Η απόφαση της κυβέρνησης να βάλει στον «πάγο» το πρόγραμμα «Green deal» της ΔΕΗ που προέβλεπε την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και των αντίστοιχων ορυχείων και την ανάδειξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ως τη νέα κυρίαρχη τεχνολογία παραγωγής ενέργειας, υπαγορεύθηκε από τις ειδικές συνθήκες που προκάλεσε η ενεργειακή κρίση.
Και μπορεί ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης να ανακοίνωσε την αύξηση της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη την επόμενη διετία, αυξάνοντας την εξόρυξη κατά 50% ώστε να μειωθεί βραχυπρόθεσμα η εξάρτηση από το φυσικό αέριο, αλλά η απόφαση αυτή έχει τεχνικούς περιορισμούς και δεν θα υλοποιηθεί αυτόματα.
Το αναλυτικό πλάνο της απολιγνιτοποίησης τςη ΔΕΗ περιλάμβανε την απόσυρση λιγνιτικών μονάδων ισχύος περίπου 3,4 GW από το 2019 έως το 2023. Έτσι, η παραγωγή των λιγνιτικών μονάδων έφτασε τα 3,6 τεραβάτ (TWh) το 2021, μειωμένη κατά 10% έναντι του 2020 που ήταν 4,0 TWh. Αντίστοιχα, ο συντελεστής συνολικής διαθεσιμότητας των λιγνιτικών σταθμών έφτασε το 56,67% μειωμένος κατά 8,6 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2020.
Το εν λόγω σχέδιο της απολιγνιτοποίησης επηρέασε σημαντικά τη δραστηριότητα των ορυχείων. Οι δαπάνες επένδυσης της δραστηριότητας ορυχείων για το 2021 ανήλθαν σε 61,4 εκατ. ευρώ περίπου, από 85,9 εκατ. ευρώ περίπου το 2019. Και αυτό αποτυπώθηκε και στις αποκαλύψεις πεδίων λιγνίτη.
Το 2021 οι συνολικές εκσκαφές στα ορυχεία του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας ανήλθαν σε 51,2 εκατ. κυβικά μέτρα, ενώ η παραγωγή λιγνίτη ανήλθε σε 8,6 εκατ. τόνους. Το 2019 οι συνολικές εκσκαφές στα ορυχεία του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας είχαν ανέλθει σε 129,5 εκατ. κυβικά μέτρα, ενώ η παραγωγή λιγνίτη σε 17,7 εκατ. τόνους. Δηλαδή μέσα σε μια διετία η παραγωγή λιγνίτη σημείωσε πτώση κατά 51,4%!
Η ΔΕΗ λοιπόν θα πρέπει να προχωρήσει πρώτα σε παραγωγή λιγνίτη για να μπορέσει να παράξει την ενέργεια που επιθυμεί η κυβέρνηση από το εν λόγω καύσιμο. Και αυτή δεν είναι μια διαδικασία όσο εύκολη υποστηρίζουν κάποιοι.
Παράλληλα, λόγω της κυβερνητικής απόφασης θα αναστραφεί η τάση μείωσης των εκπομπών CO2 που μειώθηκαν σημαντικά το 2021 λόγω του σχεδίου απολιγνιτοποίησης, μειώνοντας έτσι και την έκθεση της ΔΕΗ στην τιμή των δικαιωμάτων εκπομπής CO2, τα οποία σήμερα διαμορφώνονται στα 77 ευρώ ανά τόνο.
Η έκθεση της ΔΕΗ στον κίνδυνο αύξησης των τιμών δικαιωμάτων εκπομπών CO2 συνδέεται με την ικανότητά της να περνά στους πελάτες της τις αυξήσεις μέσω των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας. Καθώς έχει υιοθετηθεί ένας αυτόματος μηχανισμός (ρήτρα) για τη μεταφορά των αυξήσεων στο κόστος δικαιωμάτων εκπομπών CO2 στα τιμολόγια της Υψηλής Τάσης, το σχετικό κόστος αντισταθμίζεται για τη ΔΕΗ. Αυτό απλά σημαίνει πως την επόμενη διετία οι πελάτες της ΔΕΗ θα τιμολογούνται περισσότερο για δικαιώματα εκπομπών CO2.
