετε τις βαθιές πληγές που έχουν προκληθεί από την δεκαετή απομόνωση. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι αυτό που στην Εκκλησία μας αναγνωρίζετε την ιστορική της συνέχεια από την παλαιά Αρχιεπισκοπή Αχρίδος, η οποία διά των αιώνων ήταν καταφυγή και πηγή της πνευματικής δύναμης και ελπίδας για τους ορθόδοξους πιστούς.
»Ο Παναγιώτατος χαίρει μεγάλο κύρος και σεβασμό στην τεράστια πλειοψηφία των πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας, ανεξαρτήτως της εθνικής, θρησκευτικής, πολιτικής και ηλικιακής καταγωγής. Με αυτό το δίκαιο και σοφό βήμα Εσείς δικαιολογείτε την ελπίδα των συμπολιτών μου από την ορθόδοξη χριστιανική ομολογία ότι ακριβώς το Οικουμενικό Πατριαρχείο μπορεί να βοηθήσει την Εκκλησία μας τελικά να λάβει την δέουσα της θέση στον ορθόδοξο κόσμο. Και με αυτό, να σβήσετε τους τεχνητά δημιουργημένους χωρισμούς και να ανοίξετε τον χώρο για οικοδόμηση της πνευματικής ενότητος των ορθοδόξων πιστών.
»Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, οι έγκαιρες αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου μπορούν να επιδράσουν καθοριστικά στην πνευματική ταυτότητα των νυν και των μελλοντικών γενεών, και μ’ αυτό, και στην πνευματική και κοινωνική ατμόσφαιρα της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Εκ τούτου, δεν είναι άσχετο το εάν η ενότητά μας με τον ορθόδοξο κόσμο θα βασίζεται στην ζώσα πραγματικότητα της Εκκλησίας μας, ή σε απαρχαιωμένες αποφάσεις, επιβαλλόμενες έξωθεν, οι οποίες είναι αντίθετες με την θέληση των πολυάριθμων πιστών.
»Έχοντας υπόψη το ιστορικό και κανονικό δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μαζί με τους συμπολίτες μου από την ορθόδοξη ομολογία ειλικρινά ελπίζω και αναμένω την σύντομη τελική επίλυση του διοικητικού καθεστώτος της Εκκλησίας μας με την χορήγηση του Τόμου αυτοκεφαλίας εκ μέρους Σας. Η πλήρης ολοκλήρωση της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας μας είναι κορυφαίο κοινωνικό συμφέρον για μας επειδή ανοίγει την δυνατότητα για νέα και ξεφορτωμένη πνευματική ανάπτυξη της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος και πρόοδο και συμφιλίωση στην κοινωνία της Βόρειας Μακεδονίας.
»Στο τέλος, Παναγιώτατε, με την ευκαιρία αυτή σε Σας και στην Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου μεταφέρω τις εκφράσεις του υψίστου σεβασμού μου».
