Ιράν: Ερωτήματα και αντιδράσεις μετά το θάνατο 22χρονης ενώ ήταν υπό κράτηση για ένα χιτζάμπ
Αντιδράσεις και εκκλήσεις να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη οι υπεύθυνοι προκάλεσε ο θάνατος χθες Παρασκευή μιας νεαρής Ιρανής, που βρισκόταν σε κώμα αφού συνελήφθη στην Τεχεράνη από την αστυνομία ηθών επειδή δεν κάλυπτε τα μαλλιά της με το χιτζάμπ.
Η Μαχσά Αμινί, 22 ετών, βρισκόταν για επίσκεψη στην Τεχεράνη μαζί με την οικογένειά της, όταν την Τρίτη συνελήφθη από την ειδική μονάδα της αστυνομίας η οποία είναι αρμόδια για την εφαρμογή του αυστηρού «ενδυματολογικού κώδικα» για τις γυναίκες.
Η αστυνομία της Τεχεράνης ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι η Αμινί συνελήφθη μαζί με άλλες γυναίκες για να τους δοθούν «οδηγίες» για τον ενδυματολογικό κώδικα. Δύο ώρες αφού την πήγαν στο αστυνομικό τμήμα «υπέστη ξαφνικά καρδιακό επεισόδιο (…) αμέσως διακομίστηκε σε νοσοκομείο», πρόσθεσε η ίδια πηγή.
«Δυστυχώς πέθανε και το πτώμα της μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο», μετέδωσε χθες η κρατική τηλεόραση του Ιράν.
Σε ανακοίνωσή της η αστυνομία της Τεχεράνης επιβεβαίωσε τον θάνατο της Αμινί, επισημαίνοντας ότι «δεν υπήρξε σωματική επαφή» μεταξύ των αστυνομικών και της νεαρής γυναίκας.
Την Τρίτη η Αμινί «όπως και ένας αριθμός ατόμων, οδηγήθηκαν σε αστυνομικό τμήμα επειδή φορούσαν ανάρμοστα ρούχα», αλλά «ξαφνικά λιποθύμησε την ώρα που βρισκόταν μαζί με άλλους σε μια αίθουσα», πρόσθεσε η αστυνομία.
Η κρατική τηλεόραση μετέδωσε αποσπάσματα ενός βίντεο στο οποίο φαίνεται μια αίθουσα, προφανώς του αστυνομικού τμήματος, μέσα στην οποία βρίσκονται πολλές γυναίκες. Μία από αυτές, που παρουσιάζεται ως η Μαχσά Αμινί, σηκώνεται όρθια για να συνομιλήσει με μία «εκπαιδεύτρια» για τα ρούχα που φορά και στη συνέχεια καταρρέει. Σε άλλο απόσπασμα του βίντεο φαίνεται να μεταφέρεται η Αμινί σε ασθενοφόρο.
«Φόνος»
«Οι συνθήκες που οδήγησαν στον ύποπτο θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί στη διάρκεια της κράτησής της, περιλαμβανομένων των κατηγοριών για βασανιστήρια και άλλες κακομεταχειρίσεις, πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας», υπογράμμισε η Διεθνής Αμνηστία.
«Η λεγόμενη ‘αστυνομία ηθών’ στην Τεχεράνη την είχε συλλάβει αυθαίρετα τρεις ημέρες πριν τον θάνατό της βάσει προσβλητικών, μεροληπτικών και ταπεινωτικών νόμων της χώρας για τη χρήση μαντίλας. Όλοι οι υπεύθυνοι πράκτορες της αστυνομίας και υπάλληλοι πρέπει να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους», πρόσθεσε η μη κυβερνητική οργάνωση.
Οι ΗΠΑ χαρακτήρισαν «ασυγχώρητο» τον θάνατο της Αμινί. «Θα εξακολουθήσουμε να θεωρούμε υπεύθυνους τους Ιρανούς ηγέτες για αυτού του είδους τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», έγραψε στο Twitter ο Τζέικ Σάλιβαν σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν.
Ο Ιρανός δικηγόρος Σαΐντ Ντεχγκάν χαρακτήρισε τον θάνατο της νεαρής γυναίκας «φόνο», επισημαίνοντας ότι δέχθηκε ένα χτύπημα στο κεφάλι, το οποίο της προκάλεσε κάταγμα στο κρανίο.
Ο Χαντί Γαεμί, διευθυντής του Κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν, με έδρα τη Νέα Υόρκη, χαρακτήρισε τον θάνατο της Αμινί «τραγωδία που θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί».
«Ευθύνεται η κυβέρνηση του Ιράν. Συνελήφθη βάσει του μεροληπτικού νόμου για τη χρήση μαντίλας και πέθανε την ώρα που βρισκόταν σε κρατικό κέντρο κράτησης», πρόσθεσε.
Νωρίτερα, προτού να ανακοινωθεί ο θάνατός της, η ιρανική προεδρία ανέφερε ότι ο πρόεδρος Εμπραχίμ Ραΐσί ανέθεσε στο υπουργείο Εσωτερικών να ερευνήσει την υπόθεση αυτήν. Παράλληλα η δικαστική αρχή του Ιράν είχε επισημάνει μέσω του πρακτορείου ειδήσεών της, το Mizan Online, τη σύσταση ειδική ομάδας για τη διερεύνηση του συμβάντος.
Το περιστατικό σημειώθηκε την ώρα που οξύνεται η αντιπαράθεση για τη συμπεριφορά της αστυνομίας ηθών, η οποία περιπολεί στους δρόμους στο Ιράν προκειμένου να βεβαιώνει την εφαρμογή των αυστηρών ενδυματολογικών οδηγιών και άλλων ισλαμικών κανόνων.
Μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 ο νόμος απαιτεί από όλες τις γυναίκες, ανεξαρτήτως εθνικότητας και θρησκείας, να έχουν καλυμμένο το κεφάλι και τον λαιμό όταν βρίσκονται σε δημόσιους χώρους, κρύβοντας τα μαλλιά τους.
Ωστόσο τις δύο τελευταίες δεκαετίες ολοένα και περισσότερες γυναίκες στην Τεχεράνη και σε άλλες μεγάλες πόλεις του Ιράν αφήνουν έξω από το μαντίλι τούφες από τα μαλλιά τους.
