Το ζήτημα της εταιρικής διακυβέρνησης (govermance) αποτελεί το τρίτο συστατικό του όρου ESG που κυριαρχεί πλέον στο επιχειρείν σε διεθνές επίπεδο και κατ’ επέκταση και σε εγχώριο, συμπληρώνοντας τα δύο πρώτα που αφορούν περιβαλλοντικά ζητήματα, (E=Environmental) και τα Κοινωνικά (S=Social).
Στο πλαίσιο αυτό η σύνθεση ενός διοικητικού συμβουλίου, οι διαδικασίες καθώς και επιμέρους ζητήματα που συνδέονται με τις προϋποθέσεις που πρέπει να έχουν τα μέλη του, έχουν πλέον αλλάξει δραστικά σε σχέση ακόμη και με το πρόσφατο παρελθόν
Τι καθιστά, όμως, σήμερα ένα διοικητικό συμβούλιο ιδανικό; Ποια είναι τα μυστικά στο δρόμο της επιτυχίας;
Σε παρέμβαση του στα μέλη του “the Boardroom” στην Ελλάδα ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Σταύρος Ιωάννου, επισήμανε ότι εκείνο που κάνει ένα καλό ΔΣ, σπουδαίο, είναι κάτι πιο σύνθετο από την επίτευξη των στόχων που έχει θέσει. Δεν περιορίζεται σε μία εργαλειοθήκη κανόνων και αρχών ή στην επίτευξη κάποιων στόχων, είπε ο κ. Ιωάννου, δίνοντας έμφαση τόσο στην προσωπικότητα κάθε μέλους ενός ΔΣ όσο και στο σύνολο, στην δυνατότητα συνεργασίας για να πετύχουν το βέλτιστο.
Τα πέντε συν ένα βασικά στοιχεία στην προσωπικότητα και συμπεριφορά του κάθε μέλους ενός επιτυχημένου ΔΣ
Με συμμετοχή σε επιτυχημένα διοικητικά συμβούλια εταιριών ο Σταύρος Ιωάννου σκιαγράφησε τα πέντε συν ένα βασικά στοιχεία στην προσωπικότητα και συμπεριφορά που έχει το κάθε μέλος ενός επιτυχημένου ΔΣ,
– Όραμα. Θα πρέπει να μπορεί να εξηγεί και να υλοποιεί τον εκάστοτε σχεδιασμό γνωρίζοντας τις αξίες, την αποστολή και τους στόχους για το μέλλον της επιχείρησης. Να κάνει το «έξτρα μίλι» χαράζοντας το δρόμο για την επόμενη ημέρα, εμπνέοντας τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεται. Με διορατικότητα, ακεραιότητα ειλικρίνειά, αξιοκρατία να κάνει τα μέλη της ομάδας συνοδοιπόρους προς έναν κοινό στόχο.
– Επικοινωνία. Προαπαιτούμενο για να γεφυρωθεί η απόσταση από το όραμα στην πράξη είναι η επικοινωνία. Από την κορυφή στην βάση και το αντίστροφο (from top to bottom and vice versa) Η ικανότητα να επικοινωνεί ιδέες, αξίες, πρακτικές με σεβασμό και ενσυναίσθηση, καλλιεργώντας ένα ισότιμο, πολύπλευρο μοντέλο επικοινωνίας με το σύνολο των υπαλλήλων αποδεικνύεται πρωταρχικής σημασίας.
– Προσαρμοστικότητα. Πρόκειται για μία ποιότητα κομβική στην διαχείριση αλλαγών και στο να μπορεί να αναγνωρίσει και να «αγκαλιάσει» γρήγορα την καινοτομία, θωρακίζοντας την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης.
– Σύνθεση και Αποφασιστικότητα. Η ώρα της κρίσης σε τέτοιες θέσεις, έρχεται στην στιγμή της λήψης αποφάσεων. Tο κάθε μέλος με διορατικότητα, αποφασιστικότητα, θάρρος, αίσθηση ευθύνης να συνθέσει και να λάβει την κατάλληλη απόφαση, σε εναρμόνιση με τους στόχους, τις αξίες της επιχείρησης, την ευημερία των μετόχων, των εργαζομένων και της κοινωνίας.
– Ήθος και Λογοδοσία. Το τελευταίο, αλλά και το πιο σημαντικό στοιχείο, όπως τόνισε ο κ. Ιωάννου. Εξετάζοντας τους τύπους της ηγεσίας, ο Max Weber μιλάει για δύο είδη ηθικής: την ηθική των απόλυτων σκοπών και εκείνη της ευθύνης. Το ιδανικό είναι να μπορεί να συνδυάσει, εποικοδομητικά, και τα δύο. Να παραμένει πιστός στις αξίες του αλλά συνάμα να είναι και ευέλικτος, εξετάζοντας διαρκώς τις συνέπειες και την αποτελεσματικότητα των επιλογών του προκειμένου να επιτύχει το βέλτιστο αποτέλεσμα. Και, αν μπορούσα να προσθέσω, να το κάνει αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα την προσωπική ατζέντα και θέτοντας πάντα πρώτο το πραγματικό όφελος της επιχείρησης, επισήμανε
Ξεχωριστή αναφορά έκανε στο θέμα την ακεραιότητας και της εμπιστοσύνης. Πρόκειται για δύο χαρακτηριστικά που αποτελούν, φυσικά, θεμέλιο λίθο σε κάθε σχέση και συνεργασία. Σε ένα περιβάλλον ευαίσθητων πληροφοριών, όπως εκείνο ενός Διοικητικού Συμβουλίου, το ζήτημα της εμπιστοσύνης αναδεικνύεται σε συντελεστή ύψιστης σημασίας.
Η μεγάλη εικόνα ενός ιδανικού ΔΣ
Ο κ. Ιωάννου, παρομοίωσε ένα ΔΣ με μία συμφωνική ορχήστρας ή με χορωδία, προκειμένου να αναδείξει την σημασία του συνόλου. «Δεν αρκεί απλώς να είσαι ο καλύτερος, για να υπάρξει η τέλεια εκτέλεση πρέπει να έχεις δίπλα σου τα καλύτερη στελέχη και να συνεργάζεστε αρμονικά. Γυναίκες, άνδρες, εκπρόσωποι κάθε μειονότητας οποιουδήποτε προσδιορισμού, που αξιοκρατικά ξεχωρίζουν με τη δουλειά και τις ικανότητες τους. Πρέπει όλοι να συνδράμουν χωρίς εξαιρέσεις για να είναι ένα Δ.Σ. αποτελεσματικό», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Αφήνοντας πίσω παρωχημένες αντιλήψεις και στεγανά, στόχος όλων μας όσοι συζητάμε τί κάνει ένα ΔΣ να ξεχωρίζει, πρέπει να είναι η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών σπάζοντας τη «γυάλινη οροφή» την οποία πολλές γυναίκες, στελέχη επιχειρήσεων αλλά και άλλοι εργαζόμενοι, αντιμετωπίζουν καθημερινά. Ειδικά σε ό,τι αφορά στις γυναίκες, πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των φύλων δείχνουν πως στην Ελλάδα, μόλις το 23% των μελών ΔΣ των μεγαλύτερων εισηγμένων εταιρειών ήταν το 2022 γυναίκες αντί του σχεδόν 32% που είναι το ποσοστό στην ΕΕ. Αντίστοιχη είναι η εικόνα χαμηλής εκπροσώπησης των γυναικών και στη διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας 16,7% στην Ελλάδα έναντι 26,4% στην ΕΕ», πρόσθεσε. Έκανε εκτενή αναφορά και στην Eurobank επισημαίνοντας ότι το 31% των μελών του ΔΣ της Τράπεζας απαρτίζεται από γυναίκες, ενώ εδώ και αρκετά χρόνια οι 2 CEOs των θυγατρικών τραπεζών του Ομίλου στη Βουλγαρία και τη Σερβία, είναι γυναίκες. Το 58% των εργαζομένων της Εurobank είναι γυναίκες, ενώ γυναίκες είναι και πάνω από το 45% των προϊσταμένων μονάδων, το 38% senior managers και το 14% των executives.
Συμπερασματικά, η ιδανική «συνταγή» ενός επιτυχημένου ΔΣ κρύβεται στην μονάδα αλλά και στο πώς η κάθε μονάδα συνθέτει ένα λειτουργικό σύνολο, προσέχοντας τις λεπτομέρειες που συχνά είναι εκείνες που κάνουν πραγματικά ξεχωριστή τη μεγάλη εικόνα.
