Επιστράτευση στη Ρωσία: Κίνηση σημαντική σε συμβολισμό, αλλά βραδείας και αβέβαιης εφαρμογής
Η επιστράτευση που κηρύχθηκε στη Ρωσία είναι μία ανακοίνωση σημαντική σε συμβολισμό, αλλά το αποτέλεσμά της δεν θα φανεί πριν από την παρέλευση μηνών και πιθανότατα θα αλλοιωθεί από τα χρόνια προβλήματα οργάνωσης της αλυσίδας διοίκησης, τροφοδοσίας και εκπαίδευσης που μαστίζουν τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.
Η ανακοίνωση του Βλαντιμίρ Πούτιν αφορά αρχικά 300.000 εφέδρους.
Ο αριθμός μπορεί να φαίνεται σημαντικός συγκρινόμενος με την δύναμη των 220.000 Ρώσων στρατιωτών -περιλαμβανομένων των αντικαταστάσεων- που στάλθηκαν στο ουκρανικό μέτωπο από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Τζέιμς Ραντ αναλυτή του βρετανικού Janes.
Δυτικοί παρατηρητές σημειώνουν ότι η απόσταση ανάμεσα στην εξαγγελία της Μόσχας και την εφαρμογή στο πεδίο της μάχης είναι μεγάλη. «Καμία επιστράτευση δεν είναι εφικτή από την μία ημέρα στην άλλη», επισημαίνει ο Τζέιμς Ραντ και αναφέρεται στο ανελαστικό διάστημα των τριών μηνών ανάμεσα στην έκδοση της διαταγής και την αποστολή του εκπαιδευμένου στρατιώτη στην μάχη.
«Θα πάρει μήνες για να φανεί κάποια αλλαγή, αν υπάρξει αλλαγή», επιβεβαιώνει ο Κρίστοφερ Μίλερ, ειδικός για θέματα Ρωσίας του Ινστιτούτου Ερευνας για τις Διεθνείς Σχέσεις (FPRI) της Φιλαδέλφειας.
«Αυτό που έχουμε μάθει μέχρι σήμερα για τις στρατιωτικές εφεδρείες της Ρωσίας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα υπάρξουν δυσκολίες στην επιστράτευση και την εκπαίδευση, καθώς και στην ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στο μέτωπο με τον απαραίτητο εξοπλισμό».
Η εκπαίδευση ενός στρατιώτη στην μάχη, μια περίπλοκη ιστορία, κυρίως για τον ρωσικό στρατό
Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου, ο πρώην σοβιετικός στρατός έδειξε μεγάλες δυσκολίες συντονισμού μεταξύ των μονάδων και των διαφορετικών όπλων (Στρατός Ξηράς, Αεροπορία, Πολεμικό Ναυτικό), καθώς και οργάνωσης και ανάπτυξης της βασικής επιμελητειακής υποστήριξης για την διεξαγωγή των μαχών. Το ίδιο ισχύει για την κυκλοφορία των διαταγών του γενικού επιτελείου προς το μέτωπο ή για την μετάβαση των πληροφοριών από το μέτωπο προς το επιτελείο.
Κατά συνέπεια, η κινητοποίηση 300.000 ανδρών υποχρεώνει τον ρωσικό στρατό να αφιερώσει τεράστιες προσπάθειες στους τομείς αυτούς.
Ορισμένοι παρατηρητές εκτιμούν ότι οι έφεδροι μπορούν να σταλούν γρήγορα για να συμπληρώσουν τις μονάδες που έχουν μερικώς καταστραφεί και για να εκτελέσουν απλές αποστολές όπως η οδήγηση φορτηγών ή η επάνδρωση περιπόλων παρακολούθησης.
Αντίθετα, η εκπαίδευση ενός στρατιώτη -και η διασφάλιση του φρονήματός του- στην μάχη είναι μια άλλη πολύ πιο περίπλοκη ιστορία. Κυρίως αν ο εξοπλισμός του είναι ο στοιχειώδης.
«Δεν υπάρχει επάρκεια χειμερινών στολών, ιατρικού εξοπλισμού και μερίδων φαγητού», λέει ο Τζέιμς Ραντ. Και η στελέχωση των δυνάμεων φαίνεται ανεπαρκής: «Πώς θα επιστρατεύσουν αξιωματικούς και υπαξιωματικούς για την δύναμη αυτή;», αναρωτιέται επιμένοντας σε ορισμένες απαραίτητες ειδικότητες όπως είναι τα μέλη μονάδων αναγνώρισης ή οι πυροβολητές.
Στην πραγματικότητα, η επιστράτευση που κηρύχθηκε μάλλον τονίζει την βούληση για την αύξηση της στρατιωτικής δύναμης παρά για την θεραπεία αδυναμιών.
«Ο ρωσικός στρατός ηττήθηκε στρατιωτικά», γράφει ο γάλλος στρατιωτικός ιστορικός Cédric Mas στο Twitter. «Όμως η Ρωσία διαθέτει μεγαλύτερο στρατηγικό και δημογραφικό βάθος από τη Ουκρανία και υπολογίζει να νικήσει κατά βάρος», αναφέρει.
Νεκροί, τραυματίες, λιποτάκτες
Εδώ και μία δεκαπενταετία, η Μόσχα περιόρισε τον χρόνο της στρατιωτικής θητείας στον έναν χρόνο και έριξε το βάρος στην συγκρότηση ενός κατά 80% επαγγελματικού στρατού. Η πραγματικότητα απέχει πολύ.
Οι κληρωτοί, σύμφωνα με τον ρωσικό νόμο, δεν είναι προορισμένοι για να σταλούν στο μέτωπο. Όμως το ρωσικό γενικό επιτελείο παράβλεψε τον νόμο και έφθασε μέχρι να αποσπά -κάτω από μικρότερη ή μεγαλύτερη πίεση – στην Ουκρανία την υπογραφή συμβολαίων από κληρωτούς που έγιναν από την μία ημέρα στην άλλη επαγγελματίες στρατιώτες, τουλάχιστον σε διοικητικό επίπεδο.
Σήμερα, αυτοί οι στρατιώτες είναι εγκλωβισμένοι από την διαταγή του Κρεμλίνου. «Το διάταγμα του Πούτιν απαγορεύει εξ ορισμού σε οποιονδήποτε να φύγει», δηλώνει ο ιστορικός Κρις Όουεν, ο οποίος εκτιμά ότι ένας από τους στόχους της επιστράτευσης είναι «να σταματήσει η αποσάθρωση του ρωσικού στρατού, είτε πρόκειται για νεκρούς, για τραυματίες, για τραυματισμένους ψυχικά και λιποτάκτες».
«Σύμφωνα με τα στοιχεία, η αποτελεσματικότητα στην μάχη καταρρέει αρκετά γρήγορα, έπειτα από 140 έως 180 ημέρες. Πολλοί σήμερα πολεμούν στο μέτωπο εδώ και 200 ημέρες», λέει.
Μόνο από στρατιωτικής πλευράς της σύρραξης, η ανακοίνωση του Βλαντιμίρ Πούτιν φέρνει λιγότερες βεβαιότητες και δημιουργεί περισσότερα ερωτηματικά. Και ένα δεδομένο θα βαρύνει στην ζυγαριά: Κάθε ημέρα που περνά φέρνει τους στρατιώτες πιο κοντά στην τρομερή δριμύτητα του χειμώνα.
Οι επιθετικές επιχειρήσεις θα βρίσκονται σε αργή κίνηση. Τα δύο στρατόπεδα θα ακινητοποιηθούν επί εβδομάδες μέχρι το λιώσιμο των πάγων τον Φεβρουάριο-Μάρτιο», λέει ο Κρις Όουεν. «Δεν είναι κακή στιγμή για αντικαταστάσεις», προσθέτει θεωρώντας ότι ο Πούτιν θα μπορέσει να ξεκουράσει και να αναδιοργανώσει τον εξαντλημένο σήμερα στρατό του κατά την διάρκεια της περιόδου του μεγάλου κρύου.
«Οι Ουκρανοί έχουν μία καλή ευκαιρία να ανακτήσουν επιπλέον εδάφη τις επόμενες εβδομάδες στο Ντονμπάς και στον νότο», εκτιμά ο Κρις Μίλερ.
