«Αυτό που σώζει την Ελλάδα είναι οι καλύτερες υποδομές και το γεγονός ότι οι περισσότερες ενεργές σεισμικές ζώνες είναι σε υποθαλάσσιες περιοχές» λέει στο CNN Greece o Διευθυντής Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο , Βασίλης Καραστάθης, με αφορμή τους δύο ισχυρούς σεισμούς στην Τουρκία με τους χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες.
Ο κ. Βασίλης Καραστάθης, εξηγεί τους λόγους στους οποίους οφείλεται η τόσο μεγάλη καταστροφή από τον σεισμό των 7,8 Ρίχτερ στο ρήγμα Χατάι, Οσμάνιγιε, Καχραμανμαράς και Γκαζιαντέπ στην Τουρκία κοντά στα σύνορα με τη Συρία (6/02).
Αξίζει να σημειωθεί ότι Τούρκοι επιστήμονες εκτίμησαν ότι ο σεισμός είχε ισχύ περίπου 130 ατομικών βομβών.
Σύμφωνα με τον ίδιο «στον σεισμό της Τουρκίας αυτό που ξεχωρίζει και απαιτεί ιδιαίτερη ανάλυση είναι η μεγάλη φονική καταστροφή. Αυτός ο σεισμός ίσως να είναι ο πιο φονικός των τελευταίων 10 ετών», λέει ο κ. Καραστάθης, καθώς το μέγεθος της καταστροφής υπολογίζεται σε χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες ενώ τεράστιος είναι και ο αριθμός των κτηρίων που ισοπεδώθηκαν.
Ο κ. Καραστάθης θέτει ως ερώτημα τι είναι αυτό που συνέβαλε σε αυτή την καταστροφή και τονίζει ότι θα πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά το περιστατικό αυτό και να ληφθούν υπόψη όλοι οι παράγοντες τόσο από την ίδια τη χώρα όσο και από όμορες χώρες, ώστε να υπάρχει μία καλύτερη αντιμετώπιση σε ανάλογα περιστατικά στο μέλλον.
Ρήγμα Ανατολίας: Μία από τις υψηλότερες σεισμικής επικινδυνότητας ζώνες παγκοσμίως
Σύμφωνα με τον κ. Καραστάθη, «το πρόβλημα της μεγάλης καταστροφής θεωρώ ότι είναι παραμετρικό. Σε αυτό συνέβαλε αφενός το μεγάλο μέγεθος του σεισμού αφετέρου οι κατασκευές των κτηρίων.
Ωστόσο, το μεγάλο μέγεθος του σεισμού θα έπρεπε να ήταν αναμενόμενο σε μία τέτοια ζώνη τόσο γνωστή και μελετημένη, παγκοσμίως χαρακτηρισμένη ως μία από τις ζώνες υψηλότερης σεισμικής επικινδυνότητας.
Θα έπρεπε η δόμηση στην περιοχή να συμμορφωνόταν με αυτά τα δεδομένα».
Άλλος ένας παράγοντας που συνέβαλε σε έναν τόσο φονικό σεισμό κατά τον ίδιο «είναι ο συνδυασμός της ώρας μαζί με τις προβληματικές κατοικίες. Ο κόσμος αιφνιδιάστηκε και δεν είχε επιλογές στην αντίδρασή του. Σε αυτή την περιοχή που είναι γνωστή για την σεισμικότητά της, όφειλαν να κατασκευάζουν κτήρια με τις αντίστοιχες προδιαγραφές».
Προσθέτει ότι οι συνθήκες από χώρα σε χώρα αλλάζουν και είναι σημαντικό να υπάρχουν σύγχρονες μελέτες που να πληρούν τους κανονισμούς για τους σεισμούς και να πραγματοποιούνται συχνά έλεγχοι στα κτήρια.
Ενεργά ρήγματα στην Ελλάδα έδωσαν μεγάλους σεισμούς
Εξηγεί ότι, έπειτα από έναν τόσο μεγάλο σεισμό είναι αρκετά συνηθισμένη η διέγερση γειτονικών ρηγμάτων «με αποτέλεσμα να ακολουθεί και δεύτερος εξίσου ισχυρός σεισμός, όπως συνέβη και στη χώρα μας κατά το παρελθόν. Για παράδειγμα, στο σεισμό των Αλκυονίδων το ’81, της Κεφαλλονιάς και πολύ παλιότερα στο ιστορικό παρελθόν στο σεισμό της Αταλάντης (ο πρώτος έγινε στις 20 Απριλίου 1894 και ο δεύτερος στις 27 Απριλίου 1894 – ήταν μεγαλύτερος)».
«Ενώ ο κόσμος έψαχνε να δει τι έχει μείνει όρθιο στον πρώτο σεισμό της Τουρκίας, ακολούθησε και ο δεύτερος και ισοπέδωσε ότι είχε απομείνει», εξηγεί ο ίδιος.
Ερωτηθείς για την ύπαρξη μεγάλων δονήσεων στον ελληνικό χώρο, λέει: «Σαφώς και υπάρχουν μεγάλες δονήσεις στον ελληνικό χώρο. Έχουν καταγραφεί της τάξεως των 7,2 και 7,5 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ. Φυσικά έχουν ακολουθήσει κι άλλοι μεγάλοι σεισμοί στη χώρα μας όπως ο σεισμός στην Αμοργό μεγέθους 7,5 βαθμών το ’56.
»Επίσης, ο πρώτος σεισμός που έδωσε το ρήγμα της Αταλάντης (1894) ήταν 6,8 και ο δεύτερος που ακολούθησε ήταν 7,2 Ρίχτερ.
Άλλος ένας πολύ ισχυρός σεισμός καταγράφηκε το 365 μ.χ ανοιχτά της Κρήτης ο οποίος είχε προκαλέσει και ένα ιδιαίτερα φονικό τσουνάμι στην περιοχή. Αυτός ο σεισμός όπως έχει υπολογιστεί, μπορεί να είχε μέγεθος άνω των 8,3 βαθμών Ρίχτερ».
Σε θαλάσσιες περιοχές οι περισσότερες ενεργές ζώνες στην Ελλάδα
Κατά τον ίδιο, και στην Ελλάδα υπάρχουν εξίσου ενεργές ζώνες ωστόσο «αυτό που μας σώζει είναι ότι οι περισσότερες ενεργές ζώνες είναι σε υποθαλάσσιες περιοχές. Η μεγαλύτερη ενεργή ζώνη στον ελληνικό χώρο που είναι στο ελληνικό τόξο ξεκινάει από την Κεφαλονιά, κατευθύνεται νότια της Κρήτης και καταλήγει στη Ρόδο. Άρα αυτό το πεδίο είναι εντός θαλάσσιου χώρου και έχουμε γλιτώσει αρκετές μεγάλες καταστροφές. Βεβαίως περιοχές που γειτνιάζουν με το τόξο όπως είναι η Κεφαλλονιά, η Κρήτη και η Ρόδο έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές».
Επίσης υπάρχουν και άλλες ζώνες αρκετά μεγάλες που θα μπορούσαν να φέρουν τέτοιες μεγάλες καταστροφές «όπως το ρήγμα της Ανατολίας – ο βόρειος κλάδος – ο οποίος εισέρχεται και στον ελληνικό χώρο αλλά περνάει κυρίως μέσα από υποθαλάσσιες περιοχές. Μπορεί να προκληθούν ζημιές σε κάποια νησιά αλλά τουλάχιστον δεν είναι σε μεγάλα αστικά κέντρα για να γίνει μεγάλη καταστροφή».
Τέλος, καταλήγει ότι «υπάρχουν ενεργές ζώνες που έχουν προκαλέσει μεγάλες καταστροφές αλλά στην Ελλάδα οι υποδομές είναι σε αρκετά καλύτερη κατάσταση όπως το είδαμε και πριν από μερικά χρόνια στο σεισμό της Σάμου».
