Ο Λίβανος, που είναι αντιμέτωπος με πρωτόγνωρη οικονομική κρίση, βρίσκεται από σήμερα, Τρίτη, χωρίς πρόεδρο, καθώς έληξε η θητεία του Μισέλ Αούν χωρίς το κοινοβούλιο να έχει εκλέξει νέο επικεφαλής του κράτους.
Τη χώρα διοικεί πλέον μια κυβέρνηση που λειτουργεί ως υπηρεσιακή και έχει περιορισμένες εξουσίες, η οποία δεν μπορεί να λάβει σοβαρές αποφάσεις ή να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που ζητεί η διεθνής κοινότητα ώστε ο Λίβανος να λάβει οικονομική βοήθεια.
Ο βαθύς διχασμός των πολιτικών εγείρει φόβους ότι ο Λίβανος θα βρεθεί για μία ακόμη φορά χωρίς πρόεδρο για μήνες.
Γιατί δεν έχει εκλεγεί πρόεδρος;
Από τα τέλη του Σεπτεμβρίου του 2022 το κοινοβούλιο έχει συνεδριάσει τέσσερις φορές για να προσπαθήσει να εκλέξει τον διάδοχο του Αούν, αλλά κανένας υποψήφιος δεν έχει καταφέρει να συγκεντρώσει επαρκή αριθμό ψήφων.
Η βουλή είναι διχασμένη μεταξύ του στρατοπέδου που ηγείται η Χεζμπολάχ και των βουλευτών που είναι αντίθετοι στο ισχυρό φιλοϊρανικό κόμμα, χωρίς καμία από τις δύο πλευρές να διαθέτει ξεκάθαρη πλειοψηφία.
Αν δεν υπάρξει συμφωνία μεταξύ των διάφορων πολιτικών δυνάμεων, κανένας υποψήφιος για την προεδρία δεν έχει πιθανότητες να εκλεγεί στο άμεσο μέλλον.
Το 2016 ο 87χρονος Μισέλ Αούν εξελέγη έπειτα από κενό 29 μηνών στην κορυφή του κράτους, αφού οι βουλευτές προσπάθησαν μάταια 45 φορές να συμφωνήσουν σε έναν υποψήφιο.
Σύμφωνα με το ισχύον σύστημα κατανομής της εξουσίας με βάση τα θρησκεύματα, την προεδρία της Δημοκρατίας του Λιβάνου αναλαμβάνει ένας μαρωνίτης χριστιανός, την πρωθυπουργία ένας σουνίτης, ενώ ο πρόεδρος του κοινοβουλίου είναι σιίτης.
Ποιος κυβερνά τη χώρα;
Ο πρωθυπουργός, Νατζίμπ Μικάτι, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του μετά τις εκλογές της προηγούμενης άνοιξης, επιλέχθηκε και πάλι από τους βουλευτές για να σχηματίσει κυβέρνηση. Η κυβέρνησή του είναι υπηρεσιακή και αρμόδια μόνο για να διαχειρίζεται τις τρέχουσες υποθέσεις. Δεν μπορεί να συγκαλεί υπουργικά συμβούλια, ούτε να αποφασίζει για διορισμούς ή να εκδίδει διατάγματα, όπως εξήγησε κυβερνητική πηγή.
«Αυτό επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το έργο της κυβέρνησης, η οποία δεν μπορεί να λάβει σημαντικές αποφάσεις», πρόσθεσε η ίδια πηγή, την ώρα που ο Λίβανος πρέπει να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που ζητεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προκειμένου να λάβει την οικονομική βοήθεια που έχει ανάγκη, αλλά και να ξεκινήσει τις έρευνες για φυσικό αέριο σε κοίτασμα στη Μεσόγειο.
Είναι δυνατή μια διέξοδος από την κρίση;
Αυτή τη στιγμή δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα κάποια λύση για την εκλογή προέδρου. Ο πρόεδρος του κοινοβουλίου Ναμπίχ Μπέρι σκέφτεται να ζητήσει τη διεξαγωγή εθνικού διαλόγου με τη συμμετοχή διάφορων πολιτικών δυνάμεων, σύμφωνα με βουλευτή που πρόσκειται σε αυτόν.
«Κανένα κόμμα δεν είναι ικανό προς το παρόν να επιβάλει έναν υποψήφιο, κατά συνέπεια η μόνη λύση είναι να υπάρξει συμφωνία για έναν υποψήφιο. Σε διαφορετική περίπτωση το κενό στην προεδρία κινδυνεύει να διαρκέσει», υπογράμμισε. Ωστόσο προηγούμενες απόπειρες εθνικού διαλόγου έχουν αποτύχει στο παρελθόν.
Μέχρι στιγμής ο υποψήφιος Μισέλ Μοαουάντ, γιος του πρώην προέδρου Ρενέ Μοαουάντ που δολοφονήθηκε το 1989, κατάφερε να συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους από τους βουλευτές που αντιτίθενται στη Χεζμπολάχ. Όμως το φιλοϊρανικό κόμμα απέρριψε την υποψηφιότητά του και ζήτησε να βρεθεί ένας άλλος υποψήφιος κοινής αποδοχής.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η Χεζμπολάχ, που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτική και στρατιωτική ζωή του Λιβάνου, επιζητεί να καταλήξει σε συμφωνία με άλλες πολιτικές δυνάμεις, όπως αυτή που επέτρεψε την εκλογή του Αούν.
Όπως επισημαίνουν αναλυτές, ο υποψήφιος που προτιμά η Χεζμπολάχ είναι ο πρώην υπουργός και βουλευτής Σλεϊμάν Φρανζιέ, σύμμαχος του σιιτικού κινήματος και της Συρίας.
Ωστόσο προσκρούει στον Γκεμπράν Μπασίλ, γαμπρό του προέδρου Αούν και επικεφαλής του Ελεύθερου Πατριωτικού Ρεύματος (CPL), ο οποίος επίσης επιθυμεί να γίνει πρόεδρος
Κάποιοι ειδικοί αναφέρουν και το όνομα του διοικητή του στρατού Ζοζέφ Αούν ως πιθανού υποψηψίου.
