Το 2023 είναι, σε πρώτη ματιά, ένα έτος με υγιή άνοδο επιχειρηματικών πωλήσεων, καταγράφοντας άνοδο κατά 3,6% σε αποπληθωρισμένους όρους, σύμφωνα με την μετέτη της ΕΤΕ «Τάσεις του επιχειρείν».
Ωστόσο, όπως σημειώνει η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, στην πραγματικότητα, υπήρξε μια χρονιά με δύο πρόσωπα:
- το 1ο εξάμηνο είχε ιδιαίτερα υψηλούς ρυθμούς αύξησης (+6,5% σε ετήσια βάση), ενώ
- το 2ο εξάμηνο κινήθηκε σε πιο αναιμικές επιδόσεις (+1,3%), εξέλιξη που συμβαδίζει με τη σταδιακή κάμψη της δυναμικής των επενδύσεων και της απασχόλησης.
Παρόλα αυτά, η Ελλάδα κατάφερε να κλείσει το 2023 με άνοδο του μεριδίου της στο ευρωπαϊκό επιχειρείν (1,12%, από 1,09% στα τέλη 2022), καθώς η πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ αντιμετώπισε μεγαλύτερης έντασης συσταλτικές πιέσεις.
Εστιάζοντας στο 4ο τρίμηνο του 2023, η επίδοση του +2,2% κρύβει ένα δυνατό Οκτώβριο (+6,1%) – εν μέρει ως αναπλήρωση δραστηριότητας εξαιτίας των κλιματικών φαινομένων Αυγούστου-Σεπτεμβρίου – ακολουθούμενο από ένα αδύναμο δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου (+0,4%).
Η ανομοιογένεια στις επιδόσεις του τριμήνου αυτού ήταν ακόμα πιο έντονη σε διάσταση κλάδων.
Συγκεκριμένα, διακρίνουμε κλαδικές επιδόσεις τριών ταχυτήτων:
- Κατασκευές, βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας και υπηρεσίες κινήθηκαν ανοδικά, με τις ΙΤ υπηρεσίες να ξεχωρίζουν θετικότερα (+20%).
- Χονδρικό εμπόριο και λοιπή βιομηχανία κινήθηκαν σταθεροποιητικά, δείχνοντας ότι προσπαθούν να ισορροπήσουν υπό την πίεση της αδύναμης εξωτερικής ζήτησης.
- Το λιανικό εμπόριο κινήθηκε πτωτικά σε όλη τη διάρκεια του 2023, αντανακλώντας σε μεγάλο βαθμό την πίεση στη ζήτηση από τις συνεχώς ανοδικές τιμές.
Εξετάζοντας τις προοπτικές για το 2024, εκτιμούμε ότι ο επιχειρηματικός τομέας έχει τη δυναμική να επιτύχει ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 4% σε αποπληθωρισμένους όρους, αντανακλώντας τη σταδιακά ισχυρότερη ευρωπαϊκή ζήτηση. Όντως, οι πρώτες ενδείξεις για το νέο έτος – από τις επιδόσεις Ιανουαρίου για τις μεγάλες επιχειρήσεις (+3,6%) – επιβεβαιώνουν την τάση ανάκαμψης σε επίπεδα υψηλότερα του αδύναμου 2ου εξαμήνου του 2023.
Ωστόσο, το 2024 θα είναι επίσης ένα έτος προκλήσεων, καθώς το διεθνές περιβάλλον συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά υψηλή αβεβαιότητα, με τις γεωπολιτικές πιέσεις να δημιουργούν συνεχώς εστίες οικονομικών τριγμών (όπως η μείωση των διελεύσεων από το Σουέζ κατά 40% κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους). Παράλληλα, οι επιχειρήσεις καλούνται να διαχειριστούν φαινόμενα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή επιδρώντας στην οικονομία σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Κοιτάζοντας σε πιο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και πέρα από τους συγκυριακούς κλυδωνισμούς, το στοιχείο που ξεχωρίζει στο ελληνικό επιχειρείν και εκτιμάται ότι θα αφήσει το βαθύτερο αποτύπωμα τα επόμενα χρόνια είναι η συνεχής άνοδος των κλάδων της «νέας οικονομίας», καλύπτοντας τομείς από το ΙΤ μέχρι τη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας και το R&D.
Ήδη, το μερίδιο αυτής στις πωλήσεις του επιχειρηματικού τομέα έχει ανέλθει στο 10,9% το 2023 από 7,6% το 2019. Σημειώνουμε ενδεικτικά ότι το 2023 πέτυχε τριπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης από το λοιπό επιχειρηματικό τομέα (11,2% έναντι 2,8%).
Συνεχίζοντας στην τάση ανάπτυξης των τελευταίων ετών, το μερίδιο της «νέας οικονομίας» έχει τα εχέγγυα να φτάσει το 20% μέχρι το 2030. Με τις έμμεσες θετικές επιδράσεις να διαχέονται στο σύνολο των κλάδων, η διαμόρφωση αυτού του νέου πρότυπου επιχειρηματικής οικονομίας στην Ελλάδα αποτελεί το υπέρτατο στοίχημα.
