Το κέντρο Viasna ανακοίνωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ο Αλες Μπιαλιάτσκι και οι συνεργάτες του Βαλεντίν Στεφάνοβιτς και Βλαντίμιρ Λάμπκοβιτς βρίσκονταν κατά την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας στο κλουβί των κατηγορουμένων στο δικαστήριο του Μινσκ. Οι τρεις Λευκορώσοι αντιφρονούντες κρατούνται από τον Ιούλιο 2021.
Το κέντρο Viasna (Ανοιξη), η κυριότερη οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Λευκορωσία, το οποίο ιδρύθηκε από τον Αλες Μπιαλιάτσκι το 1996, βραβεύθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης 2022 μαζί με δύο ακόμη οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την Memorial (Ρωσία) και το Κέντρο για τις Ατομικές Ελευθερίες (Ουκρανία).
Και οι τρεις οργανώσεις που προέρχονται από τα κράτη που πρωταγωνιστούν στον πόλεμο στην Ουκρανία βραβεύθηκαν για την προσήλωσή τους «στα ανθρώπινα δικαιώματα, την δημοκρατία και την ειρηνική συνύπαρξη» απέναντι στις δυνάμεις του αυταρχισμού.
Ο 60χρονος Αλες Μπιαλιάτσκι και οι δύο συνεργάτες του φυλακίστηκαν μετά τις μαζικές διαδηλώσεις του καλοκαιριού του 2020 κατά του καθεστώτος αφού ο Αλεξάντρ Λουκασένκο, στην εξουσία από το 1994, αυτοανακηρύχθηκε νικητής στις προεδρικές εκλογές.
Το κίνημα διαμαρτυρίας κατέβασε δεκάδες χιλιάδες πολίτες στους δρόμους του Μινσκ και άλλες πόλεις της χώρας επί πολλές εβδομάδες για να ακολουθήσει άγρια καταστολή με μαζικές συλλήψεις, εξαναγκασμό σε εξορία και φυλάκιση αντιφρονούντων, δημοσιογράφων και μελών μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Οι δυτικές χώρες έχουν επιβάλει σειρά κυρώσεων κατά του καθεστώτος του Μινσκ που απολαμβάνει την ακλόνητη υποστήριξη της Μόσχας.
Η Λευκορωσία χρησίμευσε ως βάση οπισθοφυλακής στις ρωσικές δυνάμεις κατά την εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, οι λευκορωσικές δυνάμεις δεν έχουν λάβει μέρος στις μάχες στο ουκρανικό έδαφος.
Δίκες εν σειρά
Την έναρξη της δίκης κατά των στελεχών της κέντρου Viasna θα ακολουθήσουν δίκες κατά ανεξάρτητων δημοσιογράφων και της Σβετλάνα Τιχανόφσκαϊα, προσωπικότητας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης που ζει στην εξορία.
Οι Μπιαλιάτσκι, Στεφανόβιτς και Λαμπκόβιτς κατηγορήθηκαν αρχικά για «φοροδιαφυγή».
«Απειλούνται με ποινή φυλάκισης 7 έως 12 ετών», είχε ανακοινώσει τον περασμένο Νοέμβριο το κέντρο Viasna, διευκρινίζοντας ότι πλέον κατηγορούνται για διακίνηση μέσω των λευκορωσικών συνόρων «μεγάλης ποσότητας χαρτονομισμάτων στο πλαίσιο συμμορίας» και για «χρηματοδότηση συλλογικών ενεργειών που πλήττουν σοβαρά την δημόσια τάξη».
Ενας τέταρτος κατηγορούμενος, ο Ντμίτρι Σολόβιεφ, δικάζεται ερήμην, αφού έχει διαφύγει στην Πολωνία. «Είναι μία πλαστή δίκη», δήλωσε στο AFP. «Δεν έχω εμπιστοσύνη στην δίκη αυτή και σε ό,τι θα συμβεί εκεί», είπε.
Χαρακτήρισε «παράλογες» τις κατηγορίες και «θέατρο» την δικαστική διαδικασία και πρόσθεσε: «Ο νόμος δεν υφίσταται στην Λευκορωσία. Η διαδικασία ελέγχεται πλήρως από την κυβέρνηση των γκάνγκστερ».
Την επόμενη Δευτέρα θα ξεκινήσει η δίκη πολλών δημοσιογράφων της ιστοσελίδας Tut.by, βασικού ανεξάρτητου μέσου ενημέρωσης στην Λευκορωσία. Ανάμεσα στους κατηγορούμενους και η διευθύντριά του Μαρίνα Ζολότοβα. Αντιμετωπίζουν σειρά κατηγοριών, ανάμεσά τους για «φοροδιαφυγή» και «υποκίνηση μίσους». Το Tut.by χαρακτηρίσθηκε «εξτρεμιστικό» το 2021.
Την ίδια ημέρα θα προσαχθεί ενώπιον του δικαστηρίου του Γκρόντνο (δυτική Λευκορωσία) ο πολωνολευκορώσος δημοσιογράφος και ακτιβιστής Αντρέι Ποτσομπούτ, 49 ετών, ανταποκριτής της πολωνικής εφημερίδας Gazeta Wyborcza , ο οποίος συνελήφθη τον Μάρτιο 2021. Κατηγορείται, σύμφωνα με το Viasna, για «υποκίνηση μίσους» και «ενεργειών με στόχο την προσβολή της εθνικής ασφάλειας της Λευκορωσίας». Απειλείται με ποινή φυλάκισης 12 ετών.
Στις 17 Ιανουαρίου θα ξεκινήσει η δίκη ερήμην της Σβετλάνα Τιχανόφσκαϊα, 40 ετών, που αντιμετωπίζει πληθώρα κατηγοριών, ανάμεσά τους «εσχάτη προδοσία, συνωμοσία για την ανάληψη της εξουσίας με αντισυνταγματικό τρόπο, δημιουργία και ηγεσία εξτρεμιστικής οργάνωσης…»
Υποψήφια στις προεδρικές εκλογές στην θέση του φυλακισμένου συζύγου της, του Σεργκέι Τιχανόφσκι, ενός βιντεομπλόγκερ που συσπείρωσε την αντιπολίτευση, διεκδίκησε την νίκη στις προεδρικές εκλογές του 2020 και έκτοτε ζει εξόριστη στην Λιθουανία.
Ο Σεργκέι Τιχανόφσκι έχει καταδικασθεί σε 18ετή κάθειρξη για «οργάνωση μαζικών ταραχών», «υποκίνηση μίσους στην κοινωνία», «διατάραξη της δημόσιας τάξης» και «παρεμπόδιση της Εκλογικής Επιτροπής»
Σύμφωνα με το κέντρο Viasna, στις φυλακές της Λευκορωσίας βρίσκονταν 1.448 πολιτικοί κρατούμενοι στις 31 Δεκεμβρίου 2022.
