Απολύτως δικαιολογημένο χαρακτηρίζει το φόβο ότι η προγραμματισμένη διακοπή προμήθειας του φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream 1 θα παραταθεί και μετά τις 21 Ιουλίου ο αναπληρωτής καθηγητής ενεργειακής και περιβαλλοντικής πολιτικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Χάρης Δούκας, κρούοντας παράλληλα τον κώδωνα του κινδύνου για «βιαστικές κινήσεις» τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Ο μεγαλύτερος ενιαίος αγωγός που μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στη Γερμανία, ο Nord Stream 1, διέκοψε από σήμερα 11 Ιουλίου την παροχή του προς την Ευρώπη, καθώς ξεκινά η προγραμματισμένη ετήσια συντήρησή του, η οποία θα διαρκέσει 10 ημέρες, έως και την 21η Ιουλίου.
Ο αγωγός Nord Stream 1 μεταφέρει 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου ετησίως από τη Ρωσία στη Γερμανία κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα.
«H συγκεκριμένη συντήρηση στον Nord Steam 1 είχε ανακοινωθεί εδώ και αρκετές εβδομάδες από την εταιρεία», λέει ο κ. Δούκας στο CNN Greece.
Η Μόσχα διαβεβαιώνει ότι η στρόφιγγα θα ανοίξει και πάλι μετά τις εργασίες συντήρησης.
Μάλιστα, η αποστολή από τον Καναδά -μέσω Γερμανίας και στη συνέχεια στη Ρωσία- μιας τουρμπίνας του αγωγού που συντηρείται από τη γερμανική Siemens Energy προκάλεσε τη «βαθιά απογοήτευση» των υπουργεία Ενέργειας και Εξωτερικών της Ουκρανίας ενώ παράλληλα ανέδειξε τις απρόβλεπτες συνέπειες των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Παρά τις διαβεβαιώσεις της Μόσχας, πάντως, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν φαίνεται να πείθονται, φοβούμενοι ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να επιλέξει να χρησιμοποιήσει ένα τέτοιο «υβριδικό όπλο» εν μέσω της κλιμάκωσης του πολέμου στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων κυρώσεων της Δύσης εις βάρος της Ρωσίας.
«Αν και προγραμματισμένη, η διακοπή είναι λογικό να προκαλεί άγχος και ανησυχία για το τι μέλλει γενέσθαι σε ό,τι αφορά στην προμήθεια της Ευρώπης με φυσικό αέριο, δεδομένου ότι τις τελευταίες τρεις εβδομάδες η Ρωσία έχει ήδη μειώσει κατά 60% σχεδόν τη ροή, επικαλούμενη έργα συντήρησης, τα οποία ωστόσο δεν προκύπτουν και είναι φανερό πώς η μείωση έχει γίνει για πολιτικούς λόγους».
«Η Ευρώπη έχει κάθε λόγο να φοβάται ότι η στρόφιγγα μπορεί να μην ξανανοίξει καθώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις κινήσεις του Πούτιν, γι’ αυτό οφείλουμε να προετοιμαστούμε για το χειρότερο σενάριο», επισημαίνει ο καθηγητής.
Είτε ανοίξει είτε όχι, πάντως, ο χειμώνας αναμένεται κάθε άλλο παρά ενεργειακά ρόδινος.
«Σε κάθε περίπτωση», συνεχίζει ο κ. Δούκας, το κόστος του φυσικού αερίου θα παραμείνει πολύ υψηλό», επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τα νοικοκυριά που ήδη αναστενάζουν υπό το βάρος του αυξημένου κόστους ζωής λόγω των ανατιμήσεων στα βασικά είδη διατροφής και τα καύσιμα.
Μία μόνιμη λύση
Γι’ αυτό, υπογραμμίζει ο καθηγητής, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε επίπεδο χωρών επιβάλλεται να κινηθούμε σε δύο κατευθύνσεις:
α) σε επίπεδο χωρών σε ένα σχέδιο απόλυτης απεξάρτησης από το φυσικό αέριο και
β) σε μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στην οικονομική καταιγίδα μέσω ενός νέου ταμείου άντλησης για τις οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης, να βρεθεί δηλαδή δημοσιονομικός χώρος για τη διαχείριση των επιπτώσεων του κλεισίματος της στρόφιγγας.
Το δεύτερο, επισημαίνει, πρέπει να γίνει άμεσα, ήδη στην επικείμενη σύνοδο του Οκτωβρίου, καθώς η λογική των κατά μόνας αποφάσεων ενέχει κινδύνους αναφορικά με την αποτελεσματικότητα και την επάρκεια των μέτρων. Η Γερμανία ανθίσταται σε αυτήν την ενιαία λύση, γεγονός που ο καθηγητής θεωρεί «λάθος προσέγγιση». Αντ’ αυτού, βλέπουμε τις εταιρείες ενέργειας της Ουγγαρίας, μιας χώρας που εξακολουθεί να εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία σε πολύ φθηνές τιμές «να σημειώνουν υπερκέρδη από τη μεταπώληση της φθηνής ενέργειας που εισάγουν σε τιμές αγοράς».
Ο καθηγητής παρατηρεί τον τελευταίο καιρό, εν μέσω αυτής της απειλής, από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης -με εξαίρεση ίσως τις σκανδιναβικές-, βιαστικές κινήσεις, υποκινούμενες από το άγχος τους για προμήθεια ενέργειας μέσω άλλων προμηθευτών, χωρίς να εκπονείται κάποιο σχέδιο προς την κατεύθυνση της απεξάρτησης από το φυσικό αέριο και της επένδυσης σε μια συνολική και μόνιμη λύση.
«Η χώρα μας, όπως και άλλες χώρες, μοιάζουν να στρέφονται στη λύση του υγροποιημένου αερίου, το οποίο ωστόσο χαρακτηρίζεται από πολύ μεγαλύτερη μεταβλητότητα τιμών σε σχέση με το αέριο αγωγών», προειδοποιεί ο καθηγητής.
Παράλληλα, δεν γίνεται καμία προσπάθεια επένδυσης σε ό,τι αφορά στα δίκτυα, την αποθήκευση και τη συντήρηση της ενέργειας.
«Το τελευταίο διάστημα η Ελλάδα έχει εξαγγείλει έργα πολλών δισεκατομμυρίων στον τομέα της ενέργειας, χωρίς να ξέρει κανείς, καθώς δεν υπάρχει καμία μελέτη, για το πόσα χρήματα θα δαπανηθούν στα δίκτυα», υπογραμμίζει, προειδοποιώντας ότι χωρίς σοβαρές επενδύσεις σε δίκτυα δεν μπορούμε να αναμένουμε σοβαρή μείωση του κόστους στην ενέργεια.
