*Γράφει η Άντζελα Γκερέκου, πρόεδρος του ΕΟΤ
Tα τελευταία χρόνια, σύμφωνα πάντα με τη στρατηγική για τον Τουρισμό που χαράσσει το Υπουργείο Τουρισμού, ο ΕΟΤ, η εθνική πύλη προβολής της Ελλάδας στον κόσμο, αναδεικνύει σταθερά τη χώρα ως top of mind, σύγχρονο, ελκυστικό, υγειονομικά ασφαλή, πολυνησιακό προορισμό, με παράλληλα πολυποίκιλη ενδοχώρα, που προσφέρει αυθεντικές εμπειρίες θεματικού τουρισμού, σε όλη τη διάρκεια του έτους, ενισχύοντας ταυτόχρονα το παραδοσιακό προϊόν «ήλιος και θάλασσα».
Με αυτό τον τρόπο, η εθνική στρατηγική για τον ελληνικό τουρισμό στοχεύει πλέον σταθερά στο repositioning της χώρας στη διεθνή αγορά. Η Ελλάδα από κορυφαίος καλοκαιρινός προορισμός προβάλλεται πλέον ως αειφόρος, ποιοτικός προορισμός, που πέραν του SEA+SUN, προσφέρει ένα πλήθος θεματικών μορφών τουρισμού, σε κάθε γωνιά της, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Σε αυτά τα πλαίσια, η ανάπτυξη και ανάδειξη του χειμερινού τουρισμού αποτελεί πλέον σταθερό πυλώνα της νέας επικοινωνιακής εικόνας της χώρας.
Το 2022, η Ελλάδα επικοινώνησε για πρώτη φορά δυνατά τον χειμερινό τουρισμό της, στη διεθνή αγορά. Μάλιστα το βίντεο της καμπάνιας του ΕΟΤ- Visit Greece «Greece DOES have a Winter» ήταν υποψήφιο για το βραβείο World’s Best Tourism Film στα CIFFT «People’s Choice» Award 2022. Στο συγκεκριμένο βίντεο παρουσιάζεται το πολυδύναμο γεωμορφολογικά τοπίο της ηπειρωτικής χώρας και αναδεικνύονται οι ορεινοί όγκοι, τα δάση και ο υδάτινος κόσμος της (ποταμοί, λίμνες).
Μιλώντας συγκεκριμένα για ορεινό τουρισμό, αξίζει να σημειωθεί ότι, με πρωτοβουλία του ίδιου του Πρωθυπουργού, η Ελλάδα αποκτά πλαίσιο για την εναέρια έρευνα και διάσωση στα βουνά της, όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με αναπτυγμένο ορεινό τουρισμό. Στόχος είναι ο μηχανισμός να λειτουργήσει εντός του 2023. Μια πολύ σημαντική δράση καθώς έτσι θα αρθεί ένα μεγάλο disadvantage της χώρας για την προώθηση του ορεινού τουρισμού.
Στα πλαίσια της ενίσχυσης και ενδυνάμωσης του χειμερινού τουρισμού, εντάσσεται και η προώθηση του τουρισμού πόλεων (city break), όπου επίσης για πρώτη φορά, το 2022, ο ΕΟΤ δημιούργησε ειδική θεματική καμπάνια, με σκοπό την προώθηση των πόλεων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Η καμπάνια GREEKEND έγινε πολύ γρήγορα viral, συμβάλλοντας στην ενίσχυση των τουριστικών ροών προς τους δύο μεγαλύτερους αστικούς προορισμούς της χώρας, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Και βέβαια η ενίσχυση του χειμερινού τουρισμού και κατ’ επέκταση η ανάδειξη της Ελλάδας σε ιδανικό προορισμό όλο το χρόνο, συμβαδίζει στρατηγικά με την προβολή και προώθηση όλης της γκάμας πολυθεματικών εμπειριών που προσφέρει η χώρα, κάθε εποχή του χρόνου. Η γαστρονομία, ο οινοτουρισμός, ο αγροτουρισμός, ο εκοτουρισμός, ο πολιτιστικός και προσκυνηματικός τουρισμός, όλος ο πλούτος των αυθεντικών βιωμάτων, που ζει ο επισκέπτης της Ελλάδας, δεν έχουν εποχικότητα.
Μιλώντας ειδικότερα για την πορεία του ελληνικού τουρισμού το χειμώνα του 2023, επειδή η παρούσα ενεργειακή κρίση είναι πρωτοφανής, κάθε πρόβλεψη μπορεί να καταστεί διάτρητη… ο Τουρισμός είναι πάντα ιδιαίτερα ευαίσθητος δέκτης των οικονομικο-κοινωνικών κλυδωνισμών.
Παρ’ όλα αυτά, τα στοιχεία που φτάνουν στον ΕΟΤ από τις διεθνείς αγορές, όπως και η επιτάχυνση των πρόδρομων δεικτών (αεροπορικές κρατήσεις-κρατήσεις σε καταλύματα) που σημειώθηκε στο τελευταίο τετράμηνο του 2022, μας επιτρέπουν να αισιοδοξούμε. Διεθνείς έρευνες, που παρουσιάστηκαν και πρόσφατα στην έκθεση World Travel Market του Λονδίνου, δείχνουν πως, ενώ η πληθωριστική κρίση είναι ισχυρότατη, παραμένει ισχυρότατη και η επιθυμία των ανθρώπων για ταξίδια στο εξωτερικό. Προτιμούν να περικόψουν άλλες δαπάνες, όπως επισκευές στην κατοικία τους, αγορά αυτοκινήτου κλπ, παρά να στερηθούν ένα ταξίδι σε αγαπημένο τους προορισμό.
Η αμερικανική αγορά, η οποία συνέβαλε καθοριστικά στις ισχυρές επιδόσεις της χώρας το 2022, είναι αποφασισμένη να συνεχίσει δυναμικά τα ταξίδια στην Ευρώπη, καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2023, εκμεταλλευόμενη και την θετική, για το αμερικανικό καταναλωτικό κοινό, ισοτιμία δολαρίου- ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, πέραν των διεθνών δυσχερειών και ευκαιριών που διαφαίνονται, σημασία έχει τι κάνουμε εμείς, μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, για να προστατεύσουμε το τουριστικό μας προϊόν μα πάνω από όλα τον κόσμο του τουριστικού επιχειρείν και της εργασίας.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός ανέφερε στη ΔΕΘ ότι «προκειμένου να επεκταθεί η τουριστική περίοδος και τον χειμώνα, θα εγκριθούν πρόσθετα κονδύλια. Θα διατεθούν ώστε η Ελλάδα να διαφημιστεί από κοινού με τον ΕΟΤ, με αεροπορικές εταιρείες, με tour operators, για το διάστημα έως τον Μάρτιο του 2023».
Οι καμπάνιες του ΕΟΤ: GREECE DOES HAVE A WINTER και GREEKEND, για τον ορεινό τουρισμό και τον τουρισμό πόλεων αντίστοιχα, θα συνεχιστούν σταθερά και το 2023, ώστε η πατρίδα μας να είναι always on επικοινωνιακά.
Ο Υπουργός, ο Βασίλης Κικίλιας, έχει ήδη ταξιδέψει στην Γαλλία, τη Γερμανία, την Αυστρία, στις σκανδιναβικές χώρες με στόχο την προώθηση του χειμερινού τουρισμού μας. Μάλιστα, συχνά έχει εστιάσει και στο target-group των συνταξιούχων αυτών των χωρών, προκειμένου να περάσουν τους χειμερινούς μήνες στην Ελλάδα. Στην πατρίδα μας, ο χειμώνας είναι πολύ πιο ήπιος και συνεπώς και τα ενεργειακά κόστη οικονομικότερα, σε σχέση με τις βόρειες πατρίδες τους με τον βαρύ χειμώνα.
Ο ΕΟΤ, πέραν από τις προαναφερθείσες εξειδικευμένες καμπάνιες, θα συνεχίσει να ενισχύει την εικόνα της Ελλάδας ως προορισμό, που συγκινεί και τον χειμώνα. Με τα νέα τουριστικά περίπτερα– εμπλουτισμένα με ψηφιακές καινοτομίες, πράσινη εργονομία και θεματική ευελιξία- θα συμμετέχει σε όλες τις μεγάλες διεθνείς τουριστικές εκθέσεις. Με στοχευμένες επαφές με tour operators, αεροπορικές εταιρείες και θεσμικούς συνομιλητές θα συνεχίσει προκειμένου να τοποθετηθούμε ακόμη πιο δυναμικά και στην χειμερινή τουριστική αγορά.
Όσο όμως δυναμικές κι αν είναι οι δράσεις επικοινωνιακής προβολής και ενδυνάμωσης του χειμερινού τουριστικού προϊόντος, είναι βέβαιο ότι οι επιχειρήσεις ορεινών όγκων είναι οι πιο ευάλωτες αυτόν τον δύσκολο ενεργειακά χειμώνα. Αξίζει να αναφερθεί ότι το σύνολο των ορεινών τουριστικών καταλυμάτων, βρίσκονται σε υψόμετρο από 300μ. και πάνω. Στις περιοχές αυτές και στις αντίστοιχες επιχειρήσεις, η ανάγκη θέρμανσης μπορεί να ξεκινήσει και από τα μέσα Σεπτεμβρίου και να διαρκέσει μέχρι τον Μάιο. Μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν περιοχές, όπου κατά τους μήνες Δεκέμβριο, Ιανουάριο, Φεβρουάριο, η μέση θερμοκρασία τη νύχτα αγγίζει τους -9 βαθμούς.
Σε κάθε περίπτωση, η Πολιτεία θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα στήριξής τους, προκειμένου να επιβιώσουν από το ενεργειακό κόστος. Η παρούσα κυβέρνηση έχει αποδείξει εμπράκτως την στήριξή της στην κοινωνία και την οικονομία, εν μέσω των πρωτοφανών κρίσεων που ζούμε.
Όμως, πέρα από τις αναγκαίες οικονομικές ενισχύσεις του κλάδου και το κατάλληλο media mix, αυτό που προέχει είναι η αλλαγή εδώ και τώρα νοοτροπιών και αντιλήψεων που χρονίζουν. Βρισκόμαστε πλέον σε μια νέα εποχή, που τα νερά της είναι ακόμη αχαρτογράφητα… Ένα είναι σίγουρο, ότι η δημιουργία και εφαρμογή ενός βιώσιμου. αειφόρου μοντέλου ανάπτυξης είναι μονόδρομος και για τον τουρισμό, στο σύνολό του.
Κι αν κάποιος αντιτείνει ότι εν μέσω σφοδρής γεωπολιτικής και ενεργειακής κρίσης δεν μπορούμε να μιλάμε για αειφόρες πολιτικές, η απάντηση είναι η εξής: ακόμη κι αν τελειώσει αύριο η τραγωδία της Ουκρανίας, κάτι που ευχόμαστε όλοι βέβαια, η ενεργειακή κρίση θα μείνει για καιρό, καθώς πέραν της γεωπολιτικής, η βαθύτερη αιτία που την γεννά είναι τα διαρκώς μειούμενα ενεργειακά αποθέματα του πλανήτη.
Ο τουρισμός οφείλει να λειτουργεί με σεβασμό στην τοπική φύση, την κοινωνικοοικονομία του κάθε τόπου ξεχωριστά, αλλά και τον πολιτισμό. Σε αυτά τα πλαίσια, για το 2023, ο ΕΟΤ θα ετοιμάσει καμπάνιες που στοχεύουν στην ανάδειξη και προβολή αειφόρων προορισμών, σε όλη την Ελλάδα. Ήδη έχει δημιουργηθεί το microsite sustainable Greece, όπου αναδεικνύονται τα best practices αειφόρων προορισμών και πολιτικών στον τομέα του τουρισμού.
Επιπλέον, η εφοδιαστική αλυσίδα και η συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων στην οικονομία της φιλοξενίας πρέπει να συμπεριληφθεί στην ίδια φιλοσοφία, με βάση αξιολογήσεις και πιστοποιήσεις. Οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του χειμερινού τουρισμού αλλά και του τουριστικού κλάδου εν γένει θα πρέπει να έχουν κατά νου, ότι σε αυτή τη δύσκολη εποχή, η σχέση ποιότητας/τιμής καθίσταται το καθοριστικό κριτήριο για την επιλογή προορισμού διακοπών. Το στοιχείο αυτό αναδεικνύει έρευνα σε 180.000 ταξιδιώτες σε 28 χώρες, που διενήργησε το δίκτυο συμβούλων δημοσίων σχέσεων Travel Lifestyle Network (TLN) σε συνεργασία με τη βρετανική δεξαμενή σκέψης Thrive and Audience Net.
Καθώς πλέον κινούμαστε σε ένα περιβάλλον με συνεχόμενες υψηλές απαιτήσεις αλλά και ανταγωνιστικές τιμές, οι επαγγελματίες πρέπει να έχουν τα κατάλληλα εργαλεία. Όποια επιχείρηση, χώρα, προορισμός υστερεί σε οργάνωση ψηφιακή αναβάθμιση, πλέον θα έχει ένα τεράστιο ανταγωνιστικό μειονέκτημα.
Οι επιχειρήσεις που καινοτομούν, οι επιχειρήσεις που θέλουν να είναι ανταγωνιστικές διεθνώς, θα είναι και οι νικήτριες και σε αυτήν τη μάχη της ακρίβειας. Θα είναι αυτές που θα κερδίσουν και τα πιο κρίσιμα target group, των millennials και generation z που είναι digital oriented.
Απαιτείται εκσυγχρονισμός και ευελιξία αλλά και επιμόρφωση προσωπικού. Δεν νοείται high end προορισμός και επιχείρηση χωρίς ανθρώπινο δυναμικό υψηλής εξειδίκευσης. Και βέβαια smart tourism δεν σημαίνει μόνο smart apps για την επιχειρήσεις. Σημαίνει πλέον και έξυπνη χρήση της ενέργειας.
Ενεργειακή αναβάθμιση, βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ύδατος, είναι μόνο κάποια από τα μέτρα που μπορούν να λάβουν οι επιχειρήσεις, και με τη βοήθεια της Πολιτείας, προκειμένου να αποφύγουν την εκτίναξη κόστους και κατ’ επέκταση των τιμών των παρεχομένων υπηρεσιών.
Οφείλουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, με συνέπεια, συνεργασία, συντονισμό να εργαστούμε για ένα ολιστικά αειφόρο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης. Ο Αειφόρος τουρισμός είναι ένα σύστημα χωρίς αποκλεισμούς, αλλά και με την συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στο επίκεντρο. Οφείλουμε όλοι μαζί να διαμορφώσουμε ένα νέο τουριστικό μοντέλο που θα έχει ουσία και νόημα.
Ένα μοντέλο που θα βασίζεται στην επιστροφή στην ποιότητα, την ικανοποίηση και τα οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με σεβασμό στο περιβάλλον και στην κουλτούρα της τοπικής κοινωνίας. Αυτό είναι και το μεγάλο μας στοίχημα όχι μόνο για το 2023 αλλά για αυτήν την δεκαετία.
