Ο λόγος στους φοιτητές: Τι λένε οι παρατάξεις για την ίδρυση Μη Κρατικών ΑΕΙ

Πώς αντιλαμβάνονται, όμως, οι ίδιοι οι φοιτητές και φοιτήτριες την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων; Συνιστά η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση για αυτούς «παραφωνία» ή «πρωτοτυπία»;

Στα ερωτήματα αυτά απαντούν στο CNN Greece, εκπρόσωποι των φοιτητικών παρατάξεων και σχημάτων που παρεμβαίνουν στις σχολές.

Brain Gain

«Με το νομοσχέδιο αυτό ενισχύεται κυρίαρχα το δημόσιο πανεπιστήμιο» σημειώνει ο γραμματέας της ΔΑΠ – ΝΔΦΚ και τελειόφοιτος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης, Κυριαζής Σωτηρίου υποστηρίζοντας ότι έτσι «δίνεται η ευκαιρία σε όσους έχουν φύγει στο εξωτερικό για να σπουδάσουν, να επιστρέψουν και να εργαστούν στη χώρα τους». Γιατί, όπως εξηγεί ο ίδιος «40.000 Έλληνες σπουδάζουν στο εξωτερικό ακριβώς επειδή δεν είχαν τη δυνατότητα τα προηγούμενα χρόνια να σπουδάσουν στην Ελλάδα».

Απαντώντας στην ανησυχία που εγείρεται αναφορικά με το πως θα επιδράσει η ύπαρξη μη κρατικών πανεπιστημίων σε σχέση με τα δημόσια, αναφέρει πως «στις χώρες του εξωτερικού τα μη κρατικά και τα δημόσια πανεπιστήμια συνυπάρχουν, χωρίς αυτό να σημαίνει πως υποβαθμίζονται τα δημόσια».

«Η αδικία γίνεται νόμος»

Από την άλλη πλευρά, o Άγγελος Θωμόπουλος, πεμπτοετής φοιτητής και πρόεδρος του Φοιτητικού Συλλόγου Τοπογράφων, εκλεγμένος με την Πανσπουδαστική εκφράζει μια διαφορετική άποψη: «Με το νομοσχέδιο για τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων η αδικία γίνεται νόμος».

Σύμφωνα με τον ίδιο «δεν μπορεί να αποκτά κανείς ένα πτυχίο, ανάλογα με το πόσο βαθιά είναι η τσέπη του», ενώ την ίδια ώρα τονίζει πως με τη δημιουργία μη κρατικών ιδρυμάτων πρόκειται να ενταθεί «το μεγάλο “παζάρι” πτυχίων».

«Έτσι, αντίστοιχα, ισοπεδώνεται των δικαιωμάτων μας στο χώρο δουλειάς και θα δημιουργηθεί ένα ακόμη πιο φθηνό, ακόμη πιο ευέλικτο επιστημονικό και εργατικό δυναμικό», μας λέει.

Ανισότητες

Η Ελένη Μαστόρη, τελειόφοιτη φοιτήτρια στη σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και μέλος του σχήματος ΕΑΑΚ, μοιράζεται την ίδια ανησυχία.

«Το βασικό ζήτημα που εγείρεται με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι πως πλέον δεν θα είναι οριζόντια και ισότιμη η εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση», λέει στο CNN Greece.

Γιατί, όπως σημειώνει «παρόλο που όλοι και όλες μπορούμε να ασκήσουμε κριτική στο σύστημα των Πανελληνίων, αν μη τι άλλο συνιστά έναν ισότιμο τρόπο αξιολόγησης και μέσω αυτών εξασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβαση όλων των κοινωνικών στρωμάτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση».

Τέλος επισημαίνει ότι θα δημιουργηθούν πτυχία δύο ταχυτήτων μέσω του διαφορετικού τρόπου εισαγωγής στα ιδιωτικά πανεπιστήμια απ’ ό,τι στα δημόσια, κάτι το οποίο θα πλήξει εν τέλει την ισοτιμία.

Εμπορευματοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης

Ο Νίκος Μαστρομανώλης, τελειόφοιτος του τμήματος Οικονομικής Επιστήμης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και μέλος της ΠΑΣΠ εκτιμά πως το νομοσχέδιο αυτό συνιστά «απέλπιδα προσπάθεια της κυβέρνησης να παρακάμψει το άρθρο 16, που κατοχυρώνει συνταγματικά την αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση». Στόχος, όπως σημειώνει ο ίδιος είναι η «εμπορευματοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης».

Αντιθέτως, είναι «υποχρέωση του κράτους να δίνει την πρόσβαση στους πολίτες του σε υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Μια εκπαίδευση που λειτουργεί καταλυτικά, όντας, ένας μοχλός κοινωνικής κινητικότητας, κάτι στο οποίο έχει αποδειχθεί πως το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι κορυφαίος διαχρονικά στην Ελλάδα».

Εισακτέοι δύο ταχυτήτων

Ο Γιώργος Λυκοπάντης, τελειόφοιτος του Τμήματος Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλος του Δικτύου, σημειώνει πως η πρόβλεψη της ίδρυσης μη κρατικών ιδρυμάτων στη χώρα θα δημιουργήσει δύο κατηγορίες εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση.

«Από την μία έχουμε εκείνους και εκείνες, που καλούνται να ξεπεράσουν τα φροντιστήρια, το άγχος των πανελλαδικών εξετάσεων, την ελάχιστη βάση εισαγωγής που αποτελεί μαζικό “κόφτη” για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και από την άλλη, θα έχουμε εκείνους που έχουν την οικονομική επιφάνεια να αγοράσουν ένα αντίστοιχο πτυχίο, εξισώνοντας τον κόπο τον δικό μας, με ένα πτυχίο που στο τέλος της ημέρας δεν θα έχει την ίδια αξία, αλλά νομικά θα έχει κατοχυρωμένα τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα».

Τι λένε για τα κριτήρια εισαγωγής;

Μιλώντας για τα κριτήρια εισαγωγής στα ιδιωτικά πανεπιστήμια που περιγράφονται στο επίμαχο σχέδιο νόμου, ο Κ. Σωτηρίου σημειώνει: «Το να εισαχθεί κανείς σε ένα μη κρατικό πανεπιστήμιο δεν θα είναι αυτονόητο. Από την πρώτη στιγμή έχει ειπωθεί πως έχουν τεθεί τα πιο αυστηρά κριτήρια στην ΕΕ, στο βαθμό που μιλάμε για πανεπιστήμια με υψηλό επίπεδο σπουδών. Και ως ΔΑΠ διεκδικούμε να δημιουργηθούν τέτοια πανεπιστήμια. Υπάρχει, επίσης, ένα πλαίσιο το οποίο θα συνδέει την εισαγωγή σε ένα μη κρατικό πανεπιστήμιο με τις πανελλήνιες και την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής για το εκάστοτε πεδίο. Θα διασφαλίζεται έτσι μια ισονομία στην εισαγωγή σε ένα μη κρατικό και ένα δημόσιο πανεπιστήμιο».

Από την πλευρά της, η Ε. Μαστόρη κάνει λόγο για δύο ταχύτητες αποφοίτων που θα δημιουργηθούν μέσα από έναν διαφορετικό τρόπο εισαγωγής στα ιδιωτικά και αντίστοιχα δημόσια πανεπιστήμια. Εξηγώντας, τονίζει πως «στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο θα έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν όσοι θα συγκεντρώσουν 18.000 μόρια και όσοι θα συγκεντρώσουν 10.000 μόρια, και θα καταλήγουν να έχουν τελικά το ίδιο πτυχίο, απαξιώνοντας τελικά τα επαγγελματικά δικαιώματα που κατοχυρώνουν και τα δύο».

Η ποιοτική διαφορά, σύμφωνα με τον Γ. Λυκοπάντη έγκειται στο γεγονός πως στα δημόσια πανεπιστήμια θα έχουν πρόσβαση οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες εφόσον συγκεντρώσουν τα μόρια της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής του τμήματος για το οποίο ενδιαφέρονται. «Αντίθετα, όμως, στα ιδιωτικά πανεπιστήμια εισάγονται υποψήφιοι που συγκεντρώνουν τα μόρια της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) του επιστημονικού πεδίου πολλαπλασιαζόμενο με το χαμηλότερο συντελεστή που είναι 0,8. Αν για παράδειγμα στο τρίτο επιστημονικό πεδίο που είναι οι επιστήμες υγείας η ΕΒΕ το 2023 ήταν 11,63, σύμφωνα με το νομοσχέδιο η εισαγωγή στο τμήμα Ιατρικής ενός ιδιωτικού πανεπιστημίου, απαιτεί 9.300 μόρια».

Με βάση τα στοιχεία αυτά, ο Α. Θωμόπουλος τονίζει πως εκεί ακριβώς έγκειται και η αδικία του σχεδίου νόμου: «Θα υπάρχει διαφορετική βάση εισαγωγής για τα παιδιά που περνούν στο δημόσιο και για εκείνα που περνούν στο ιδιωτικό πανεπιστήμιο, πλήττοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο και τα πτυχία μας. Με την ισοτίμηση, των δημοσίων με τα μη κρατικά, θα ανοίξει ένας αέναος ανταγωνισμός, που ήδη υπάρχει και θα μεγαλώσει περισσότερο».

Τέλος, ο Ν. Μαστρομανώλης, διερωτάται: «Αν αναλογιστούμε ότι η ΕΒΕ έχει αποκλείσει χιλιάδες φοιτητές από την είσοδο στα δημόσια πανεπιστήμια, τότε ποιοι είναι οι υποψήφιοι που μπορεί να φοιτήσουν στα ιδιωτικά; Οι φοιτητές, οι οποίοι κρίθηκαν από το σύστημα της εκπαίδευσης που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση ως μη “άριστοι”, ικανοί να σπουδάσουν στα δημόσια πανεπιστήμια, θα έχουν δικαίωμα πρόσβασης στα ιδιωτικά. Οπότε εδώ παρατηρείται μια αντίφαση. Η δεύτερη κατηγορία ανθρώπων αφορά εκείνους που έχουν χρήματα. Και τελικά οι φοιτητές θα είναι παιδιά τα οποία δεν κατάφεραν να πετύχουν βάσει του συστήματος που είχε θέσει η ίδια η κυβέρνηση».

«Πληγή» το brain drain – Είναι η λύση τα μη κρατικά πανεπιστήμια;

Στο μεταξύ, βασικό επιχείρημα τόσο της κυβέρνησης, όσο και της κυβερνητικής νεολαίας στα πανεπιστήμια της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, είναι οι χιλιάδες νέοι που βγαίνουν στο εξωτερικό για να σπουδάσουν και παραμένουν εκεί για να εργαστούν.

Ωστόσο, οι υπόλοιπες φοιτητικές δυνάμεις δεν φαίνεται να συμφωνούν.

«Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, δεν έρχονται για να γυρίσουν πίσω οι 40.000 άνθρωποι, που σπουδάζουν στο εξωτερικό. Έρχονται επειδή αποτελεί πεδίο κερδοφορίας για τους επενδυτές», μας λέει ο Α. Θωμόπουλος, με την Ε. Μαστόρη να φέρνει ως παράδειγμα την περίπτωση της Κύπρου: «Συνιστά έναν μύθο γιατί ο αριθμός των δεκάδων χιλιάδων Κύπριων φοιτητών που επιλέγουν τη χώρα μας για να σπουδάσουν δείχνει μάλλον ότι το σύστημα που υιοθετείται δεν αναχαιτίζει το brain drain. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως το ίδιο το υπουργείο Παιδείας της Κύπρου ανακοίνωσε πως θα αναγκαστεί να βάλει “κόφτη” στην ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων» αναφέρει και προσθέτει: «Αρκετά μεγάλο ποσοστό των νέων που αναγκάστηκαν να σπουδάσουν στο εξωτερικό σε προπτυχιακό επίπεδο, αποτελεί, εν μέρει, προϊόν της θέσπισης της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Μεθοδικά, λοιπόν, δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της κυβέρνησης η “πελατεία” για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που τώρα εκτιμάται πως θα δώσουν λύση στο brain drain».

Από την πλευρά του ο Ν. Μαστρομανώλης σχολιάζει πως η κυβέρνηση επικαλείται την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων ως βασικό μέτρο αναχαίτισης του brain drain και προσπαθεί να εισάγει το μοντέλο της Κύπρου. «Το μοντέλο, όμως, της Κύπρου, έχει αποδειχθεί πως είναι αποτυχημένο στο να συγκρατήσει το φοιτητικό σώμα εντός της χώρας. Και αυτό αποδεικνύεται και από έρευνα της UNESCO, τα στοιχεία της οποία δείχνουν πως η Κύπρος έχει περισσότερους από 40.000 νέους που σπουδάζουν σε χώρες του εξωτερικού. Σαν επιχείρημα, λοιπόν, αυτό δεν ευσταθεί» τονίζει.

Ανησυχία της εκπαιδευτικής κοινότητας

Την ίδια ώρα, την ανησυχία τους για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων εκφράζουν και άλλα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, πέραν των φοιτητών και των φοιτητριών.

Την πρώτη ανακοίνωσή της σχετικά με το επίμαχο νομοσχέδιο εξέδωσε η Σύνοδος Πρυτάνεων, σύμφωνα με την οποία η ίδρυση ιδιωτικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων συνιστά «μια κρίσιμη μεταβολή», ενώ αντίστοιχη ανακοίνωση εξέδωσε και η ΠΟΣΔΕΠ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού & Ερευνητικού Προσωπικού), τονίζοντας πως «η Ανώτατη Εκπαίδευση στη χώρα μας, η ελληνική κοινωνία, οι νέοι μας, η ίδια η εξέλιξη των επιστημών, δεν ωφελείται από την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης».

Θέμα συνταγματικότητας εγείρεται για το σχετικό νομοσχέδιο, σύμφωνα με οκτώ καθηγητές συνταγματικού Δικαίου, που τάσσονται κατά των αλλαγών που προωθεί η κυβέρνηση για τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Στο μεταξύ, 1.356 πανεπιστημιακοί της χώρας υπογράφουν κείμενο στο οποίο προειδοποιούν για αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου και πως ως δημόσιοι λειτουργοί θα προσφύγουν κατά της ίδρυσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων σε όλα τα επίπεδα και ενώπιων του Συμβουλίου της Επικρατείας, εάν νομοθετηθεί.