Επικοινωνία Γκουτέρες – Πούτιν: Στο επίκεντρο οι εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων
Η συμφωνία για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών, αλλά και ρωσικών τροφίμων και λιπασμάτων μέσω της Μαύρης Θάλασσας βρέθηκε στο επίκεντρο της τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχαν σήμερα, Τετάρτη, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν με τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες.
Σύμφωνα με το Κρεμλίνο, συζητήθηκε κυρίως «η εφαρμογή των συμφωνιών της Κωνσταντινούπολης για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών». Ο Πούτιν επέμεινε ότι τα ουκρανικά σιτηρά θα πρέπει να προορίζονται «κατά προτεραιότητα» για τις περιοχές του κόσμου που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, ιδίως στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη Λατινική Αμερική.
Ο Ρώσος πρόεδρος χαιρέτισε επίσης την «εποικοδομητική» συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), εμπειρογνώμονες του οποίου βρίσκονται από τις αρχές του μήνα στον ουκρανικό σταθμό πυρηνικής ενέργειας της Ζαπορίζια, που έχει καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις.
Ο Γκουτέρες εξέφρασε την ελπίδα ότι όχι μόνο θα συνεχίσει να εφαρμόζεται η συμφωνία εξαγωγής σιτηρών από τα λιμάνια της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά θα επεκταθεί ώστε να ξεκινήσουν εξαγωγές και ρωσικής αμμωνίας. «Είναι βασικό να απομακρυνθούν τα εμπόδια που υπάρχουν ακόμη σε σχέση με την εξαγωγή ρωσικών λιπασμάτων», είπε στους δημοσιογράφους ο γγ του ΟΗΕ μετά τη συνομιλία που είχε με τον Πούτιν.
Η διευκόλυνση των ρωσικών εξαγωγών τροφίμων και λιπασμάτων αποτελεί βασικό μέρος της συμφωνίας που επιτεύχθηκε στις 22 Ιουλίου με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας. Η Μόσχα πρόσφατα επέκρινε τη συμφωνία, διαμαρτυρόμενη ότι οι εξαγωγές της παρεμποδίζονται.
Η συμφωνία περιλαμβάνει και την αμμωνία, που αποτελεί βασικό συστατικό των λιπασμάτων νιτρικού αμμωνίου. Ο ΟΗΕ καταβάλλει προσπάθειες για να ξαναρχίσουν οι εξαγωγές. «Γίνονται συνομιλίες για την πιθανότητα εξαγωγών ρωσικής αμμωνίας μέσω της Μαύρης Θάλασσας», είπε ο Γκουτέρες χαρακτηρίζοντας «δραματική» την κατάσταση στην παγκόσμια αγορά λιπασμάτων. «Λαμβάνουμε ειδήσεις από διάφορες περιοχές του κόσμου όπου οι εκτάσεις που καλλιεργούνται είναι πολύ μικρότερες σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο, κάτι που σημαίνει ότι κινδυνεύουμε πραγματικά να έχουμε έλλειψη τροφίμων το 2022», τόνισε. Όπως εξήγησε, έχουν γίνει κάποιες εξαγωγές ρωσικών τροφίμων και λιπασμάτων από ρωσικά λιμάνια, όμως είναι «πολύ μικρότερες από το επιθυμητό και από αυτό που θα χρειαστεί».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες επισήμαναν ότι τα ρωσικά τρόφιμα και τα λιπάσματα δεν υπόκεινται σε κυρώσεις, όμως η Ρωσία διαβεβαιώνει ότι οι κυρώσεις έχουν παγώσει τις εξαγωγές της.
Νωρίτερα, το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας επιβεβαίωσε ότι τα Ηνωμένα Έθνη ξεκίνησαν συνομιλίες για την επαναλειτουργία ενός αγωγού αμμωνίας που ξεκινά από τη Ρωσία, από την περιοχή του Βόλγα και καταλήγει στο ουκρανικό λιμάνι Πιβντένι (Γιούζνι). Ο αγωγός αυτός έκλεισε όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου.
Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Οδησσό, διαβεβαίωσε ότι αυτές οι συνομιλίες δεν ήταν πρωτοβουλία του Κιέβου, αλλά του ΟΗΕ. Υπογράμμισε επίσης ότι η Ουκρανία δεν θα εγκρίνει καμία συμφωνία η οποία να είναι αντίθετη με τα εθνικά συμφέροντά της.
Η ειρήνη είναι «ακόμη μακριά»
Παρά την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος εξαγωγών, ο Γκουτέρες τόνισε ότι το τέλος του πολέμου είναι «ακόμη μακριά».
«Πιστεύω ότι η ειρήνη είναι ουσιαστικής σημασίας – η ειρήνη όπως ορίζεται από τον Χάρτη του ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο. Όμως θα ήταν ψέμα αν έλεγα ότι ελπίζω πως θα συμβεί σύντομα», είπε.
Ο Γκουτέρες είπε επίσης ότι μίλησε με τον Πούτιν για τους αιχμαλώτους πολέμου και για την αποστολή του ΟΗΕ για τη διερεύνηση μιας επίθεσης στην ουκρανική πόλη Ολενίφκα, όπου σκοτώθηκαν αιχμάλωτοι πολέμου, κρατούμενοι των φιλορώσων αυτονομιστών. Είπε ότι η Ρωσία δεν προβάλλει εμπόδια σε αυτήν την αποστολή και εξέφρασε την ελπίδα πως όλοι οι αιχμάλωτοι και από τις δύο πλευρές θα ανταλλαγούν μεταξύ τους.
