Μαγιορκίνης: Η πανδημία πλησιάζει σε φάση ενδημικότητας – Σε δύο χρόνια τα εμβόλια «παν-κορωνοϊού»
Ο Επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, μίλησε στο Πρακτορείο FM και ανέφερε ότι «η κυκλοφορία της Covid-19 παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ωστόσο υπάρχει αρκετή πληθυσμιακή ανοσία, καθώς οι άνθρωποι που έχουν κολλήσει (οι περισσότεροι το τελευταίο εξάμηνο) ή έχουν εμβολιαστεί, ξεπερνούν το 90%. Οπότε υπάρχει ένα φρένο στο πόσο γρήγορα μπορεί να μεταδοθεί, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ιώσεις, όπου το αντίστοιχο επίπεδο πρόσφατης λοίμωξης είναι χαμηλό».
Ωστόσο σύμφωνα με τα μαθηματικά μοντέλα που αναπτύσσει ο καθηγητής, η κυκλοφορία του ιού σε σχέση με πέρυσι και πρόπερσι την ίδια περίοδο, είναι χαμηλότερη, παρά το γεγονός ότι φέτος δεν υπάρχουν καθόλου μέτρα.
Με τα δεδομένα που βλέπουμε αυτή τη στιγμή, έχει υποβαθμιστεί η πιθανότητα έξαρσης μέσα στο Δεκέμβριο, αναφέρει ο κ. Μαγιορκίνης, για να συμπληρώσει στη συνέχεια ότι οι υποπαραλλαγές της Όμικρον BQ.1 και η BQ1.1 έχουν φτάσει στην Ελλάδα σε ποσοστό πάνω από το 25-30%.
«Δεν θεωρώ προς το παρόν ότι με το υπάρχον προφίλ θα δημιουργήσουν κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα, οπότε σταδιακά εκτιμώ ότι θα κάνουμε και υποβάθμιση της σημαντικότητας τους. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε κάποια παραλλαγή πιο δυναμική που να δημιουργεί ανησυχία, οπότε με βάση αυτά τα στοιχεία, θεωρούμε ότι προς το παρόν δεν διαφαίνεται κάποιος κίνδυνος για τους επόμενους έναν με δύο μήνες».
Για το σύνδρομο long covid, o κ. Μαγιορκίνης λέει ότι υπάρχουν κάποια πολύ ενθαρρυντικά στοιχεία σε κάποιες μικρές μελέτες, τα οποία δείχνουν ότι οι ενισχυτικές δόσεις πιθανόν και να βοηθάνε στη μείωση των συμπτωμάτων. Όσον αφορά τα εμβόλια ο γνωστός επιδημιολόγος θεωρεί ότι το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα έρχεται από το μέτωπο των εμβολίων «παν-κορωνοϊού», που εκτιμά ότι μπορεί να κυκλοφορήσουν μέσα στην επόμενη διετία.
«Αυτά τα εμβόλια που ήδη έχουν μπει σε κλινικές μελέτες μπορεί να πιάνουν όλους τους κορονοϊούς. Και αυτό θα σημαίνει ότι θα πιάνουν και παραλλαγές του κορονοϊού καλύτερα. Θα είναι τόσο ευρεία που δεν θα χρειάζεται να επικαιροποιούνται. Μπορεί να γίνονται κατ’ έτος ίσως και πιο αραιά, εάν είναι αποτελεσματικά σε τέτοιο εύρος, όπως προβλέπεται. Νομίζω ότι ο κόσμος για τον οποίο τα προτείνουμε, δηλαδή άνω των 60 και ευπαθείς ομάδες, θα έχει πολύ μεγάλο όφελος».
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη που παραχώρησε στο Πρακτορείο FM ο Επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας Γκίκας Μαγιορκίνης.
Γιατί έχουμε μεγαλύτερη έξαρση όλων των άλλων ιώσεων εκτός Covid αυτή τη στιγμή;
Η κυκλοφορία της Covid -19 παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ωστόσο υπάρχει αρκετή πληθυσμιακή ανοσία, καθώς οι άνθρωποι που έχουν κολλήσει (οι περισσότεροι το τελευταίο εξάμηνο) ή έχουν εμβολιαστεί ξεπερνάει το 90%. Οπότε υπάρχει ένα φρένο στο πόσο γρήγορα μπορεί να κυκλοφορήσει η Covid-19, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ιώσεις, όπου το αντίστοιχο επίπεδο πρόσφατης λοίμωξης είναι χαμηλό και οι περισσότεροι ενήλικες δεν εμβολιάζονται για γρίπη. Έτσι έχουμε αύξηση της γρίπης φέτος αλλά και των άλλων ιώσεων, γιατί τα προηγούμενα δύο χρόνια ο κόσμος εξαιτίας των μέτρων δεν είχε εκτεθεί σε αυτούς τους ιούς, και συνεπώς δεν υπάρχει υψηλό επίπεδο πληθυσμιακής ανοσίας.
Τελικά η γρίπη και οι άλλοι αναπνευστικοί ιοί είναι σε έξαρση λόγω απουσίας ανοσίας του πληθυσμού τα προηγούμενα έτη;
Είναι συνδυασμός απουσίας της ανοσίας και των μέτρων. Άρα ναι είναι θέμα ανοσίας των τελευταίων δύο ετών.
Ανοσιακό χρέος το ονομάζουν κάποιοι συνάδελφοί σας.
Για μερικούς το ανοσιακό χρέος σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να περάσει κάποιες ιώσεις, γιατί αν τις περάσει αργότερα, ίσως τις περάσει βαρύτερα. Είναι λίγο διαφορετική σαν έννοια και δεν θα συμφωνήσω. Υπάρχει ωστόσο ανοσολογικό κενό (επίπεδο ανοσίας) στον πληθυσμό εξαιτίας των προηγούμενων δύο χρόνων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα με μαθηματικά μοντέλα να έχουμε αυξημένη κυκλοφορία φέτος.
Τα μαθηματικά μοντέλα τι λένε για τον SarsCov2 την εποχή που διανύουμε;
Από πρόπερσι την ίδια περίοδο, παρά το γεγονός ότι δεν έχουμε καθόλου μέτρα. Φαίνεται ότι έχει αρχίσει και εγκαθίσταται σε μεγάλο βαθμό η πληθυσμιακή ανοσία, με αποτέλεσμα να είμαστε κοντά σε αυτό που λέμε ενδημικότητα. Αναμένουμε μέχρι την Άνοιξη να επιβεβαιωθεί αυτό. Μέχρι στιγμής το σενάριο που εξελίσσεται είναι το αισιόδοξο, χωρίς να μπορούμε να αποκλείσουμε ότι μπορεί να συμβεί κάτι τελείως απρόσμενο.
Όπως μία παραλλαγή που να μην είναι διαχειρίσιμη; Ποια είναι τα τελευταία δεδομένα για τις υπο-παραλλαγές της Όμικρον BQ.1 και BQ1.1; Έχει εμφανιστεί κάποια άλλη παραλλαγή σε κάποιο μέρος του κόσμου, αυτή τη στιγμή που να σας ανησυχεί;
Στην Ελλάδα η BQ.1 και η BQ1.1 έχουν φτάσει πάνω από το 25-30%. Δεν θεωρώ προς το παρόν ότι με το υπάρχον προφίλ θα δημιουργήσουν κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα, οπότε σταδιακά εκτιμώ ότι θα κάνουμε και υποβάθμιση της σημαντικότητας τους. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε κάποια παραλλαγή πιο δυναμική που να δημιουργεί ανησυχία, οπότε με βάση αυτά τα στοιχεία, θεωρούμε ότι προς το παρόν δεν διαφαίνεται κάποιος κίνδυνος για τους επόμενους έναν με δύο μήνες. Όσον αφορά την μεταδοτικότητα του ιού γενικότερα στην κοινότητα, είναι σίγουρα μεγαλύτερη από το Σεπτέμβριο, χαμηλότερη όμως από αυτή που είδαμε το καλοκαίρι. Με τα δεδομένα που βλέπουμε αυτή τη στιγμή, έχει υποβαθμιστεί η πιθανότητα έξαρσης μέσα στο Δεκέμβριο.
Ποια είναι η πιο πρόσφατη γνώση σε σχέση με το long Covid; Ενδέχεται οι ενισχυτικές δόσεις των εμβολίων να βελτιώνουν τα συμπτώματα;
Υπάρχουν κάποια πολύ ενθαρρυντικά στοιχεία σε κάποιες μικρές μελέτες, τα οποία δείχνουν ότι οι ενισχυτικές δόσεις πιθανόν και να βοηθάνε στη μείωση των συμπτωμάτων. Δεν έχουμε μεγάλες μελέτες για να πούμε με σιγουριά ότι αυτό ισχύει, αλλά είναι μία από τις πιο σημαντικές επιστημονικές υποθέσεις που έχουμε η οποία στηρίζεται σε δεδομένα.
Πόσο κοντά είμαστε στα εμβόλια παν κορονοϊού και ποιους αφορούν;
Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι πλέον έχουν μπει σε κλινικές μελέτες αυτά τα εμβόλια που μπορεί να πιάνουν όλους τους κορωνοϊούς. Και αυτό θα σημαίνει ότι θα πιάνουν και παραλλαγές του κορωνοϊού καλύτερα. Είναι πάρα πολλές μελέτες που έχουν ξεκινήσει σε αυτή τη φάση και θεωρώ ότι είναι ίσως το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα που έχουμε από το μέτωπο των εμβολίων. Ότι μπορεί τα επόμενα ένα με δύο χρόνια να έχουμε εμβόλια τα οποία θα είναι τόσο ευρεία που δεν θα χρειάζεται να επικαιροποιούνται.
Αυτά προβλέπεται να είναι ετήσια;
Ναι προς τα εκεί κινούμαστε, ίσως και πιο αραιά, εάν είναι αποτελεσματικά σε τέτοιο εύρος, όπως προβλέπεται. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι εμβόλια που είναι πολύ ασφαλή και πιο αποτελεσματικά από της γρίπης που κάνουμε κάθε χρόνο. Νομίζω ότι ο κόσμος για τον οποίο τα προτείνουμε, δηλαδή άνω των 60 και ευπαθείς ομάδες, θα έχει πολύ μεγάλο όφελος.
