Το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων 2023 αναδεικνύει τη σημασία των δεξιοτήτων ως κινητήρια δύναμη για την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα και την αειφορία στην ευρωπαϊκή οικονομία. Είναι μια πρωτοβουλία που έχει ως στόχο να ευαισθητοποιήσει τους πάντες, κυβερνήσεις, θεσμούς, επιχειρήσεις και εργαζομένους σχετικά με τον σημαντικό αυτό πόρο και να προωθήσει μέτρα που θα ενισχύσουν την ανάπτυξη και την απόκτηση δεξιοτήτων.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΝΙΔΕΑ η «φωνή» του κλάδου της Απασχόλησης σε εθνικό επίπεδο, συμμετέχει με δράσεις ουσίας στο «Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων 2023» επιδιώκοντας να διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο στην προώθηση της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της αναβάθμισης δεξιοτήτων σε συνεργασία με επιχειρήσεις, εκπαιδευτικά ιδρύματα και φορείς προκειμένου να συμβάλλει στον αναπροσανατολισμό του ανθρώπινου δυναμικού και στη διασφάλιση ότι οι εργαζόμενοι διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να προωθήσουν την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία.
Το «Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων» αναδεικνύει τη σημασία της διαρκούς μάθησης και της επένδυσης στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων, όχι μόνο για την Απασχόληση αλλά και για την κοινωνική ένταξη και τη δημιουργικότητα: Ζητούμενα που έχει εντάξει στην «ατζέντα» της και έχει βάλει στο «μικροσκόπιό» της πολύ νωρίτερα η ΕΝΙΔΕΑ προκειμένου, τόσο τα μέλη της όσο και ο κόσμος της εργασίας και φυσικά οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα να μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της μεταβαλλόμενης εποχής.
«Όταν το ανθρώπινο δυναμικό διαθέτει τις δεξιότητες που απαιτούνται εστιάζοντας στα ανανεωμένα ζητούμενα όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη και το ESG, η Βιώσιμη Ανάπτυξη και η Καινοτομία κερδίζουν έδαφος και η Ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων βελτιώνεται. Το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων 2023 είναι κάτι πολύ περισσότερο από σλόγκαν, από ένα επικοινωνιακό ‘πυροτέχνημα’ της Ε.Ε., των θεσμών, των Οργανισμών και των επιχειρήσεων που συμμετέχουν. Πρόκειται για μια ισχυρή πρωτοβουλία που θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις δεξιοτήτων. Θα προωθήσει μια νοοτροπία επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων, βοηθώντας τα άτομα να αποκτήσουν τα κατάλληλα skills για ποιοτικές θέσεις εργασίας», τονίζει ο πρόεδρος της ΕΝΙΔΕΑ κ. Θεόδωρος Τόλλης (Executive Director, ICAP Employment Solutions, μέλος του ομίλου ICAP Outsourcing Solutions) και προσθέτει: «Οι ειδικευμένοι εργαζόμενοι θα απολαμβάνουν καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης και θα δραστηριοποιούνται πλήρως στην Κοινωνία. Αυτό έχει καθοριστική σημασία ώστε να διασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω και ότι η οικονομική ανάκαμψη, καθώς και η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, θα είναι κοινωνικά δίκαιες και πρόσφορες.»
Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της ΕΝΙΔΕΑ κ. Κωνσταντίνος Μυλωνάς (VP Adecco & Cluster Head Greece, Romania, Bulgaria & Czech Republic) επισημαίνει: «Θα πρέπει να επενδύσουμε πολύ περισσότερο στην επαγγελματική κατάρτιση και στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων. Χρειαζόμαστε στενότερη συνεργασία με τις επιχειρήσεις, καθώς γνωρίζουν καλύτερα ποιες είναι οι ανάγκες τους.
Και είναι απαραίτητο να συνδέσουμε τις ανάγκες αυτές με τις προσδοκίες των πολιτών. Ωστόσο, είναι επιτακτικής σημασίας να προσελκύσουμε τις κατάλληλες δεξιότητες που βοηθούν τις επιχειρήσεις και παράλληλα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής Οικονομίας. Η σημασία του upskilling (αναβάθμιση δεξιοτήτων) και reskilling (απόκτηση νέων δεξιοτήτων) είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη skills στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα, καθώς διαμορφώνουν ένα περιβάλλον όπου οι εργαζόμενοι μπορούν να προσαρμόζονται στις αλλαγές της Τεχνολογίας και της Αγοράς διατηρώντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητά τους.»
Συμμετέχοντας ως ενεργό μέλος, στην Παγκόσμια Συνομοσπονδία Απασχόλησης Ευρώπης (World Employment Confederation Europe-WECE), η ΕΝΙΔΕΑ συντάσσεται με τις δεσμεύσεις και συστάσεις της μεταξύ των οποίων να συμβάλλει στον διάλογο για την προώθηση της κατάρτισης και της βελτίωσης των δεξιοτήτων και καλεί τις επιχειρήσεις σε κοινές δράσεις για ανάπτυξη επίκαιρων και κρίσιμων θεμάτων όπως «Η Τεχνητή Νοημοσύνη στις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες», «Ο πράσινος μετασχηματισμός των επιχειρήσεων και η αναζήτηση ταλέντων», κ.ά.
Ήδη στην Ευρώπη, καθώς οι δεξιότητες και η κατάρτιση αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στο πλαίσιο της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης, η Παγκόσμια Συνομοσπονδία Απασχόλησης-Ευρώπης και η UNI-Europa θα συνεργαστούν με τα μέλη και τις θυγατρικές τους για τη βελτίωση της πρόσβασης στις δεξιότητες που απαιτούνται για αυτές τις μεταβάσεις.
Προκλήσεις και λύσεις για την εύρεση ταλέντων με δεξιότητες στην Ευρώπη
Ο κλάδος της προσωρινής απασχόλησης στην Ευρώπη έχει δεσμευτεί να διευκολύνει την πρόσβαση των προσωρινά απασχολούμενων στην ενίσχυση των δεξιοτήτων και την κατάρτιση, ιδίως μέσω προγραμμάτων κατάρτισης στο επίπεδο των εταιρειών προσωρινής απασχόλησης, διττών προγραμμάτων μάθησης και διμερών ταμείων κατάρτισης. Με βάση πρόσφατη έρευνα της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας Απασχόλησης Ευρώπης, 330.000 εργαζόμενοι στην Ιταλία και 15.147 προσωρινά απασχολούμενοι στην Ελβετία επωφελούνται από την κατάρτιση κάθε χρόνο. Στη Γαλλία, το 2022 υλοποιήθηκαν 380.000 προγράμματα κατάρτισης για προσωρινά απασχολούμενους.
Πράγματι, το «Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων» θα δώσει νέα ώθηση για την επίτευξη των κοινωνικών στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2030», σύμφωνα με τους οποίους τουλάχιστον το 60 % των ενηλίκων πρέπει να συμμετέχουν σε προγράμματα κατάρτισης και τουλάχιστον το 78% να εργάζονται.
Η πρωτοβουλία θα συμβάλλει επίσης στην επίτευξη των στόχων της «Ψηφιακής Πυξίδας 2030» σύμφωνα με τους οποίους τουλάχιστον το 80% των ενηλίκων πρέπει να διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες και να απασχολούνται τουλάχιστον 20 εκατ. ειδικοί του τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην Ε.Ε.
Σήμερα, πάνω από τα 3/4 των εταιρειών στην Ε.Ε. αναφέρουν ότι «αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά στην εξεύρεση εργαζομένων με τις απαραίτητες δεξιότητες», ενώ μόνο το 37 % των ενηλίκων παρακολουθούν προγράμματα κατάρτισης σε τακτική βάση.
Ο δείκτης ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας δείχνει ότι 4 στους 10 ενήλικες και 1 στα 3 άτομα που εργάζονται στην Ευρώπη δεν διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Οι γυναίκες υπο-εκπροσωπούνται στα επαγγέλματα και τις σπουδές που σχετίζονται με την Τεχνολογία, καθώς μόλις 1 στους 5 ειδικούς του τομέα των ΤΠΕ και 1 στους 3 αποφοίτους τμημάτων θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM) είναι γυναίκες.
- Το 77% των εταιρειών στην Ε.Ε. αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά στην εξεύρεση εργαζομένων με τις απαραίτητες δεξιότητες
- 20 εκατ. ειδικοί του τομέα των ΤΠΕ θα πρέπει να απασχολούνται στην Ε.Ε. έως το 2030
- 60 % ενήλικες θα πρέπει να συμμετέχουν σε προγράμματα κατάρτισης κάθε χρόνο έως το 2030.
«Δυσκολεύονται» 8 στους 10 εργοδότες στην Ελλάδα
Σοβαρή δυσκολία να βρουν εξειδικευμένα ταλέντα αντιμετωπίζουν σχεδόν 8 στους 10 εργοδότες στην Ελλάδα με την έλλειψη ταλέντων να φτάνει σε υψηλό ρεκόρ 11ετίας σύμφωνα με τα ευρήματα της Ετήσιας Διεθνούς Έρευνας Έλλειψης Ταλέντου του ομίλου ManpowerGroup για το 2023. Πιο συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 77% των εργοδοτών – ποσοστό ίσο με τον παγκόσμιο Μέσο Όρο – αναφέρει δυσκολία στην εύρεση των εξειδικευμένων ταλέντων. Συγκριτικά με τον περασμένο χρόνο το ποσοστό εμφανίζεται πεσμένο κατά 1%.
Το 27% των Ελλήνων εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα του ομίλου ManpowerGroup δηλώνουν ότι από πλευράς soft skills υπάρχει έλλειψη σε Υπευθυνότητα, Αξιοπιστία και Πειθαρχία ενώ το 26% δηλώνει ότι δεν βρίσκει ταλέντα με κριτική σκέψη και ανάλυση. Οι Ηγετικές και Κοινωνικές δεξιότητες επιρροής λείπουν για το 24% ενώ ίσο ποσοστό εργοδοτών δηλώνει ότι από τα ταλέντα απουσιάζει η Ανάληψη πρωτοβουλιών.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ «Δεξιότητες για την ψηφιακή μετάβαση – Αξιολόγηση πρόσφατων τάσεων με χρήση Big Data» που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τη Randstad τον Οκτώβριο του 2022, παρατηρείται ότι η ανάπτυξη δεξιοτήτων έχει εξελιχθεί, τα τελευταία χρόνια, από μια συμπληρωματική διαδικασία σε μια απαραίτητη συνθήκη για τις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους. Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων απαιτεί κατ’ αρχάς την καταγραφή των πραγματικών αναγκών της κάθε επιχείρησης και την ενσωμάτωση των διεθνών και τοπικών τάσεων και χαρακτηριστικών. Η καταγραφή οδηγεί με ασφάλεια στο σχεδιασμό και την υλοποίηση εξατομικευμένων πλάνων upskilling και reskilling, συνδυάζοντας τα χαρακτηριστικά του κάθε εργαζόμενου, της θέσης ευθύνης, των μελλοντικών αναγκών και της στρατηγικής ανάπτυξης της επιχείρησης. Τα εξειδικευμένα στελέχη της Randstad «αναγνωρίζουν τη σημασία της απόκτησης κατάλληλων δεξιοτήτων και καθοδηγούν τις επιχειρήσεις, να αναπτύσσονται και μέσα από την εξέλιξη των δεξιοτήτων των ανθρώπων τους, διατηρώντας την ανταγωνιστικότητά τους, τόσο επιχειρηματικά όσο και ως εργοδότες».
Τα αποτελέσματα της έρευνας Global Workforce Of The Future του Ομίλου Adecco αποδεικνύουν ότι «ο μισθός δεν είναι ο βασικότερος παράγοντας παραμονής των εργαζομένων σε μια επιχείρηση καθώς η ικανοποίησή τους καθορίζεται επίσης από τις ευκαιρίες ανάπτυξης δεξιοτήτων και τη δυνατότητα εξέλιξης. Σημαντικό ποσοστό εργαζομένων που ανέφεραν ότι θα παραμείνουν στην τωρινή εταιρεία τους, δήλωσαν ότι προϋπόθεση για την παραμονή τους είναι οι ευκαιρίες εκπαίδευσης και η προοπτική εξέλιξης. Η απόκτηση νέων γνώσεων και η αναβάθμιση των ήδη υφιστάμενων δεξιοτήτων έχουν μεγάλη σημασία στον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων εργοδότη-εργαζομένου. Με τη διαρκή εκπαίδευση οι εργαζόμενοι μπορούν να μειώσουν το αίσθημα ανασφάλειας που προκαλείται από τη συρρίκνωση των θέσεων εργασίας εξαιτίας της αυτοματοποίησης και των τεχνολογικών εξελίξεων. Οι οργανισμοί σε αυτήν την περίπτωση διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο και είναι σημαντικό να αποδείξουν ότι το περιβάλλον τους είναι το ιδανικό για την επαγγελματική τους εξέλιξη. Στην έρευνα CtheFuture 4.0 για το πώς βλέπουν οι νέοι ηγέτες το μέλλον της εργασίας, θέτουν σε προτεραιότητα τα soft skills και οι εταιρείες θα πρέπει να προσφέρουν ευκαιρίες ανάπτυξης αυτών των δεξιοτήτων ενώ δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην εμπειρία και τις δεξιότητες συνολικά σε αντιπαράθεση με την πανεπιστημιακή εκπαίδευση».
Αναζητούνται 70.000-80.000 στελέχη Πληροφορικής έως το 2030
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΣΕΠΕ), η ετήσια προσφορά πτυχιούχων Πληροφορικής ανέρχεται στους 8.000-8.500 εργαζομένους, όταν υπάρχει ανάγκη για επιπλέον 15.000-16.000 ειδικούς του κλάδου κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι σε βάθος επταετίας πρέπει να βρεθούν επιπλέον 70.000-80.000 πτυχιούχοι Πληροφορικής.
Ειδικότερα, το 2022 το ποσοστό των εργαζομένων στον κλάδο των τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας ως προς το σύνολο των αυτοαπασχολούμενων, σύμφωνα με τη Eurostat, αγγίζει το 2,5% καταγράφοντας τη χαμηλότερη επίδοση στην Ε.Ε. Ακολουθούν η Ρουμανία με 2,8% και η Πολωνία με 3,6%.
Αντίθετα, τα υψηλότερα ποσοστά στελεχών του κλάδου της Πληροφορικής παρουσίασαν η Σουηδία με 8,6%, το Λουξεμβούργο με 7,7% και η Φινλανδία με 7,6%. Να σημειωθεί ότι για να επιτευχθούν οι ψηφιακοί στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέχρι το 2030 θα πρέπει ο κλάδος της Πληροφορικής πανευρωπαϊκά να έχει διπλασιάσει τους εργαζομένους της από τα 10 εκατ. στα 20 εκατ.
Μόλις το 3% των επιχειρήσεων βρίσκει προσωπικό με κατάλληλες δεξιότητες
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), που διεξήχθη τον Μάρτιο 2023 σε δείγμα 795 ατόμων, εκπροσώπων επιχειρήσεων-μελών του ΕΒΕΑ, μόλις το 3% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι βρήκε με ευκολία τις δεξιότητες που αναζητούσε. Το 31,3% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι «η αναζήτηση δεν ήταν εύκολη, αλλά τελικά κατάφερε να καλύψει τις ανάγκες του», ενώ το 17,2% των επιχειρήσεων που ρωτήθηκαν ανέφερε ότι «ο βαθμός δυσκολίας είναι τόσο μεγάλος, που δεν προβλέπει ότι θα μπορέσει να καλύψει σωστά τις ανάγκες του.» Μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας προσέλκυσης προσωπικού με τις δεξιότητες που θεωρούν κατάλληλες για τις κενές τους θέσεις φαίνεται να αντιμετωπίζουν οι μικρότερες επιχειρήσεις, με τζίρο κάτω από 250.000 ευρώ, καθώς το 41,2% εξ αυτών προβλέπει ότι «δεν θα μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του σε εργατικό δυναμικό.»
«…Απαιτείται συνδυασμός παρεμβάσεων από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα…»
«Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η έλλειψη ταλέντων με δεξιότητες στην Ελλάδα είναι ένα πρόβλημα που απαιτεί άμεση προσοχή και δράση» επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΝΙΔΕΑ κ. Θεόδωρος Τόλλης και εξηγεί: «Παρόλο που η χώρα μας διαθέτει αξιόλογους ανθρώπους με ταλέντο και δεξιότητες, πολλοί από αυτούς αναγκάζονται να αναζητήσουν ευκαιρίες εργασίας και ανάπτυξης στο εξωτερικό λόγω της έλλειψης προοπτικών εδώ. Για να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα, απαιτείται ένας συνδυασμός παρεμβάσεων από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Οι εκπαιδευτικές πολιτικές πρέπει να επανασχεδιαστούν για να προάγουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Επιπλέον, πρέπει να δοθεί έμφαση στην ενθάρρυνση της δημιουργικότητας, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, καθώς αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν σημαντικό μέρος της ανάπτυξης ταλέντων. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence) και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (με έμφαση στους δείκτες επίδοσης ESG) και ήδη στους τομείς αυτούς σημειώνεται ραγδαία ζήτηση εργαζομένων για πράσινες θέσεις εργασίας και ταλέντα IT & Data. Τέλος, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η έλλειψη ταλέντων δεν αποτελεί μόνο πρόβλημα για την Ελλάδα αλλά και μια ευκαιρία. Μπορούμε να επενδύσουμε στην ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων μας και να γίνουμε ανταγωνιστικοί σε παγκόσμιο επίπεδο αν εκμεταλλευτούμε τα ταλέντα που διαθέτουμε. Μην ξεχνάμε ότι το έθνος μας είναι πληθυσμιακά μικρό σε σύγκριση με άλλα έθνη, όμως η διαφορά μπορεί να προκύψει με τη χρήση της AI και των έξυπνων digital assistants (ψηφιακοί βοηθοί), δηλαδή έναν πολλαπλασιαστή του headcount με μεγάλα οφέλη στην παραγωγικότητα και σε όλους τους τομείς της οικονομίας.
Συνεπώς, η έλλειψη ταλέντων με δεξιότητες είναι ένα πρόβλημα που απαιτεί συνεκτικές και στρατηγικές προσπάθειες από την Κοινωνία, την Πολιτεία και τον επιχειρηματικό τομέα. Με τη σωστή προσέγγιση, μπορούμε να αξιοποιήσουμε το πλήρες δυναμικό των ταλέντων μας (ανθρώπων και ψηφιακών οντοτήτων) και να δημιουργήσουμε ένα πιο ανταγωνιστικό και καινοτόμο μέλλον για την Ελλάδα».
Σχετικά με την ΕΝΙΔΕΑ
- Η ΕΝΙΔΕΑ (Ένωση Ιδιωτικών Εταιρειών Απασχόλησης), είναι η «φωνή» του κλάδου της απασχόλησης σε εθνικό επίπεδο και εκπροσωπεί το 95% των εσόδων του κλάδου των εταιρειών που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ανθρώπινου δυναμικού, παρέχοντας μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων.
- Η ΕΝΙΔΕΑ ιδρύθηκε το 2002 και αριθμεί 10 μέλη, τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου, τόσο διεθνείς όσο και ελληνικές.
- Η ΕΝΙΔΕΑ είναι μέλος της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ιδιωτικών Εταιρειών Απασχόλησης -World Employment Confederation- και της αντίστοιχης Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας, World Employment Confederation Europe.
- Μέλη: Adecco Group Greece, ICAP Employment Solutions, KSM Human Resources, LMW, MANDYNAMIC, ManpowerGroup Ελλάδας, Optimal HR Group, Randstad Hellas, Trenkwalder Group Ελλάς και UNISON Human Resources.
