Εκλογές στην Ιταλία: Αισθητά μειωμένη η προσέλευση στις κάλπες – Τα μεσάνυχτα τα exit poll
Σε εξέλιξη βρίσκεται η εκλογική διαδικασία στην Ιταλία και σύμφωνα με τα στοιχεία του ιταλικού υπουργείου Εσωτερικών, η συμμετοχή έως τις 19:00 -τοπική ώρα- διαμορφώθηκε στο 51%, σε μια αισθητή μείωση σε σχέση με τις εκλογές του 2018. Από το αποτέλεσμα διακυβεύεται η μελλοντική κατεύθυνση της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ, η σταθερότητα της ευρωζώνης και η συζήτηση μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ για τα πάντα, από την ενεργειακή ασφάλεια έως τη στήριξη της εμπόλεμης Ουκρανίας.
Τα εκλογικά τμήματα άνοιξαν στις 8 το πρωί και θα κλείσουν τα μεσάνυχτα, ώρα Ελλάδος. Μόλις κλείσουν οι κάλπες αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα σειράς δημοσκοπήσεων κατά την έξοδο από τις κάλπες (exit poll), ενώ η καταμέτρηση των ψήφων αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρωί της Δευτέρας.
Ο εκλογικός νόμος με τον οποίο διεξάγεται η σημερινή αναμέτρηση εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2018 και βασίζεται κατά δυο τρίτα στην απλή αναλογική και κατά ένα τρίτο στο πλειοψηφικό. Το εκλογικό σώμα είναι κατά 3,8 εκατομμύρια μεγαλύτερο εξαιτίας της αλλαγής στα όρια που αποκτούν δικαίωμα ψήφου οι νέοι.
Η νέα σύνθεση του ιταλικού κοινοβουλίου θα είναι αριθμητικά μικρότερη από την προηγούμενη, μετά τη συνταγματική μεταρρύθμιση του 2020 βάσει της οποίας ο αριθμός των βουλευτών μειώθηκε από 945 σε 600.
Περίπου το ένα τρίτο των νέων βουλευτών θα εκλεγεί μέσω ενός συστήματος εκλογής με απλή αναλογική, ενώ οι υπόλοιποι θα εκλεγούν με βάση τα συνολικά αποτελέσματα των κομμάτων. Τα κόμματα που συγκεντρώνουν ποσοστό κάτω του 3% αποκλείονται αυτόματα.
Ο πρόεδρος της Ιταλίας, Σέρτζιο Ματαρέλα, αναμένεται να «επιλέξει» ως πρωθυπουργό τον ηγέτη που έχει τις περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει την υποστήριξη του κοινοβουλίου σε μια ψήφο εμπιστοσύνης. Ο Ματαρέλα έχει επίσης την επίσημη εξουσία να διορίζει υπουργούς, αν και γενικά διορίζονται κατόπιν σύστασης του νέου πρωθυπουργού. Εάν δεν προκύψει σαφής πλειοψηφία από την ψηφοφορία, ο Ματαρέλα θα μπορέσει να δοκιμάσει εναλλακτικούς πιθανούς συνασπισμούς.
Ενδέχεται να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες προτού καθοριστεί η τελική μορφή του συνασπισμού και το κυβερνητικό του πρόγραμμα. Οι νέοι βουλευτές προβλέπεται να παραμείνουν στη θέση τους για πέντε χρόνια. Ωστόσο, πρόωρες εκλογές όπως αυτή δεν είναι σπάνιες στην Ιταλία.
Η αρχηγός του ακροδεξιού κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, αποφάσισε να αναβάλει την άσκηση του εκλογικού της δικαιώματος για απόψε στις 10 ώρα Ιταλίας, δηλαδή μια ώρα προτού κλείσουν οι κάλπες. Αρχικά, είχε ανακοινώσει ότι θα ψήφιζε σε σχολείο της Ρώμης, σήμερα το πρωί στις 11, τοπική ώρα.
Τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι η απόφασή της αυτή οφείλεται στο ότι στο συγκεκριμένο τμήμα, είχε σπεύσει μεγάλος αριθμός δημοσιογράφων και φωτογράφων και η ίδια δεν θέλησε να προκαλέσει προβλήματα στους υπόλοιπους ψηφοφόρους.
Όλα «δείχνουν» Μελόνι
Στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων η Τζόρτζια Μελόνι προηγείται σταθερά της Κεντροαριστεράς, η οποία καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση.
Τα «Αδέλφια της Ιταλίας» ενδέχεται να διασφαλίσουν το 25% των ψήφων, ενώ το σοσιαλδημοκρατικό «Partito Democratico» γύρω στο 22%.
Το υπερσυντηρητικό κόμμα της Μελόνι σε συνασπισμό με τα δύο άλλα λαϊκιστικά κόμματα, τη «Λέγκα» και τη «Φόρτσα Ιτάλια», διασφαλίζει άνετη πλειοψηφία και στα δύο σώματα του ιταλικού Κοινοβουλίου. Η «Λέγκα» του πρώην υπουργού Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι βρίσκεται στις δημοσκοπήσεις στο 13%, ενώ η «Φόρτσα Ιτάλια» του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι γύρω στο 7%. Ας σημειωθεί ότι ο ιταλικός εκλογικός νόμος δίνει στον συνασπισμό κομμάτων που διασφαλίζουν σχετική πλειοψηφία την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο Κοινοβούλιο.
Για τον γερμανό ειδικό Λουτς Κλινκχάμερ μεταφασίστες και ακροδεξιοί δεν είναι τίποτα καινούργιο στην ιταλική πολιτική: «Η παρουσία μεταφασιστών ήταν έντονη σε διάφορες κυβερνήσεις από το 2001. Από αυτή την άποψη, δεν βλέπω ποια σημαντική ποιοτική διαφορά θα μπορούσε να έχει μια νέα κυβέρνηση υπό την Τζόρτζια Μελόνι».
Τι θα σήμαινε για την Ευρώπη μια κυβέρνηση Μελόνι;
Εδώ και τρία χρόνια η Τζόρτζια Μελόνι, η οποία ξεκίνησε την πολιτική της καριέρα σε μια μεταφασιστική οργάνωση νεολαίας και αργότερα έγινε ηγέτης του ακροδεξιού λαϊκιστικού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας», καλλιεργεί την εικόνα μιας μετριοπαθούς πολιτικού.
Δεν τάσσεται όπως παλαιότερα υπέρ της αποχώρησης της Ιταλίας από την ΕΕ και την ευρωζώνη, διαβεβαιώνοντας ότι επιδιώκει απλά την αναμόρφωσή τους.
Σε αντίθεση με άλλες ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη καταδικάζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και παράλληλα στηρίζει τις κυρώσεις στην Ρωσία και την αποστολή στρατιωτικού οπλισμού στην Ουκρανία.
Την ίδια στιγμή όμως επικροτεί την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ διατηρώντας παράλληλα στενούς δεσμούς με το βρετανικό Συντηρητικό Κόμμα.
Η πρόεδρος του κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας» περιπαίζει όσους Ευρωπαίους φοβούνται μια ακροδεξιά κυβέρνηση στην Ιταλία.
Λέει μάλιστα ότι για το μόνο που ανησυχούν στις Βρυξέλλες είναι μήπως χάσουν έσοδα και εξουσίες. Εκτός αυτού η Τζόρτζια Μελόνι στηρίζει τις συντηρητικές κυβερνήσεις σε Πολωνία και Ουγγαρία στην αντιπαράθεσή τους για το κράτος δικαίου ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
«Οι Ιταλοί ψηφοφόροι ενδιαφέρονται λιγότερο για την ευρωπαϊκή ή την εξωτερική πολιτική», εκτιμά ο Λουτς Κλινκχάμερ από το Γερμανικό Ιστορικό Ινστιτούτο στη Ρώμη και προσθέτει ότι:
«Ο προεκλογικός αγώνας περιστράφηκε κυρίως γύρω από το εισόδημα και τα μέτρα στήριξης του πληθυσμού εν μέσω ενεργειακής κρίσης. Είναι διάχυτος ο φόβος ενδεχόμενης διολίσθησης στη φτώχεια. Οι εκλογές της Κυριακής είναι εκλογές διαμαρτυρίας, όπως είχαμε αρκετές φορές στην Ιταλία την τελευταία δεκαετία, με μόνη διαφορά ότι τώρα οι ελπίδες εναποθέτονται σε ηγέτη της ακροδεξιάς και όχι της αριστεράς».
Ενέργεια και πληθωρισμός
Οι τιμές της ενέργειας, ο πληθωρισμός και οι επιπτώσεις της πανδημίας ήταν κυρίαρχα ζητήματα στον προεκλογικό αγώνα και τις πολιτικές συζητήσεις στην τηλεόραση. Δεξιά και αριστερά κόμματα υπόσχονται υψηλότερες δαπάνες για την κοινωνική πολιτική. Την ίδια στιγμή όμως η Τζόρτζια Μελόνι εμφανίζεται συγκρατημένη ως προς την προσφυγή σε νέο δανεισμό.
Όλα τα κόμματα θέλουν να επωφεληθούν από τα 200 δις ευρώ, τα οποία θα λάβει η Ιταλία τα επόμενα χρόνια από το Ταμείο Ανάκαμψης με τη μορφή επιχορηγήσεων ή χαμηλότοκων δανείων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Και μόνο για αυτόν τον λόγο καμία νέα ιταλική κυβέρνηση δεν θα θελήσει να συγκρουστεί μετωπικά με την ΕΕ, λέει ο γερμανός ειδικός.
Ο Λοτέντσο Ντι Σίο, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης, δηλώνει σε συνέντευξή του στη DW ότι μια κυβέρνηση Μελόνι θα επιδιώξει να προβάλει με σκληρό τρόπο τις ιταλικές θέσεις στις Βρυξέλλες.
«Μπορείτε να το θεωρήσετε δεδομένο, είναι όμως απίθανο να αλλάξουν οι βασικές συντεταγμένες της ιταλικής εξωτερικής πολιτικής και της ιταλικής πολιτικής σε σχέση με την Ευρώπη».
