Ένα νέο στέλεχος της Όμικρον, που ονομάζεται Xe, εξαπλώνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ κρούσματα έχουν εντοπιστεί και σε άλλα μέρη του κόσμου.
Το περιοδικό Time αναλύει όλα όσα είναι γνωστά και όσα δεν ξέρουμε μέχρι τώρα για τη νέα παραλλαγή.
Τι γνωρίζουμε για την παραλλαγή Xe μέχρι στιγμής;
Η Xe είναι ένα υβρίδιο των δύο πλέον γνωστών στελεχών της Όμικρον: BA.1 (το αρχικό στέλεχος Όμικρον) και BA.2 (το πιο μολυσματικό σχετικό στέλεχος που κυριαρχεί πλέον στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες).
Η Xe είναι γνωστή ως ανασυνδυασμένη παραλλαγή, η οποία σχηματίζεται «όταν ένα στέλεχος SARS-CoV-2 συλλαμβάνει κάποιο γενετικό υλικό από ένα άλλο στέλεχος SARS-CoV-2», εξηγεί ο Δρ Άντριου Μπάντλεϊ, καθηγητής μολυσματικών ασθενειών στην Κλινική Mayo και πρόεδρος της Task Force SARS-CoV-2 COVID-19 της κλινικής.
Αυτό σημαίνει ότι η νέα ανασυνδυασμένη παραλλαγή αποκτά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με κάθε στέλεχος, αλλά όχι πάντα ότι μετατρέπεται σε μια πιο απειλητική έκδοση. «Οι ανασυνδυασμένες παραλλαγές περιγράφονται καλά για άλλους ιούς και δεν συνδέονται συχνά με περισσότερους κινδύνους», λέει ο Μπάντλεϊ.
Η Xe έχει τρεις μεταλλάξεις που δεν υπάρχουν σε όλα τα στελέχη BA.1 ή BA.2, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA).
Οι ειδικοί λένε ότι δεδομένου ότι τα BA.1 και BA.2 κυκλοφορούν ευρέως αυτή τη στιγμή, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι πρόσφατα εμφανίστηκε ένα νέο συνδυαστικό στέλεχος.
«Οι ανασυνδυασμένες παραλλαγές δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο, ιδιαίτερα όταν κυκλοφορούν πολλές παραλλαγές, και αρκετές έχουν εντοπιστεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας μέχρι σήμερα», δήλωσε η Σούζαν Χόπκινς, επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος της UKHSA. «Όπως συμβαίνει με άλλα είδη παραλλαγών, οι περισσότερες θα εξασθενήσουν σχετικά γρήγορα».
Οι ερευνητές εξακολουθούν να μελετούν πόσο εύκολα εξαπλώνεται η παραλλαγή Xe. Οι ερευνητές του Ηνωμένου Βασιλείου ανακάλυψαν ότι, όταν ανέλυσαν για πρώτη φορά τις ακολουθίες Xe, η παραλλαγή ήταν περίπου τόσο μεταδοτική όσο το BA.2, αλλά πιο πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι η παραλλαγή μπορεί να είναι 10% πιο μεταδοτική. Η έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στις 5 Απριλίου αναφέρει επίσης ότι το Xe είναι περίπου 10% πιο μεταδοτικό από το BA.2, αλλά σημειώνει ότι απαιτείται περαιτέρω επιβεβαίωση.
Πού έχουν εντοπιστεί κρούσματα Xe;
Το πρώτο γνωστό κρούσμα Xe εντοπίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 19 Ιανουαρίου 2022. Μέχρι στιγμής, έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 600 κρούσματα Xe εκεί, σύμφωνα με μια έκθεση της 25ης Μαρτίου από την UKHSA, που αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 1% των συνολικών κρουσμάτων αλληλουχίας. Αυτό απέχει κατά πολύ από το ποσοστό των κρουσμάτων που προκαλούνται από το BA.2, που είναι πλέον η κυρίαρχη μορφή του SARS-CoV-2 τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και παγκοσμίως. Η Xe έχει επίσης βρεθεί στην Ινδία και την Ταϊλάνδη.
Υπάρχει λόγος ανησυχίας;
«Όπως όλα στην εποχή του SARS-CoV-2, δεν υπάρχει απλή απάντηση», λέει ο Μπάντλεϊ, προσθέτοντας, ωστόσο, πως «εάν είστε εμβολιασμένοι και κατά τα άλλα υγιείς, δεν πρέπει να ανησυχείτε για αυτό. Εάν δεν έχετε εμβολιαστεί ή έχετε συννοσηρότητες, υπάρχει λόγος ανησυχίας».
Τα καλά νέα είναι ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σχετικά λίγα κρούσματα Xe. «Γνωρίζουμε για την ύπαρξη της παραλλαγής Xe από τα μέσα Ιανουαρίου», λέει ο Μπάντλεϊ. «Τώρα, δυόμισι μήνες μετά, εξακολουθούμε να βλέπουμε κρούσματα, αλλά δεν έχει γίνει έκρηξη», προσθέτει και εξηγεί: «Η Όμικρον εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο και μέσα σε τέσσερις εβδομάδες ήταν σε όλο τον κόσμο. Επομένως, το νέο αυτό στέλεχος δεν είναι τόσο κυρίαρχο όπως ήταν η Όμικρον».
Τι δεν ξέρουμε ακόμα;
Δεν υπάρχουν ακόμη αρκετές πληροφορίες για να ειπωθεί εάν η Xe θα εξαπλωθεί πιο γρήγορα ή θα προκαλέσει πιο σοβαρή ασθένεια από άλλες παραλλαγές του SARS-CoV-2. «Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με τη μεταδοτικότητα, τη σοβαρότητα ή την αποτελεσματικότητα του εμβολίου», δήλωσε η Σούζαν Χόπκινς.
Ωστόσο, είναι δυνατό να εξαχθούν κάποια συμπεράσματα από τα δύο στελέχη που το αποτελούν. «Γνωρίζουμε ότι τα εμβόλια λειτουργούν για την προστασία έναντι της συμπτωματικής νόσου για τα BA.1 και BA.2, και επομένως έχουμε κάθε λόγο να υποψιαζόμαστε ότι οι εμβολιασμοί θα δρουν για την προστασία έναντι της συμπτωματικής νόσου που προκαλείται από τη Xe», σημειώνει ο Μπάντλεϊ. Μια άλλη υπόδειξη είναι ότι «το BA.1 και το BA.2 μπορεί να ξεφύγουν από ορισμένες από τις θεραπείες με μονοκλωνικά αντισώματα», επομένως αυτά τα φάρμακα είναι πιθανό να μην λειτουργήσουν τόσο καλά ούτε κατά της Xe, συμπληρώνει ο ίδιος. «Γνωρίζουμε επίσης ότι οι άλλες θεραπείες που χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στα εξωτερικά ιατρεία -Paxlovid και molnupiravir- θα πρέπει, με βάση τον τρόπο δράσης τους, να έχουν συνεχή δράση έναντι του στελέχους Xe», καταλήγει.
Η UKHSA παρακολουθεί επί του παρόντος τη Xe και δύο άλλες ανασυνδυασμένες αλληλουχίες, τις Xf και Xd, οι οποίες είναι και οι δύο ανασυνδυαστές της Δέλτα και της Όμικρον BA.1. Σύμφωνα με την υπηρεσία, μέχρι στιγμής, έχουν εντοπιστεί λιγότερα από 40 κρούσματα Xf, όλα στο Ηνωμένο Βασίλειο (αν και κανένα δεν έχει εμφανιστεί από τα μέσα Φεβρουαρίου).
Η Xd δεν έχει εντοπιστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά 49 περιπτώσεις, κυρίως στη Γαλλία, έχουν αναφερθεί σε βάσεις δεδομένων παγκοσμίως. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παρακολουθεί επίσης τα Xe, Xd και άλλους ανασυνδυασμούς, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεσή του.
