Αναλυτικά, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα παρακάτω θέματα:
«Η Αλεξανδρούπολη έχει και θα συνεχίσει να έχει έναν εξαιρετικά κομβικό γεωπολιτικό, ενεργειακό και αναπτυξιακό ρόλο», επισήμανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την ομιλία του στην τελετή έναρξης υλοποίησης της Μονάδας Ηλεκτροπαραγωγής Αλεξανδρούπολης, από φυσικό αέριο, ισχύος 840 μεγαβάτ, η οποία θα κατασκευαστεί με τη σύμπραξη τριών ομίλων, της ΔΕΗ, της ΔΕΠΑ Εμπορίας και του ομίλου Κοπελούζου.
Είπε ότι η Αλεξανδρούπολη μετατρέπεται σε ενεργειακή πύλη εισόδου με περιφερειακή και ευρωπαϊκή διάσταση και «οι αγωγοί TAP και IGB θα διατρέχουν τη Βαλκανική, ώστε να τροφοδοτούν την ευρύτερη περιοχή μας, και αύριο, γιατί όχι, να φτάνουν μέχρι και στην Ουκρανία».
«Αυτή η νέα μονάδα, την οποία ουσιαστικά θεμελιώνουμε σήμερα, απαντά και στις πιέσεις του παρόντος, απαντά, όμως, και στις προκλήσεις του μέλλοντος. Θα αυξήσει τη δυνατότητα, μας να παράγουμε ηλεκτρικό ρεύμα, μειώνοντας και τις εισαγωγές ρεύματος, αλλά κυρίως αυξάνοντας τις εξαγωγές», είπε ο πρωθυπουργός.
Η Αλεξανδρούπολη αποκτά στρατηγικό ρόλο στην ενεργειακή σκακιέρα και, όπως σημείωσε, «Φιλοδοξούμε να είμαστε πάροχος ενεργειακής ασφαλείας για τους γείτονές μας στα Βαλκάνια».
Η Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής Ακεξανδρούπολης θα κοστίσει 400.000.000 ευρώ, θα απασχολήσει 800 εργαζόμενους και σταδιακά θα προσλάβει 100 στελέχη. Θα είναι έτοιμη σε 32 μήνες και ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την προσδοκία να είναι και τότε στην κυβέρνηση για να την εγκαινιάσει.
Μαζί με τον πλωτό σταθμό απεναεροποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου FSRU, που θα είναι έτοιμος το 2024, αποτελούν ένα «δίδυμο δυναμικό βήμα στην ενεργειακή εποχή του αύριο», σημείωσε.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα όσα έχει κάνει η κυβέρνησή του για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και υπογράμμισε: «Όλα αυτά που έγιναν μέχρι σήμερα δεν έγιναν ούτε τυχαία, ούτε και εύκολα. Επιτεύχθηκαν χάρη σε μία διορατική, τολμηρή, αλλά και γρήγορη ενεργειακή πολιτική, η οποία, με μεγάλη ταχύτητα, προσάρμοσε και σε αυτόν τον τομέα τις εθνικές δυνατότητες στη διεθνή πραγματικότητα. Έπρεπε και οφείλαμε αυτή τη δοκιμασία να τη μετατρέψουμε σε μία ευκαιρία και αυτό ακριβώς κάναμ.
Η τελετή έγινε στην Αποθήκη στο τελωνείο του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης. Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός περπάτησε σε κεντρικούς δρόμους της Αλεξανδρούπολης και συνομίλησε με πολίτες σε καφέ της πόλης.
Ο χαιρετισμός του πρωθυπουργού στην τελετή έχει ως εξής:
«Πριν από λίγους μήνες είχαμε ξανασυναντηθεί, ακριβώς σε αυτόν εδώ τον χώρο στην Αλεξανδρούπολη, για να ανακοινώσουμε την έναρξη των εργασιών για τον νέο τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου, ο οποίος ήδη κατασκευάζεται με γοργούς ρυθμούς και αναμένεται να παραδοθεί στις αρχές του 2024.
Και σήμερα, επιστρέφω στην Αλεξανδρούπολη με διπλή χαρά, καθώς θεμελιώνουμε το πιο σύγχρονο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής στη χώρα, το οποίο θα τροφοδοτείται, όπως ακούσατε, από τον πλωτό σταθμό επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Κάνουμε με αυτόν τον τρόπο ένα δίδυμο, δυναμικό βήμα προς την ενεργειακή εποχή του αύριο. Με διάσταση η οποία είναι γεωπολιτική και οικονομική, αναπτυξιακή αλλά και περιβαλλοντική. Μία μονάδα, όπως ακούσατε, κι όπως όλες οι νέες μονάδες φυσικού αερίου οι οποίες κατασκευάζονται αυτήν την εποχή, που έχει τη δυνατότητα συνδυασμένης καύσης φυσικού αερίου και υδρογόνου. Σε επόμενη φάση, λοιπόν, θα μπορεί να παράγει ακόμα πιο φθηνή, ακόμα πιο καθαρή ενέργεια.
Μιλάμε, συνεπώς, για μία επένδυση η οποία υπηρετεί πλήρως τον στόχο της πράσινης μετάβασης. Και αυτό με δυναμικότητα -αυτή η μονάδα την οποία βλέπετε- ίση με τρία λιγνιτικά εργοστάσια παλιού τύπου. Η επένδυση αυτή θα απορροφήσει συνολικά 400 εκατομμύρια ευρώ, ώστε σε 32 μήνες από τώρα να παραδοθούν οι νέες εγκαταστάσεις.
Αντιλαμβάνομαι ότι η κατασκευή θα ξεκινήσει άμεσα, θα εργαστούν κατά τη διάρκεια της κατασκευής παραπάνω από 800 εργαζόμενοι και 100 στελέχη θα προσληφθούν αργότερα και σταδιακά για τη λειτουργία του νέου εργοστασίου. Πρόκειται, συνεπώς, για ένα ακόμα έργο το οποίο αναμφισβήτητα θα κινητοποιήσει την τοπική οικονομία και προστίθεται στη μεγάλη αλυσίδα των σημαντικών υποδομών που δημιουργούνται εδώ και 3,5 χρόνια στην Αλεξανδρούπολη.
Όπως ακούσατε -τα εξήγησε πολύ καλά και ο κ. Υπουργός- η Αλεξανδρούπολη μετατρέπεται ήδη σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο, με διάσταση όχι μόνο εθνική, περιφερειακή, ευρωπαϊκή.
Και ακριβώς γι’ αυτό η κυβέρνηση ανέλαβε και η ίδια την αξιοποίηση του λιμανιού στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, ως εθνικής πλέον πύλης εισόδου προς όλες τις χώρες της περιοχής.
Και όπως είπα, μέχρι το τέλος του έτους, αρχές του ’24, το FSRU το οποίο θα είναι έτοιμο έως τότε, θα δέχεται 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου. Και από αυτή την αφετηρία οι αγωγοί του TAP και του IGB θα διατρέχουν τη Βαλκανική ώστε να τροφοδοτούν την ευρύτερη περιοχή μας. Και αύριο, γιατί όχι, να φτάνουν μέχρι και την Ουκρανία.
Επιμένω πολύ σε αυτή την γεωπολιτική παράμετρο, καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δεν εκτίναξε μόνο τις τιμές του φυσικού αερίου, αλλά μαζί προφανώς άλλαξε τις οδεύσεις του. Μέχρι και πέρυσι οι ενεργειακές διαδρομές προς την Ευρώπη ήταν πρωτίστως μέσω χερσαίων αγωγών που έφερναν φθηνό τότε ρωσικό φυσικό αέριο προς την Ευρώπη.
Και νομίζω ότι ο Υπουργός είχε δίκιο να επισημάνει αυτήν την αφελή φαντασίωση της Ευρώπης, ότι μονίμως θα μπορούμε να προμηθευόμαστε φθηνό φυσικό αέριο χωρίς σε αυτή την πολιτική να έχει ενσωματωθεί κανένας γεωπολιτικός κίνδυνος.
Διαπιστώσαμε πόσο αφελής ήταν αυτή η προσέγγιση, αλλά από την άλλη οφείλω να αναγνωρίσω ότι η Ευρώπη κινήθηκε με πολύ μεγάλη ταχύτητα προκειμένου να προχωρήσει στην απεξάρτησή μας από το ρωσικό φυσικό αέριο. Κάτι το οποίο σε μεγάλο βαθμό το έχουμε ήδη πετύχει. Και φυσικά απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να βρούμε εναλλακτικές πηγές εισόδου φυσικού αερίου στην Ευρώπη, το οποίο πρωτίστως θα είναι σε υγροποιημένη μορφή.
Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, το στρατηγικό ρόλο της Ελλάδος συνολικά αλλά και της Αλεξανδρούπολης ειδικά σε αυτή τη νέα μεγάλη γεωπολιτική και ενεργειακή σκακιέρα της Ευρώπης, όπως αυτή διαμορφώνεται.
Θα σας έλεγα ότι όλα αυτά τα οποία σήμερα παρουσιάζουμε δεν έγιναν ούτε τυχαία, δεν έγιναν ούτε και εύκολα. Επιτεύχθηκαν χάρη σε μια διορατική, τολμηρή αλλά και γρήγορη ενεργειακή πολιτική, η οποία με μεγάλη ταχύτητα προσάρμοσε και σε αυτόν τον τομέα τις εθνικές δυνατότητες στη διεθνή πραγματικότητα.
Έπρεπε και οφείλαμε αυτή τη δοκιμασία να τη μετατρέψουμε σε μια ευκαιρία. Και αυτό ακριβώς κάνουμε. Και με αυτή την οπτική νομίζω θα πρέπει να ερμηνεύονται όλες οι επιλογές μας. Από την απόφαση το λιμάνι να παραμείνει δημόσιο έως την επίσπευση όλων των παράλληλων έργων τα οποία προανέφερα.
Κυρίες και κύριοι, αυτή η νέα μονάδα την οποία ουσιαστικά θεμελιώνουμε σήμερα, απαντά και στις πιέσεις του παρόντος, απαντά όμως και στις προκλήσεις του μέλλοντος. Θα αυξήσει τη δυνατότητά μας να παράγουμε ηλεκτρικό ρεύμα, μειώνοντας και τις εισαγωγές ρεύματος, αλλά κυρίως αυξάνοντας τις εξαγωγές.
Θέλω να τονίσω ιδιαίτερα αυτή τη διάσταση, αν αναλογιστείτε ότι σήμερα όλες οι γειτονικές μας χώρες παραμένουν σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από τον λιγνίτη. Καίνε, δηλαδή, το πιο ρυπογόνο καύσιμο για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, πολλές όμως δεν έχουν τη δυνατότητα ή τη διάθεση ή τα κεφάλαια να κατασκευάσουν οι ίδιες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από φυσικό αέριο.
Μία τέτοια μονάδα, λοιπόν, στην Αλεξανδρούπολη, άμεσα διασυνδεδεμένη με το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας και με νέες διασυνδέσεις προς τα βόρεια να αναπτύσσονται με μεγάλες ταχύτητες, καταλαβαίνετε ότι στοχεύει όχι μόνο στην εγχώρια αγορά, αλλά πρωτίστως στην αγορά των Βαλκανίων. Και αυτό ισχυροποιεί συνολικά τη γεωπολιτική θέση της χώρας.
Έχουμε πει πολλές φορές και το έχουμε κάνει πράξη, ότι φιλοδοξούμε να είμαστε πάροχος ενεργειακής ασφάλειας για τους γείτονές μας στα Βαλκάνια.
Οι φίλοι μας στη Βουλγαρία εξάλλου, αγαπητέ Υπουργέ, το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά. Και όταν βρέθηκαν στην εξαιρετικά δύσκολη θέση να αντιμετωπίσουν την αποκοπή τους ουσιαστικά από την τροφοδοσία ρωσικού αερίου, η Ελλάδα ήταν αυτή η οποία έσπευσε μέσα από παλαιότερες και νεότερες υποδομές να καλύψει τη Βουλγαρία με φυσικό αέριο.
Κάναμε το χρέος μας απέναντι σε μια γειτονική χώρα, ενισχύσαμε όμως και το γεωπολιτικό και το ενεργειακό μας αποτύπωμα στην ευρύτερη περιοχή.
Αλλά, θέλω να τονίσω και κάτι ακόμα που είναι σημαντικό, στο οποίο αναφέρθηκαν και οι προλαλήσαντες και ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ, ο Πρόεδρος και ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ, αλλά και ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Κοπελούζου. Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι και αυτή η επένδυση ουσιαστικά εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό μας για μία πράσινη μετάβαση, στον οποίο πρωταρχικό ρόλο θα παίζουν και θα έχουν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Συζητούσαμε πρόσφατα με τον Υπουργό, σε μία εκτεταμένη σύσκεψη για το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, για τους πιο φιλόδοξους ακόμα στόχους τους οποίους θέτουμε για τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη χώρα μας.
Στον τομέα αυτόν θέλω να επισημάνω ότι έχουμε πετύχει πολλά και μπορούμε ακόμα περισσότερα. Το νούμερο το οποίο ακούστηκε είναι εντυπωσιακό. Εγκαταστήσαμε ουσιαστικά σε ένα χρόνο, συνδέσαμε σχεδόν 2.000 MW ονομαστικής ισχύος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Διπλάσιος αριθμός απ’ ό,τι συνδέθηκε συνολικά την τετραετία 2015-2018. Γνωρίζετε πολύ καλά πόσο μεγάλο είναι το ενδιαφέρον για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Όμως, όπως είπε και ο κ. Στάσσης, ακόμα δεν είμαστε στη θέση να έχουμε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας τα οποία να είναι τόσο μεγάλα, τόσο ισχυρά, αλλά και τόσο φτηνά, ώστε να καλύπτουν όλες μας τις ανάγκες. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι το φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο θα έχει ακόμα ρόλο για πολλά χρόνια.
Και θυμάμαι κάποιες συζητήσεις που είχαμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όταν αγωνίστηκα προσωπικά μαζί με πολλούς ομολόγους μου να ονομάσουμε το φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο, διότι υπήρχαν και κάποιοι οι οποίοι πίστευαν ότι μπορούσαμε με κάποιο μαγικό τρόπο να περάσουμε από τον λιγνίτη στις ανανεώσιμες, ουσιαστικά κατεβάζοντας ή ανεβάζοντας έναν διακόπτη.
Αυτό απεδείχθη ότι είναι μία φαντασίωση. Αλλά αν πρόκειται να έχουμε φυσικό αέριο, τότε αυτό είναι πολύ καλύτερο να παράγεται από μονάδες σύγχρονες, με πολύ υψηλή απόδοση, άρα απαιτούν λιγότερο φυσικό αέριο για την παραγωγή της ίδιας ονομαστικής αξίας ηλεκτρικής ενέργειας.
Και βεβαίως, όπως γίνεται με αυτήν την μονάδα, μονάδες οι οποίες να εξασφαλίζουν ενεργειακή ασφάλεια, καθώς είναι ουσιαστικά διασυνδεδεμένες με την πύλη εισόδου του φυσικού αερίου, που δεν είναι άλλο στην προκειμένη περίπτωση από το FSRU της Αλεξανδρούπολης.
Θεωρώ, λοιπόν, ότι και στον τομέα των υποδομών η Ελλάδα, το κράτος, οι μεγάλες επιχειρήσεις στις οποίες το κράτος έχει έναν σημαντικό ρόλο, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας, ο οποίος πρωταγωνιστεί πάντα στην καινοτομία και στη δυνατότητα να βλέπει, ενδεχομένως, πιο μπροστά τις εξελίξεις, μπορούμε να δουλέψουμε μαζί για να δρομολογούμε σχέδια τα οποία θα μας κάνουν πιο ενεργειακά ασφαλείς, θα μειώσουν τελικά το κόστος της παραγόμενης ενέργειας, αλλά θα μας βοηθήσουν να διαβούμε γρήγορα και το δρόμο της πράσινης μετάβασης.
Διότι γνωρίζετε πολύ καλά ότι η τρέχουσα κρίση μας πόνεσε όλους πολύ. Μακάρι να είναι ακριβείς οι προβλέψεις σας για γρήγορη αποκλιμάκωση των τιμών του φυσικού αερίου, σε κάθε περίπτωση όμως εμείς οφείλουμε εκτός από το μακροχρόνιο σχεδιασμό να προσφέρουμε και μέτρα ανακούφισης για τους πολίτες μας σήμερα. Κι αυτό το έχουμε κάνει.
Το έχουμε κάνει με πολύ καινοτόμους μηχανισμούς ανακύκλωσης των υπερκερδών των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία διοχετεύσαμε μαζί με πόρους του κρατικού προϋπολογισμού για να συγκρατήσουμε πρωτίστως τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό είναι κάτι το οποίο γνωρίζουν πολύ καλά οι πολίτες, όταν κάθε μήνα πολίτες, επαγγελματίες, επιχειρήσεις μικρές, μεσαίες, μεγάλες, βλέπουν στον λογαριασμό τους τι θα πλήρωναν για ηλεκτρική ενέργεια και τι πληρώνουν τώρα ως αποτέλεσμα της κρατικής επιδότησης η οποία έχει δρομολογηθεί από αυτή την κυβέρνηση.
Όλες αυτές οι παρεμβάσεις είναι σημαντικές, όπως σημαντικές είναι και οι προτάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Βλέπετε την πρόσφατη πολύ γρήγορη αποκλιμάκωση των τιμών. Εικάζω ότι και η επιβολή, επιτέλους, του πλαφόν έπαιξε και αυτή κάποιο ρόλο. Και μακάρι να είχαμε κινηθεί πιο γρήγορα και να είχαν εισακουστεί οι εισηγήσεις μας. Πιστεύω ότι θα γλιτώναμε πολλά χρήματα από αυτά τα οποία αδίκως δαπανήσαμε και εμμέσως χρηματοδοτήσαμε ουσιαστικά και τη Ρωσία για πολλούς μήνες. Αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ.
Αυτό το οποίο θέλω να σας πω είναι ότι θα εξακολουθούμε να στηρίζουμε την κοινωνία απέναντι στις ανατιμήσεις με παρεμβάσεις όχι μόνο στον τομέα της ενέργειας αλλά και στον τομέα της τιθάσευσης του πληθωρισμού.
Έχουμε καλά νέα από την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού τον τελευταίο μήνα, αλλά και τον επόμενο μήνα θα τεθεί σε λειτουργία το «Market Pass», μια πολύ σημαντική παρέμβαση, η οποία ουσιαστικά έχει ως στόχο να εξουδετερώσει αυτό το 10% του πληθωρισμού, να το απορροφήσει έτσι ώστε οι δαπάνες των νοικοκυριών για βασικά αγαθά να επανέλθουν σε πιο λογικές τιμές.
Είναι ακόμα μια πρωτοβουλία η οποία αναδεικνύει τη μεγάλη κοινωνική ευαισθησία αυτής της κυβέρνησης και τη δυνατότητά μας, ναι όταν υπάρχουν τα λεγόμενα «ουρανοκατέβατα» κέρδη να μπορούμε -και πρέπει- να τα φορολογούμε, ώστε με αυτά τα έσοδα να μπορούμε να στηρίζουμε την κοινωνία. Διότι θέλω να θυμίσω ότι το «Market Pass» θα χρηματοδοτηθεί αποκλειστικά από τη φορολόγηση των εκτάκτων κερδών των δύο ελληνικών διυλιστηρίων για το 2022.
Βλέπετε, λοιπόν, ότι έχουμε και για να κλείσω με αυτό, μια συνολική, μια συνεκτική στρατηγική η οποία αφορά το παρόν, αφορά το άμεσο μέλλον, αφορά όμως και το μακροπρόθεσμο μέλλον.
Και, κ. Περιφερειάρχα, κ. Δήμαρχε, να κλείσω από εκεί που ξεκίνησα, σε αυτή τη στρατηγική ναι, η Αλεξανδρούπολη έχει και θα έχει έναν εξαιρετικά κομβικό ρόλο. Έναν ρόλο γεωπολιτικό, έναν ρόλο ενεργειακό, έναν ρόλο αναπτυξιακό. Πράγματι, μια πόλη, μια περιοχή η οποία γίνεται σημείο αναφοράς σε έναν ενεργειακό χάρτη ο οποίος αλλάζει με μεγάλη ταχύτητα.
Και όπως σας είπα, ο σκοπός μας είναι σε αυτές τις μεγάλες αλλαγές να μην είμαστε ουραγοί, να είμαστε πρωταγωνιστές. Είμαι σίγουρος ότι αυτόν τον στόχο θα τον πετύχουμε.
Καλορίζικη, λοιπόν, να είναι η νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής. Συγχαρητήρια σε όσους τη σχεδίασαν και σε όσους συνεργάστηκαν για να την υλοποιήσουν. Να τονίσω και πάλι ότι πρόκειται για μια ιδιωτική, σημαντική ιδιωτική επένδυση.
Στους ανθρώπους που θα την χτίσουν, στους ανθρώπους που θα την δουλέψουν, εύχομαι και ελπίζω να είμαστε εδώ πάλι σε 32 μήνες από τώρα, για να μπορέσουμε να εγκαινιάσουμε και τη λειτουργία της».
