Σε εξονυχιστικό έλεγχο των στοιχείων για την ακίνητη περιουσία που αναγράφονται στο εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να προχωρήσουν οι φορολογούμενοι πριν αρχίσουν να πληρώσουν το φόρο προκειμένου να διαπιστώσουν τυχόν λάθη η παραλείψεις στη δήλωση Ε9 που «φουσκώνουν» το λογαριασμό με άδικες χρεώσεις.
Σε περίπτωση που εντοπίσουν κενά η λανθασμένη συμπλήρωση των κωδικών για το είδος, τη θέση, την έκταση και των ακινήτων τους καθώς και για τα εμπράγματα δικαιώματα που αλλοιώνουν τη «φυσιογνωμία» ης περιουσίας τους και βγάζουν έξτρα φόρο έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν τροποποιητική δήλωση και να διαγράψουν τα ποσά του φόρου που τους έχουν καταλογισθεί και δεν ανταποκρίνονται στη πραγματική αξία των ακινήτων τους.
Μετά την ηλεκτρονική υποβολή τροποποιητικής δήλωσης Ε9, εκδίδεται αυτόματα νέο εκκαθαριστικό, εφόσον από τις αλλαγές προκύπτει αύξηση του οφειλόμενου φόρου ή μείωση έως και 300 ευρώ. Στις περιπτώσεις που από τις αλλαγές προκύπτει μείωση φόρου πάνω από 300 ευρώ τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί με ηλεκτρονικό μήνυμα μέσω του Taxisnet, να προσκομίσει τα δικαιολογητικά (συμβόλαια κλπ) στην εφορία προκειμένου να ελεγχθούν και να ολοκληρωθεί η νέα εκκαθάριση. Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η υποβολή των διορθωτικών αυτών δηλώσεων δεν συνεπάγεται την επιβάρυνση τους με το αυτοτελές πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής των 100 ευρώ, τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρωθεί η ένταξη των περιοχών των ακινήτων τους στο Κτηματολόγιο.
Τα συνηθέστερα λάθη που απαιτούν προσοχή
Τα πιο συχνά λάθη στη συμπλήρωση του Ε9 που προκαλούν άδικες υπερχρεώσεις, στο ποσό ΕΝΦΙΑ καθώς και οι κινήσεις οδηγίες για να διορθωθούν με την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 είναι τα εξής:
1. Κύριοι και βοηθητικοί χώροι. Το συνηθέστερο λάθος που κάνουν οι φορολογούμενοι είναι η καταχώρηση βοηθητικών χώρων ως κύριων. Στις περιπτώσεις αυτές χρεώνεται κανονικός φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο και όχι ο μειωμένος κατά 90% σε σχέση με τον φόρο που αναλογεί σε χώρο κύριας χρήσης. Συχνά δηλώνονται οι υπόγειες επιφάνειες των ακινήτων ως χώροι κύριας χρήσης ή του παταριού που επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα με τους κύριους χώρους του ακινήτου ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που αναγράφοντα περισσότερα τετραγωνικά μέτρα για τις επιφάνειες των κύριων ή και των βοηθητικών χώρων.
2. Όροφος. Ένα από τα συνηθισμένα λάθη που κάνουν οι φορολογούμενοι είναι ότι ξεχνούν να συμπληρώσουν τον όροφο στο οποίο βρίσκεται το διαμέρισμά τους. Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο υψηλότερος συντελεστής που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο. Στις περιπτώσεις μεζονετών πολλοί δηλώνουν ως όροφο, τον όροφο που βρίσκεται η είσοδος της κατοικίας ενώ πρέπει να δηλωθεί ο υψηλότερος όροφος.
3. Εμπράγματα δικαιώματα. Υπάρχουν περιπτώσεις φορολογουμένων που έχουν την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία επί ακινήτων και έχουν χρεωθεί με επιπλέον ΕΝΦΙΑ, επειδή στο Ε9 δεν δήλωσαν ψιλή κυριότητα ή επικαρπία, αλλά πλήρη κυριότητα και έτσι κατά την εκκαθάριση του φόρου δεν υπολογίζεται η έκπτωση επί της φορολογητέας αξίας του ακινήτου που προβλέπεται σε περίπτωση ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας, ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή, καθώς θεωρείται αυτόματα ότι το ακίνητο ανήκει στον φορολογούμενο κατά πλήρη κυριότητα
4. Συνιδιοκτησία. Σε περίπτωση μη αναγραφής ποσοστού συνιδιοκτησίας ή αναγραφής λανθασμένου ποσοστού συνιδιοκτησίας, ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με την παραδοχή ότι το ποσοστό συνιδιοκτησίας είναι 100%, δηλαδή ότι όλο το ακίνητο ανήκει στον φορολογούμενο, οπότε καταλογίζει στον ίδιο φορολογούμενο ολόκληρο το ποσό του φόρου για το συγκεκριμένο ακίνητο. Ελέγξτε τη στήλη 16 του πίνακα 1 του Ε9 αν πρόκειται για κτίσμα, στη στήλη 19 του πίνακα 1 αν πρόκειται για οικόπεδο εντός σχεδίου ή στη στήλη 20 του πίνακα 2 αν πρόκειται για εδαφική έκταση εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού).
5. Επαγγελματικοί χώροι. Ένα από τα συνήθη λάθη είναι η δήλωση χώρων ως επαγγελματικών που στην οριζόντια ιδιοκτησία εμφανίζονται ως αποθήκη. Αυτό συμβαίνει όταν το ακίνητο είναι μισθωμένο ως επαγγελματικός χώρος. Επισημαίνεται ότι οι αποθήκες, ακόμη και αν είναι ξεχωριστή οριζόντια ιδιοκτησία, έχουν σημαντικά μειωμένο ΕΝΦΙΑ σε σχέση με τους κανονικούς επαγγελματικούς χώρους ή τις κατοικίες.
6. Ημιτελή κτίσματα. Οι φορολογούμενοι που έχουν στην κατοχή τους κενά ημιτελή κτίσματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα, δικαιούνται έκπτωσης 60% στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα,. Με βάση το νόμο για να υπολογιστεί η έκπτωση κατά 60% στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. που αναλογεί σε κενό ημιτελές κτίσμα το οποίο δεν έχει ποτέ ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα, ο φορολογούμενος πρέπει, κατά την αναγραφή των στοιχείων του συγκεκριμένου κτίσματος στον πίνακα 1 του Ε9, να έχει συμπληρώσει, οπωσδήποτε, και τις ακόλουθες ενδείξεις:
- Στη στήλη 10 του πίνακα 1, θα πρέπει να έχει αναγράψει τον κωδικό αριθμό 9 που σημαίνει «ημιτελές κτίσμα».
- Στη στήλη 30 του πίνακα 1 πρέπει να έχει συμπληρώσει την ένδειξη ΟΧΙ εάν το ημιτελές κτίσμα είναι «μη ηλεκτροδοτούμενο» ή την ένδειξη ΝΑΙ, εάν το ημιτελές κτίσμα ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα. Στην περίπτωση συμπλήρωσης της ένδειξης «ΝΑΙ» στη στήλη 30 θα πρέπει να έχει αναγραφεί και ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στη στήλη 31 του πίνακα 1
- Στη στήλη 32 «ειδική κατηγορία» του πίνακα 1 θα πρέπει να έχει αναγράψει τον κωδικό 8 που σημαίνει ότι το δηλούμενο κτίσμα είναι «κενό».
Εάν στο Ε9 που απεικονίζει την εικόνα της ακίνητης περιουσίας την 1η Ιανουαρίου του 2022 δεν εμφανίζεται συμπληρωμένη έστω και μία από τις τρεις αυτές ενδείξεις, τότε η προβλεπόμενη από τον νόμο έκπτωση 60% στον αναλογούντα ΕΝ.Φ.Ι.Α. δεν θα έχει υπολογιστεί στο εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ Για να κερδίσει την έκπτωση ο φορολογούμενος, εκ των υστέρων μετά την έκδοση του εκκαθαριστικού, θα πρέπει να υποβάλει τροποποιητική-διορθωτική δήλωση Ε9 στην οποία οφείλει να αναγράψει ξανά όλα τα στοιχεία του ημιτελούς κτίσματος και ταυτόχρονα να συμπληρώσει και τις παραπάνω στήλες του πίνακα 1 (στήλες 10, 30 και 32 αν πρόκειται για μη ηλεκτροδοτούμενο ή 10, 30, 31 και 32 εάν πρόκειται για ηλεκτροδοτούμενο με εργοταξιακό ρεύμα).
7. Αγροτεμάχια. Τσεκάρετε τις αξίες και τους φόρους στα αγροτεμάχια. Υπάρχει περίπτωση να έχετε χρεωθεί με μεγαλύτερο φόρο ακόμη και για μια άγονη εδαφική έκταση. Αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί έχετε δηλώσει μόνο την ονομασία της θέσης στην οποία βρίσκεται η έκταση και τον νομό στον οποίο βρίσκεται η συγκεκριμένη περιοχή και δεν έχετε δηλώσει το Δήμο ή την Δημοτική Ενότητα που βρίσκεται το ακίνητο. Στην περίπτωση αυτή, ο ΕΝΦΙΑ υπολογίστηκε με τη μεγαλύτερη φορολογητέα τιμή αφετηρίας (Αρχική Βασική Αξία) ανά τετραγωνικό μέτρο, η οποία ισχύει σε ολόκληρο τον νομό. Επίσης λαμβάνεται υπόψη η μεγαλύτερη Αρχική Οικοπεδική Αξία (Τ.Ο. Αρχικό) του νομού. Φροντίστε λοιπόν να ξαναδηλώσετε το αγροτεμάχιό σας και να συμπληρώσετε ορθά τα στοιχεία της διεύθυνσής του.
Επίσης λανθασμένη αναγραφή απόστασης αγροτεμαχίου από τη θάλασσα για μικρότερη των 700 μέτρων προσαυξάνει το οφειλόμενο ποσό του φόρου.
8. Κτίσματα σε αγροτεμάχια. Ο φορολογούμενος μπορεί να χρεωθεί με υπέρογκο φόρο για ένα αγροτεμάχιο με κτίσμα που κατέχει σε περίπτωση που έχει κάνει λάθος στην αποτύπωση του συγκεκριμένου ακινήτου στο έντυπο Ε9. Σημειώνεται ότι νομοθεσία προβλέπει ότι σε περίπτωση που μέσα σε ένα αγροτεμάχιο υφίσταται κτίσμα το οποίο δεν είναι γεωργικό, η αποθήκη η επαγγελματική στέγη αλλά χρησιμοποιείται ως κατοικία ο φόρος πενταπλασιάζεται. Έτσι αν ο φορολογούμενος κατέχει αγροτεμάχιο στο οποίο υπάρχει κάποιο κτίσμα, το οποίο δεν είναι κατοικία πρέπει να ελέγξει αν έχει δηλώσει σωστά το κτίσμα αυτό.
