Η τριμελής αποστολή του ΟΑΣΕ επί του πεδίου κατέγραψε συνολικά στην Ουκρανία συστηματικές παραβιάσεις του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου εκ μέρους των ρωσικών δυνάμεων, συλλέγοντας «αξιόπιστα στοιχεία» για πολυάριθμες επιθέσεις που παραπέμπουν σε εγκλήματα πολέμου και πιθανώς εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Επί του συνόλου των καταγραφών, ρητώς ορίζονται ως εγκλήματα πολέμου οι επιθέσεις στο μαιευτήριο και το θέατρο της Μαριούπολης.
Στην έκθεση του ΟΑΣΕ, που αριθμεί 110 σελίδες, αναφέρεται ότι παρά τις διαψεύσεις εκ μέρους του Κρεμλίνου, η επίθεση της 9ης Μαρτίου στο μαιευτήριο και παιδιατρικό νοσοκομείο της Μαριούπολης διαπράχθηκε από τις ρωσικές δυνάμεις και συνιστά έγκλημα πολέμου.
Ειδικά για την επίθεση στο μαιευτήριο της Μαριούπολης στην έκθεση του ΟΑΣΕ αναφέρεται: «Αυτή η επίθεση συνιστά ξεκάθαρη παραβίαση του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και οι υπεύθυνοι διέπραξαν έγκλημα πολέμου».
Ως έγκλημα πολέμου ορίζεται και ο ακόλουθος βομβαρδισμός του θεάτρου-καταφυγίου της Μαριούπολης στις 16 Μαρτίου, κατά τον οποίο έχασαν τη ζωή τους έως και 300 άμαχοι σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι οι εμπειρογνώμονες εντόπισαν «αξιόπιστες αποδείξεις» που υποδεικνύουν παραβιάσεις «των πλέον στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων [δικαίωμα στη ζωή, απαγόρευση βασανιστηρίων, και άλλες απάνθρωπες και προσβλητικές συμπεριφορές και τιμωρίες]» σε περιοχές και τοποθεσίες υπό ρωσικό έλεγχο.
Η αποστολή συγκροτήθηκε τον περασμένο μήνα από τα 45 εκ των 57 κρατών-μελών του ΟΑΣΕ προκειμένου να διευρευνήσει πιθανή διάπραξη εγκλημάτων πολέμου στην Ουκρανία και να διαβιβάσει τα σχετικά στοιχεία στη διεθνή Δικαιοσύνη.
Στη σχετική έκθεση εντοπίζονται «σαφή μοτίβα παραβιάσεων του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου από τις ρωσικές δυνάμεις» και υπογραμμίζεται η απουσία λήψης των απαιραίτων μέτρων προφύλαξης, αναλογικών ενεργειών ή αποφυγής.
«Η αποστολή δεν είναι σε θέση να καταλήξει εάν αυτή καθαυτή η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία μπορεί να χαρακτηριστεί ως εκτεταμένη ή συστηματική επίθεση εναντίον άμαχου πληθυσμού» επισημαίνει ο ΟΑΣΕ, αναφερόμενος στο νομικό πλαίσιο κατά το οποίο εγκλήματα όπως οι δολοφονίες και οι βιασμοί μπορούν να χαρακτηριστούν ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Ωστόσο, προστίθεται ότι «ορισμένα μοτίβα βίαιων πράξεων που παραβιάζουν το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο, τα οποία έχουν επανειλημμένα τεκμηριωθεί κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, όπως στοχευμένες δολοφονίες, εξαφανίσεις ή απαγωγές αμάχων […] πιθανώς πληρούν αυτές τις προδιαγραφές».
«Οποιαδήποτε μεμονωμένη βίαιαη ενέργεια αυτού του είδους, που διαπράττεται στο πλαίσιο μίας τέτοιας επίθεσης και με γνώση αυτής, θα συνιστούσε κατ’ επέκταση έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» καταλήγει η έκθεση.
Καταγράφονται επίσης παραβιάσεις του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και εκ μέρους των ουκρανικών δυνάμεων, αλλά κατά πολύ χαμηλότερη κλίμακα.
Ο μόνιμος αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στον ΟΑΣΕ, Μάικλ Κάρπεντερ, επισήμανε σε ανακοίνωσή του πως «η έκθεση τεκμηριώνει τον κατάλογο των απάνθρωπων πράξεων που διαπράχθηκαν από δυνάμεις της Ρωσίας στην Ουκρανία», στον οποίο και περιλαμβάνονται εγκλήματα πολέμου.
«Περιλαμβάνονται στοιχεία για απευθείας στόχευση αμάχων, επιθέσεις σε ιατρικές εγκαταστάσεις, βιασμούς, εκτελέσεις, λεηλασίες και καταναγκαστική απέλαση αμάχων στη Ρωσία» υπογραμμίζει ο Μάικλ Κάρπεντερ.
Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο: «Σκηνή εγκλήματος» η Ουκρανία
«Σκηνή εγκλήματος» χαρακτήρισε την ίδια στιγμή την Ουκρανία ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC), Καρίμ Καν, κατά τη διάρκεια επίσκεψης που πραγματοποίησε σήμερα, Τετάρτη, στην βαμμένη στο αίμα αμάχων κωμόπολη της Μπούτσα, στα βορειοδυτικά περίχωρα του Κιέβου.
Η επίσκεψη Καρίμ στην Μπούτσα ήλθε την ίδια στιγμή που ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, μίλησε για πρώτη φορά περί διάπραξης «γενοκτονίας» στην Ουκρανία για να εισπράξει την οργισμένη αντίδραση του Κρεμλίνου.
«Η Ουκρανία αποτελεί σκηνή εγκλήματος. Είμαστε εδώ επειδή μπορούμε εύλογα να υποθέσουμε ότι διαπράττονται εγκλήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου» επισήμανε ο Καρίμ Καν μιλώντας στους δημοσιογράφους από την Μπούτσα.
«Οφείλουμε να διαπεράσουμε την ομίχλη του πολέμου για να φθάσουμε στην αλήθεια», δήλωσε ο εισαγγελέας του ΔΠΔ κατά την επίσκεψή του στην πόλη, όπου εκατοντάδες άμαχοι βρέθηκαν νεκροί μετά την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων.
Κατόπιν της επίσκεψής του στην Μπούτσα, ο Καρίμ Καν συναντήθηκε στο Κίεβο με την γενική εισαγγελέα της Ουκρανίας, Ιρίνα Βενεντίκτοβα. Σε ανακοίνωση του ICC αναφέρεται πως «η περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας» με τις ουκρανικές αρχές είναι «κρίσιμη ως προς τη λογοδοσία για την πιθανή διάπραξη εγκλημάτων στη Ουκρανία».
Συντεταγμένα οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο συνδράμουν την Ουκρανία στη συγκέντρωση αποδείξεων περί διάπραξης εγκλημάτων πολέμου εκ μέρους της Ρωσίας. Ομάδες της γαλλικής χωροφυλακής είναι οι πρώτες που έχουν φθάσει στο ουκρανικό έδαφος για να συνδράμουν στις έρευνες.
