«Καθώς η Ευρώπη στρέφεται τώρα γρήγορα για να μειώσει την ευαλωτότητά της στον ρωσικό ενεργειακό εκβιασμό και να ξεφύγει από το ρωσικό αέριο, ο FSRU της Αλεξανδρούπολης γίνεται όλο και πιο σημαντικός», σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων στο περιθώριο του 7ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
«Οι Γερμανοί εντός μερικών ημερών μετά την 24η Φεβρουαρίου ανακοίνωσαν τους δύο πρώτους τους FSRU, ο Κοπελούζος ανακοίνωσε έναν δεύτερο FSRU στην Αλεξανδρούπολη, ενώ έχουμε ακούσει και για άλλες ομάδες που εργάζονται στον Βόλο, στη Θεσσαλονίκη, στην Κόρινθο», σημειώνει, επισημαίνοντας πως αυτό που θα πρέπει να δούμε τώρα είναι «πόσο και τι μπορεί να υποστηρίξει η αγορά».
Ο Αμερικανός πρέσβης δεν κρύβει την ικανοποίησή του για την προνοητικότητα έργων όπως ο FSRU στην Αλεξανδρούπολη σε σχέση με την κατάσταση όπως εξελίσσεται σήμερα στον ενεργειακό τομέα εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και τη στάση της Ρωσίας και τονίζει πως «η Ελλάδα ήταν μπροστά όσον αφορά την αναγνώριση της ανάγκης τόσο της διαφοροποίησης από το ρωσικό αέριο -αυτό είναι το θέμα του IGB και του TAP, της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης- όσο και της ενεργειακής μετάβασης».
Με τον ήλιο να θυμίζει πρόωρο καλοκαίρι στους Δελφούς την ημέρα της συνέντευξης, ο Αμερικανός πρέσβης δεν παραλείπει να αναφερθεί στις πολλές δυνατότητες που, όπως τονίζει, έχει η Ελλάδα σε ηλιακή (αλλά και αιολική) ενέργεια. «Ο (Έλληνας) πρωθυπουργός κατέστησε σαφές ότι αυτή είναι μια προτεραιότητα και οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέστησαν επίσης σαφές ότι θέλουμε να συνεργαστούμε με την Ευρώπη για να κάνουμε και τα δύο πράγματα ταυτόχρονα: να απομακρυνθούμε από το ρωσικό φυσικό αέριο όσο το δυνατόν γρηγορότερα, μεταξύ άλλων με πρόσθετο αμερικανικό LNG, αλλά επίσης για να επιταχυνθεί η ενεργειακή μετάβαση. Γιατί αυτή είναι η πραγματική απάντηση», λέει με έμφαση ο κ. Πάιατ.
Η Αλεξανδρούπολη στο επίκεντρο και των επαφών Νούλαντ
Η συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας «για την οικοδόμηση της Αλεξανδρούπολης ως βασικό κόμβο για τα στρατιωτικά logistics (εφοδιαστική αλυσίδα), την ενέργεια και επίσης για τη συνδεσιμότητα με τα υπόλοιπα Δυτικά Βαλκάνια, τη Βουλγαρία και τη Μαύρη Θάλασσα», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών, βρέθηκε στο επίκεντρο των επαφών που είχε, προ ημερών, η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ στην Ελλάδα.
«Πολλά από τα έργα που έχετε δει από το 2017 στην Αλεξανδρούπολη μοιάζουν σαν να ήμασταν μάντεις και μπορούσαμε να δούμε το μέλλον όσον αφορά το πώς οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί μας προσπαθούν να απαντήσουν στην εισβολή στην Ουκρανία και στον γεωπολιτικό σεισμό που παράγει.
Ανεξάρτητα από το πώς θα τελειώσει ο πόλεμος, ένα πράγμα είναι σαφές, ότι η Ρωσία θα έχει ακόμη πιο επιθετική παρουσία στη νότια ακτή της Ουκρανίας -εκεί επικεντρώνεται ο πόλεμος σήμερα με την αποτυχία της ρωσικής εισβολής στο Κίεβο. Επομένως η δουλειά που κάνουμε στην Αλεξανδρούπολη με τα στρατιωτικά logistics είναι κρίσιμης σημασίας», τονίζει ο κ. Πάιατ, επισημαίνοντας πως το γεγονός ότι ένα μέρος του στρατιωτικού υλικού που μετακινήθηκε μέσω του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης έφτασε στην Πολωνία, απέδειξε ότι «ο διάδρομος αυτός λειτουργεί».
Στήριξη στην ενταξιακή προοπτική των Δ. Βαλκανίων
Ο Αμερικανός πρέσβης υπογραμμίζει τη «φανταστική πρόοδο που έχει κάνει η Ελλάδα όσον αφορά τις σχέσεις της με όλες τις πρώην γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες, όλα τα Δυτικά Βαλκάνια».
Όπως λέει, μάλιστα, ένα μεγάλο μέρος των επαφών της κ. Νούλαντ στην Ελλάδα είχαν να κάνουν με το πώς «θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί και να εξασφαλίσουμε ότι όλες αυτές οι χώρες θα συνεχίσουν να κινούνται προς την ένταξη στην ΕΕ και εάν επιλέξουν την ένταξη στο ΝΑΤΟ για όσες δεν είναι ακόμη μέλη».
Μια νέα περίοδος στις σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ
Αναμφισβήτητα ο πόλεμος στην Ουκρανία συνετέλεσε στην περαιτέρω προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τον Αμερικανό πρέσβη να μιλάει για «μια νέα περίοδο της εταιρικής σχέσης» μεταξύ των δύο πλευρών, ενώ στην ερώτηση αν θα αντέξει στον χρόνο αυτή η προσέγγιση απαντά καταφατικά.
«Δεν είναι μυστικό ότι υπήρξε κάποια ζημιά κατά την προηγούμενη διοίκηση […] αλλά όλα όσα κάναμε σε ό,τι αφορά τη απάντηση μας στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έδωσαν προτεραιότητα σε αυτόν τον συντονισμό και τη συνεργασία με την Ευρώπη», τονίζει και χαρακτηρίζει πολύ δυνατή -για παράδειγμα- την εικόνα του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στην Οδησσό.
«Έχουμε συντονιστεί για τις κυρώσεις, έχουμε συντονιστεί για τη στρατιωτική μας απάντηση, έχουμε συντονιστεί για το μήνυμά μας προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Μερικά από αυτά ήταν ανεπιτυχή από την πλευρά των μηνυμάτων, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει σήμερα ότι δεν καταβάλλαμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να διατηρήσουμε τη διπλωματική επιλογή», σημειώνει.
«Έχουμε αποδείξει πραγματικά τη δέσμευσή μας και είμαι βέβαιος ότι αυτό δεν θα είναι απλώς μια αναλαμπή. Αυτό θα δώσει τον τόνο για τα επόμενα χρόνια», υπογραμμίζει.
«Αφοσιωμένοι με πάθος στο ευρωπαϊκό τους μέλλον οι Ουκρανοί»
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, κατά τον πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ένα πράγμα που έκανε ήταν να δώσει «ενέργεια στη συμμαχία του ΝΑΤΟ όσο τίποτα άλλο όπως η πτώση του τείχους του Βερολίνου», ενώ έδειξε και το πάθος των Ουκρανών για το ευρωπαϊκό τους μέλλον.
«Για τους Ουκρανούς, αν υπήρχε νωρίτερα μια συζήτηση για το πού βρίσκεται το στρατηγικό μέλλον, αυτή η συζήτηση έχει τελειώσει. Όλοι στη χώρα είναι ενωμένοι στην άποψη ότι θέλουν να είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θέλουν να είναι μέρος του ΝΑΤΟ ή τουλάχιστον της ευρωπαϊκής κοινότητας ασφάλειας και δεν θέλουν να έχουν καμία σχέση με έναν ρωσικό, ευρασιατικό κόσμο που προσπαθεί να προπαγανδίσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν», επισημαίνει ο κ. Πάιατ και παρόλο, όπως τονίζει δεν είναι ούτε Ευρωπαίος ούτε ανήκει στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, εκτιμά πως θα ήταν μια «φανταστική ευκαιρία» για την Ευρώπη να έχει αυτή την τεράστια χώρα με όλους τους πόρους της, όλους τους σχετικά νέους ανθρώπους της, όλο το γεωργικό της δυναμικό. «Όλα αυτά είναι ένα τεράστιο θετικό για την Ευρώπη και το ευρωπαϊκό εγχείρημα», υπογραμμίζει.
Εξαίρει δε τη στάση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και της κυβέρνησης στο ζήτημα αυτό.
Ο Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος αποχωρεί σε λιγότερο από έναν μήνα από την Ελλάδα ως ο μακροβιότερος Αμερικανός πρέσβης στην ιστορία, δεν παραλείπει, για μια ακόμη φορά, να αναφερθεί τις ομορφιές της χώρας και δεν κρύβει την ικανοποίησή του για την ομάδα που αφήνει πίσω του αλλά και για τη σημαντική πρόοδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων όλα αυτά τα χρόνια, με μια σειρά από πρωτοβουλίες, όπως ο Στρατηγικός Διάλογος, η πρωτοβουλία 3+1, η νέα διευρυμένη αμυντική συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, οι επενδύσεις αλλά και οι δεσμοί μεταξύ των ανθρώπων.
