Ποια χώρα φιλοξενεί στο υπέδαφός της σχεδόν όλα τα στοιχεία του περιοδικού πίνακα του Μεντελέγιεφ – 99 από τα 105-, όπως και το 90% των σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται στα έξυπνα κινητά μας τηλέφωνα, ενώ είναι κι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ουρανίου παγκοσμίως;
Όχι, δεν είναι το «Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος», αλλά με την ευκαιρία των σημερινών (Κυριακή) προεδρικών εκλογών στο Καζακστάν – ναι, γι’ αυτήν τη χώρα μιλάμε- είναι μια ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για την περιφερειακή δύναμη της Κεντρικής Ασίας που συνορεύει με δύο γίγαντες, την Κίνα και τη Ρωσία, αλλά αναζητά και το δικό της ξεχωριστό ρόλο στο σύγχρονο συσχετισμό δυνάμεων, ιδίως όπως διαμορφώνεται μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Σε σχετική ερώτηση, άλλωστε, που έθεσε το CNN Greece στον ανώτατο σύμβουλο του προέδρου Κασίμ Γιομάρτ Τοκάγεφ, Γερλάν Καρίν, η διπλωματική απάντησή του ήταν πως η χώρα του ενδιαφέρεται περισσότερο για την επίλυση των εσωτερικών της προβλημάτων και την εξέλιξη του εκδημοκρατισμού της παρά για τις εξωτερικές αντιπαραθέσεις.
Είναι προφανής, πάντως, το τελευταίο χρονικό διάστημα η προσπάθεια απαγκίστρωσης από τη Ρωσία και της πρόσδεσης στο ευρωπαϊκό άρμα.
Ο πρόεδρος Τοκάγιεφ, εξάλλου, ο οποίος διαδέχθηκε το 2019 τον πρώτο πρόεδρο της χώρας, Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, και θεωρείται ο επικρατέστερος να κερδίσει τις εκλογές, έχει διασαφηνίσει πως το Καζακστάν τάσσεται υπέρ του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας κάθε κράτους, σύμφωνα και με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.
Σε αυτό το πλαίσιο, η χιονισμένη αυτές τις ημέρες Αστανά (η φουτουριστική πρωτεύουσα της χώρας που στα ελληνικά σημαίνει… πρωτεύουσα), δεν έχει αναγνωρίσει τα δημοψηφίσματα που διοργάνωσε η Ρωσική Ομοσπονδία στην Ανατολική Ουκρανία και την επακόλουθη προσάρτηση των επίμαχων περιοχών.
Την ίδια ώρα, η καζακική κυβέρνηση αποκηρύσσει οποιαδήποτε προσπάθεια παράκαμψης των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, αν κι έχει καλωσορίσει πολλούς Ρώσους που πέρασαν τα σύνορα του Καζακστάν από την ημέρα κήρυξης του πολέμου.
Παραλλήλως, η χώρα στρέφεται προς τη Δύση και δη την ΕΕ, που είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος, αφού το 40% των εξαγωγών της καταλήγει εκεί.
Δεν ήταν τυχαία, άλλωστε, η πρώτη επίσημη επίσκεψη, πριν ένα μήνα περίπου, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, στο Καζακστάν, το οποίο χαρακτήρισε σημαντικό εταίρο της ΕΕ, καλώντας σε περισσότερες επενδύσεις στη χώρα κι ενώ καλωσόρισε τις διαδικασίες ενδυνάμωσης των δημοκρατικών θεσμών.
Αυτός ο περαιτέρω εκδημοκρατισμός, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τον περιορισμό των προεδρικών εξουσιών με την παράλληλη ενίσχυση των αντίστοιχων κοινοβουλευτικών, την ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου, τη μία και μοναδική, επταετούς διάρκειας, θητεία του εκάστοτε προέδρου, τη διευκόλυνση ίδρυσης πολιτικών κομμάτων, καθώς και την ποσόστωση 30% για τις γυναίκες.
Οι αλλαγές εγκρίθηκαν με το συντριπτικό ποσοστό του 77% στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουνίου.
Στις σημερινές εκλογές αναμετρώνται έξι υποψήφιοι, ανάμεσά τους και δύο γυναίκες, με τον κ. Τοκάγεφ να θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα λάβει ποσοστό άνω του 50% στον πρώτο γύρο και, συνεπώς, δεν θα χρειαστεί δεύτερος.
