Πολύ πρόσφατα, σε συνάντηση στο Τορόντο του Καναδά, είχα την ευκαιρία να ενημερωθώ για τα συμπεράσματα μεγάλης εταιρείας ερευνών αναφορικά με τα θέματα που απασχολούν τους πολίτες παγκοσμίως.
Η κορυφαία ανησυχία των πολιτών εστιάζεται στην ακρίβεια και τον πληθωρισμό. Ακολουθούν, με μεγάλη απόσταση, η κλιματική κρίση, η εγκληματικότητα, θέματα υγείας/περίθαλψης. Για παράδειγμα στον Καναδά, 8 στους 10 καταναλωτές (το 83%) αγωνιούν για τα οικονομικά τους καθώς το κόστος ζωής αυξάνεται διαρκώς και η αγοραστική τους δύναμη μειώνεται. Τα προβλήματα που σχετίζονται με την ακρίβεια είναι τόσο έντονα και επιβαρυντικά που η αυξανόμενη εγκληματικότητα ή η κλιματική αλλαγή δεν καταλαμβάνουν το ίδιο επίπεδο προσοχής παρά το γεγονός ότι φέτος σχεδόν 7.000 πυρκαγιές έκαψαν έκταση ίση με την μισή Ελλάδα ή 5% της συνολικής δασικής έκτασης του Καναδά, ποσοστό-«ρεκόρ» στην καταγεγραμμένη ιστορία της Βόρειας Αμερικής.
Έχοντας ζήσει 28 χρόνια στην Ελλάδα και τα τελευταία 17 σε χώρες του εξωτερικού όπως ο Καναδάς, η Ελβετία, η Δανία, η Κύπρος, η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Ρωσία, έχω συναντήσει εκατοντάδες καταστάσεις για τις οποίες, όταν συμβαίνουν επί ελληνικού εδάφους, λέμε – συνήθως με περισσή σιγουριά και ίσως και αγανάκτηση – ότι «αυτά μόνο στην Ελλάδα συμβαίνουν!»: Γραφειοκρατία, πολυνομία, κρατική αδιαφορία, ερασιτεχνισμός, υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση δημοσίων υπηρεσιών, ανεπαρκές σύστημα υγείας, αύξηση εγκληματικότητας, αδυναμίες προσαρμογής του κράτους σε νέες συνθήκες και προκλήσεις, ακόμα και διαφθορά και φοροδιαφυγή παρατηρούνται παντού. Αλλού λιγότερο, αλλού περισσότερο.
Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα, μια ιδιόμορφη εσωστρέφεια, μας ωθεί να συζητάμε για την ακρίβεια, τις φυσικές καταστροφές και όλα τα παραπάνω σαν να συνιστούν αποκλειστικά ελληνικά φαινόμενα αδικώντας τη χώρα μας, τους θεσμούς της και τους ανθρώπους της στη βάση μιας ψευδαίσθησης ότι δήθεν «όλα εκτός Ελλάδας λειτουργούν καλύτερα».
Στις αρχές Νοεμβρίου συμμετείχα σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση στην Αθήνα στο πλαίσιο των εργασιών της 3ης Διάσκεψης «The Greeks are Back» την οποία στήριξε η JTI. Εκεί είχα την ευκαιρία να τονίσω ότι οι Έλληνες του εξωτερικού, και ειδικά όσοι έχουμε περάσει το πρώτο στάδιο του ενθουσιασμού και της εξιδανίκευσης της ζωής εκτός Ελλάδας, διαπιστώνουμε καθημερινά όχι μόνο ότι δεν υπάρχουν «μαγικές λύσεις» αλλά και ότι η εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό ενισχύεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια. Είναι πλέον πολύ έντονη η αίσθηση ότι οι περισσότεροι ξένοι, τόσο επενδυτές όσο εξάλλου και απλοί πολίτες, έχουν πολύ θετική εικόνα για τη χώρα μας. Όχι φυσικά επειδή θεωρούν ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν προβλήματα. Αλλά γιατί γνωρίζουν ότι δυσεπίλυτα και χρόνια προβλήματα, αδυναμίες, κρίσεις και τεράστιες προκλήσεις συνιστούν μια κανονικότητα της εποχής μας όπου και να ζει κανείς. Την ίδια στιγμή αναγνωρίζουν ότι στη χώρα μας πραγματοποιούνται αργά αλλά σταθερά και κυρίως ουσιαστικά βήματα προόδου – κάτι που δεν συμβαίνει παντού και συνεπώς δεν είναι δεδομένο. Ειδικότερα οι επενδυτές, αξιολογούν, συνεκτιμούν, συγκρίνουν και συνομολογούν ότι η Ελλάδα αποτελεί πλέον μια αξιόπιστη χώρα, με σταθερό και θετικό βηματισμό που την καθιστά αξιόλογο επενδυτικό προορισμό.
Ειδικά οι Έλληνες του εξωτερικού, έχουμε την υποχρέωση όχι μόνο να είμαστε άτυποι «πρεσβευτές» της χώρας μας διεθνώς, αλλά και να πρωτοστατήσουμε στο να απαλλαγεί επιτέλους η χώρα από το σύνδρομο του «φτωχού συγγενή» που δεν συνάδει καθόλου με τη σημερινή κατάσταση στη Ελλάδα και τη θέση της στον κόσμο. Ενός συνδρόμου που, δυστυχώς, τροφοδοτείται συχνά από καταστροφολογία, λαϊκίστικη ρητορική, επιπόλαιο καταλογισμό ευθυνών και ανέξοδες υποσχέσεις. Και το χειρότερο είναι ότι σε μια εποχή που τα πάντα μεταφράζονται και διαδίδονται ταχύτατα, όλα αυτά αναπαράγονται από μέσα προς τα έξω υπονομεύοντας την αξιοπιστία και τη δυναμική της χώρας. Η απαλλαγή της ελληνικής κοινωνίας από ψευδαισθήσεις, αισθήματα μειονεξίας και προσδοκίες για εύκολες λύσεις θα συμβάλλει επίσης στο να αξιολογούμε αλλά και να αντιμετωπίζουμε συλλογικά τις κρίσεις πιο ψύχραιμα και αντικειμενικά κάνοντας έτσι και πιο ορθολογικές αλλά και μακρόπνοες επιλογές σε επίπεδο προσώπων, σχεδιασμού και λύσεων.
