Πριν από μία εβδομάδα, το πλωτό γεωτρύπανο έκανε «προθέρμανση», πραγματοποιώντας μικρή έξοδο από το λιμάνι. Σύμφωνα με τα όσα καταγράφηκαν για τη ρότα του, έκανε κύκλους ανοιχτά του λιμανιού Τάσουτζου, με πολύ μικρή ταχύτητα, ενώ συνοδευόταν από ένα σκάφος υποστήριξης και ένα ρυμουλκό. Μετά από αυτές τις δοκιμαστικές κινήσεις, το «Αμπντουλχαμίτ Χαν» επέστρεψε στη «βάση» του.
Ωστόσο, η επόμενη έξοδός του, που σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά για τους τουρκικούς σχεδιασμούς, αναμένεται την Τρίτη 9 Αυγούστου, θα γίνει «πανηγυρικά». Στο Τάσουτζου διοργανώνεται ειδική τελετή στην οποία θα μιλήσει ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν -σε μια ευκαιρία να προβάλλει το έργο του σε μια χώρα που καταρρέει οικονομικά και ο ίδιος δημοσκοπικά.
«Το Αμπντουλχαμίτ Χαν’ μετράει τις μέρες για να συναντήσει τα βαθιά νερά της Μεσογείου», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter το Σάββατο ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ, συνοδεία βίντεο υπό μορφή «teaser trailer» της αναχώρησης του γεωτρύπανου.
Ο ίδιος έγραψε επίσης πως έχουν ολοκληρωθεί οι δοκιμές διάτρησης, συστήματος και εξοπλισμού στο γεωτρύπανο, το οποίο έχει μήκος 238 μέτρα και πλάτος 42 μέτρα, είναι 7ης γενιάς και θεωρείται το ισχυρότερο στον στόλο των γεωτρύπανων που διαθέτει η Τουρκία.
Ο Φατίχ Ντονμέζ είχε επιθεωρήσει στις αρχές του μήνα το «Αμπντουλχαμίτ Χαν» στο λιμάνι Τάσουτζου, λέγοντας: «Συνεχίζουμε αδιάκοπα τις δραστηριότητές μας με γεωτρήσεις στη ‘Γαλάζια Πατρίδα’, στη δική μας περιοχή θαλάσσιας δικαιοδοσίας, εδώ και τέσσερα χρόνια.
«Η μεγαλύτερη δύναμή μας είναι τα πλοία γεώτρησης βαθέων υδάτων του στόλου μας. Πρώτα το ‘Φατίχ’, μετά το ‘Γιαβούζ’ και τέλος το ‘Κανουνί’ εντάχθηκαν στον στόλο μας», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «είμαστε στο τέλος των προετοιμασιών για να αναλάβει καθήκοντα και το τελευταίο μας πλοίο».
Προ ολίγων ημερών, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν είχε παρομοιάσει το «Αμπντουλχαμίτ Χαν» με το Oruc Reis, σε μια αναφορά αρκούντως προκλητική για την Ελλάδα και την Κύπρο, δεδομένης της παραπομπής στο θερμό καλοκαίρι του 2020.
Ο Ιμπραήμ Καλίν είχε δηλώσει: «Να ξεκαθαρίσουμε πως η Τουρκία μπορεί και έχει το δικαίωμα να κάνει έρευνες και γεωτρήσεις στα δικά της χωρικά ύδατα και σε περιοχές που έχουν αδειοδοτηθεί. Υπάρχουν οι επιστολές που έχουμε στείλει στον ΟΗΕ, υπάρχουν οι άδειες που έχουμε πάρει από την ‘Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου’. Υπάρχουν και η συμφωνίες που έχουμε κάνει για τα οικόπεδα.»
Σε άλλο σημείο της συνέντευξης ο Καλίν είπε: «Δεν υπάρχει καμία νομική βάση στους ισχυρισμούς των Ελληνοκυπρίων και των Ελλήνων πως παραβιάζουμε τις δικές τους περιοχές. Ξεσηκώνουν τον κόσμο, επειδή πηγαίνουν τα πλοία μας σε περιοχές που επιχειρούν ‘de facto’ να τις ανακηρύξουν ως δικές τους. Εμείς δεν δίνουμε ιδιαίτερη σημασία σε αυτά.
»Όπως το Oruc Reis, αλλά και άλλα πλοία μας έχουν κάνει έρευνες σε αυτές τις περιοχές, έτσι και το πλοίο “Σουλτάν Αμντουλχαμίτ” θα κάνει τις εργασίες του. Θα κάνουμε εργασίες και σε περιοχές που έχουμε πάρει άδεια από την ΤΔΒΚ για τα οικόπεδα, ήδη έχουμε δικαίωμα να κάνουμε τέτοιες εργασίες ερευνών στα δικά μας χωρικά ύδατα».
Ο εκπρόσωπος του Ταγίπ Ερντογάν συνόδευσε την τοποθέτησή του αυτή και από ευθείες βολές κατά της Ελλάδας, κατηγορώντας τη χώρα μας για μαξιμαλιστικές θέσεις και κάνοντας προκλητικές αναφορές για τα ελληνικά νησιά.
Οι δηλώσεις αυτές αφενός θέτουν σε πλήρη επιφυλακή την Ελλάδα και την Κύπρο, εν όψει της εξόδου του πλωτού γεωτρύπανου, αφετέρου δίνουν στοιχεία για τη ρότα που θα χαράξει, καθώς μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί επισήμως ο τελικός προορισμός του, με αποτέλεσμα να εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα.
Τρία σενάρια για τη ρότα του γεωτρύπανου
Από το πού θα κινηθεί το «Αμπντουλχαμίτ Χαν» θα γίνει σαφέστερο και το πλαίσιο των προθέσεων του Ταγίπ Ερντογάν σχετικά με το ενδεχόμενο και το βαθμό έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Το πρώτο σενάριο που εξετάζουν Αθήνα και Λευκωσία, αφορά -όπως άφησε να εννοηθεί και ο Καλίν- την επανάληψη του ταξιδιού του Oruc Reis. Η επιλογή αυτή είναι και η «θερμότερη» όλων, καθώς η πορεία θα είναι στο Αιγαίο, ανάμεσα σε Καστελλόριζο, Κάρπαθο, Κω και Κρήτη.
Αν και αναλυτές εκτιμούν ότι δεν είναι η πιθανότερη επιλογή, καθώς τόσο οι ΗΠΑ, όσο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι -και ειδικότερα η Γερμανία και η Γαλλία- έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν γίνονται αποδεκτές οι προκλήσεις μεταξύ συμμάχων του ΝΑΤΟ και εν μέσω της τεταμένης γεωπολιτικής κατάστασης με τον πόλεμο στην Ουκρανία, εντούτοις το ΓΕΕΘΑ βρίσκεται σε πλήρη επιφυλακή.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει το γεωτρύπανο να κινηθεί σε αδειοδοτημένα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ και συγκεκριμένα στο οικόπεδο 6 ή στο οικόπεδο 4. Η κίνηση θα έστελνε μήνυμα στη Λευκωσία για τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, αλλά και στις εταιρείες που έχουν υπογράψει συμφωνίες με την Κύπρο.
Οι έρευνες και εξόρυξη στο οικόπεδο 6 έχουν ανατεθεί στην γαλλική Total σε συνεργασία με την ιταλική ENI και υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι οι ποσότητες αερίου είναι πολλές και μεγάλες. Σύμφωνα, δε, με πληροφορίες που μετέδωσαν πριν από λίγα 24ωρα τα κυπριακά μέσα ενημέρωσης, ανακαλύφθηκε κοίτασμα φυσικού αερίου στο οικόπεδο 6, που επιχειρεί η κοινοπραξία ΕΝΙ/TOTAL, με το υπουργείο Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας να μην επιβεβαιώνει προς το παρόν, σημειώνοντας ότι «οι εργασίες γεώτρησης βρίσκονται σε εξέλιξη».
Σε πρόσφατο Εθνικό Συμβούλιο που έγινε στην Κύπρο, υπό την προεδρία του Νίκου Αναστασιάδη, των αρχηγών των κομμάτων και της Προέδρου της Βουλής, κοινή ήταν η εκτίμηση ότι η Τουρκία πρόκειται να ανεβάσει ακόμα περισσότερο το θερμόμετρο στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι πρόκειται για την πιο πιθανή επιλογή της Άγκυρας ώστε ο «λεονταρισμός» με το ταξίδι του πλωτού γεωτρύπανου να είναι και «ασφαλής» για την Τουρκία.
Το τρίτο σενάριο, που θεωρείται και το λιγότερο πιθανό, προβλέπει το «Αμπντουλχαμίτ Χαν» να κινηθεί σε περιοχές που η Κύπρος δεν έχει αδειοδοτήσει για έρευνες, για παράδειγμα μεταξύ Μερσίνας και βορείων ακτών της Κύπρου. Μια τέτοια επιλογή θα γίνει μόνο σε περίπτωση που η Αγκυρα επιθυμεί απλώς να συντηρήσει την ένταση στην περιοχή, αλλά σε μάλλον χαμηλούς τόνους.
Σε πλήρη εγρήγορση η Αθήνα
Σε κάθε περίπτωση Αθήνα και Λευκωσία παρακολουθούν όλες τις τουρκικές κινήσεις στο πεδίο. Η πρώτη επιλογή είναι η διεθνοποίηση των προκλήσεων, μέσω διπλωματικών οδών, όπως έχει γίνει εντατικότερα το τελευταίο διάστημα.
Παράλληλα, ωστόσο, υπάρχει σχέδιο για την άμεση αντίδραση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων εφόσον υπάρξει αμφισβήτηση κυριαρχίας. Το ΓΕΕΘΑ έχει διαμορφώσει σχέδια αντίδρασης για κάθε σενάριο κλιμάκωσης της έντασης και όπως είναι γνωστό οι Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για την αντιμετώπιση των τουρκικών προκλήσεων.
