Με συνολικό προϋπολογισμό 13,4 δισ. ευρώ ξεκινά η εφαρμογή της Νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) από τον Ιανουάριο του 2023 και ισχύ έως και το τέλος του 2027.
Πρόκειται για μια νέα συμφωνία για τη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η εφαρμογή της οποίας έχει στόχο την ενσωμάτωση, με ισορροπημένο τρόπο, την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική αειφορία.
Οι προτεραιότητες είναι σχεδιασμένες με βάση των ιδιαιτεροτήτων και εξειδικευμένων αναγκών του πρωτογενή τομέα της χώρας και αφορούν:
- στη στήριξη του γεωργικού εισοδήματος και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων παραγωγών μας, μέσα από τον εξορθολογισμό και τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των διαθέσιμων εργαλείων (βασική ενίσχυση, αναδιανεμητική, συνδεδεμένες, νέοι γεωργοί, επενδύσεις) και πόρων της ΚΑΠ,
- στη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και επάρκειας, με έμφαση στη στήριξη της κτηνοτροφίας,
- στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, με μεγαλύτερη έμφαση στη διασύνδεση έρευνας, τεχνολογίας, ψηφιοποίησης, εκπαίδευσης, κατάρτισης και συμβουλευτικής υποστήριξης των παραγωγών,
- στην ισχυροποίηση των αγροτών στην αλυσίδα αξίας μέσω την προώθησης του συνεργατισμού,
- στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του περιβάλλοντος,
- στην προσέλκυση νέων γεωργών, διαμορφώνοντας περισσότερα κίνητρα πρώτης εγκατάστασης και επενδύσεων, καθώς και
- στη διευκόλυνση της επιχειρηματικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές για την ολοκληρωμένη στήριξη της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής τους.
Οι αλλαγές που φέρνει η νέα ΚΑΠ
Σημαντικές είναι οι διαφοροποιήσεις στη νέα ΚΑΠ σε σχέση με την τρέχουσα. Μεταξύ άλλων, στόχος είναι η δημιουργία μιας έξυπνης και ανθεκτικής γεωργίας, με φιλοπεριβαλλοντικό πρόσημο.
«Η ‘Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία’ αποτελεί μια από τις νέες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ασκεί ιδιαίτερη επίδραση στον προσανατολισμό της νέας ΚΑΠ, καθώς συνιστά ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο αναπτυξιακό σχέδιο προώθησης της πράσινης οικονομίας, με στόχο να καταστεί η Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μπαγινέτας συμπληρώνοντας ότι «το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει και δράσεις για την Γεωργία, τις οποίες ομαδοποιεί στις στρατηγικές «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και «Βιοποικιλότητα», στρατηγικές που προβλέπουν τη μετάβαση σε ένα δίκαιο, υγιεινό και φιλικό προς το περιβάλλον διατροφικό σύστημα».
Επίσης, ενσωματώθηκαν πρόνοιες για τη θωράκιση του αγροδιατροφικού τομέα της Ένωσης απέναντι σε αλλεπάλληλες κρίσεις, οι οποίες το προηγούμενο διάστημα ανέδειξαν νέες ανάγκες και επέβαλλαν την αναζήτηση αποτελεσματικών λύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
«Ζητήματα, όπως η ενεργειακή αυτονομία και η εντατικότερη αξιοποίηση των ΑΠΕ, η μείωση τους κόστους εισροών με ενθάρρυνση επενδύσεων σε νέες και ψηφιακές τεχνολογίες, όπως η γεωργία ακριβείας» ανέφερε μεταξύ άλλων ο γ.γ. του ΥΠΑΑΤ.
- Δείτε αναλυτικά το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023 – 2027
Μεγάλη βαρύτητα έχει δοθεί στη διασύνδεση της έρευνας και της εκπαίδευσης καθώς στόχος είναι η αλλαγή στην παραγωγικής κουλτούρας και ο επαναπροσδιορισμός του γεωργικού παραγωγικού μοντέλου.
Τέλος, σημαντική αλλαγή συνιστά η μετατόπιση που επιχειρείται από το μοντέλο της συμμόρφωσης σε αυτό των επιδόσεων (new delivery model). Το νέο μοντέλο εστιάζει στη μέτρηση των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται από τις παρεμβάσεις που σχεδιάζουν και υλοποιούν τα Κράτη Μέλη μέσα από τα Στρατηγικά τους Σχέδια.
Χρηματοδοτική κατανομή
Η χρηματοδοτική κατανομή (Ενωσιακή Συμμετοχή) των τριών βασικών τύπων Παρεμβάσεων του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023 -2027 περιλαμβάνει άμεσες ενισχύσεις και τα τομεακά προγράμματα χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και αποτελούν τις Παρεμβάσεις του Πυλώνα 1, ενώ η αγροτική ανάπτυξη χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και αποτελεί τις Παρεμβάσεις του Πυλώνα 2.
Ενισχύσεις και αγροτικά προγράμματα
Σειρά αλλαγών θα πραγματοποιηθούν σε ό,τι αφορά τις ενισχύσεις, αλλά και για τα προγράμματα των αγροτών. Κάτι που έχει ως σκοπό την αλλαγή στην παραγωγική μας κουλτούρα και στον τρόπο προσέγγισης της αγροτικής δραστηριότητας υπό το πρίσμα των νέων προκλήσεων.
Με τη νέα ΚΑΠ να έχει πιο «πράσινο» πρόσημο, η εφαρμογή της εστιάζει στην υιοθέτηση νέων και περισσότερων φιλοπεριβαλλοντικών καλλιεργητικών δεσμεύσεων και γεωργικών πρακτικών. Γεγονός που μεταφράζεται στην παροχή αυξημένων κινήτρων με υψηλότερα ποσά ενίσχυσης στις εστιασμένες γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις και στα οικολογικά σχήματα και των δύο Πυλώνων για την προστασία του περιβάλλοντος και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Στο Στρατηγικό Σχέδιο της χώρας Ελλάδας έχει προβλεφθεί μια σειρά από παρεμβάσεις ελκυστικούς όρους ενίσχυσης για την υιοθέτηση πρακτικών καλής διαβίωσης των ζώων, προστασίας της βιοποικιλότητας, καθώς και υλοποίησης επενδύσεων από νέους και συλλογικά σχήματα στη κατεύθυνση ενσωμάτωσης στην παραγωγική διαδικασία νέων τεχνολογιών και καινοτομιών που συμβάλλουν στη μείωση του κόστους εισροών, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην προστασία από φυσικές καταστροφές, στην αποδοτικότερη αξιοποίηση των φυσικών πόρων και στην ορθολογικότερη χρήση αγροχημικών, λιπασμάτων και αντιβιοτικών.
Τέλος, αλλαγές υπάρχουν και στο μοντέλο των άμεσων ενισχύσεων, για το οποίο προβλέπεται η σταδιακή κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων έως το 2027, ενώ για πρώτη φορά θα ενεργοποιηθεί η αναδιανεμητική ενίσχυση για την άμβλυνση των επιπτώσεων της εσωτερικής σύγκλισης και την προστασία του εισοδήματος των μικρομεσαίων παραγωγών.
