Όμως πως θα το καταφέρουμε αυτό; Η Ελλάδα δείχνει να «πατάει γκάζι» στην πράσινη μετάβαση, καθώς μέσα στα επόμενα χρόνια βρίσκονται «στα σκαριά» επενδύσεις άνω των 20 δισ. ευρώ συνολικά σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Είτε πρόκειται για φωτοβολταϊκά πάρκα, είτε για αιολικά, είτε για επενδύσεις στην αποθήκευση και μεταφορά ενέργειας, εγχώριες και διεθνείς εταιρείες έχουν δημιουργήσει έναν οδικό χάρτη επενδύσεων τεράστιας αξίας. Παράλληλα, καταλύτης στην προσπάθεια αυτή αναδεικνύεται και το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς προσφέρει ήδη κεφάλαια 4,5 δισ. ευρώ για τον σκοπό αυτό, ενώ δεν αποκλείεται –με τον ανασχεδιασμό του Ταμείου το προσεχές χρονικό διάστημα- το ποσό αυτό να αυξηθεί.
Ενδεικτικό είναι ότι, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Ανάπυξης Άδωνις Γεωργιάδης, «η Ελλάδα ξαφνικά δέχεται αιτήματα επενδύσεων» και σημειώνει πως υπάρχει τώρα το εξής πρόβλημα:
«Τα αιτήματα για επενδύσεις για παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια στην Ελλάδα είναι υπερβολικά περισσότερα από το διαθέσιμο δίκτυο που έχουμε για να κουμπώσουμε επάνω τα έργα αυτά[…] Τα επόμενα 4-6 χρόνια θα είναι χρόνια κοσμογονίας στο δίκτυο και στις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα, χωρίς αμφιβολία».
Παράλληλα, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου σε δηλώσεις σχετικά με την πράσινη ενέργεια σημείωσε πως «η Ελλάδα είχε την προνοητικότητα να σχεδιάσει την πράσινη μετάβαση εδώ και τρία χρόνια και τώρα να βρίσκεται σε φάση υλοποίησης».
«Το μεγαλύτερο στοίχημα για την κυβέρνηση και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, παράλληλα με αυτόν τον άλλο κόσμο των επίκαιρων κρίσεων, των τιμών ενέργειας και της ενεργειακής ασφάλειας, είναι να απορροφήσουμε το 32% των κονδυλίων που έχει η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης, που απευθύνονται σε πράσινες επενδύσεις – είναι 4,5 δισεκατομμύρια – να το απορροφήσουμε, να το ρίξουμε στην αγορά μέχρι το τέλος του 2025 […] Επικεντρωνόμαστε χωρίς πολλά λόγια σε πρότζεκτ που θα απορροφήσουν αυτά τα ποσά, έχουμε στο υπουργείο κάτω από το RRF συνολικά 24 δράσεις στον τομέα της ενέργειας, της εξοικονόμησης, της ηλεκτροκίνησης, του περιβάλλοντος της αειφορίας».
Περιφερειακός κόμβος για τη μεταφορά πράσινης ενέργειας
Η ενεργειακή ασφάλεια και η πράσινη μετάβαση στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων συζητήθηκαν τη Δευτέρα 7/11 στη Σύνοδο Δυτικών Βαλκανίων, που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο, με συμμετοχή του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα.
Ο κ. Σκρέκας, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, παρουσίασε τον στρατηγικό σχεδιασμό της κυβέρνησης για τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας και την αλματώδη πρόοδο στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Όπως τόνισε «η Ελλάδα μετατρέπεται σε περιφερειακό κόμβο για τη μεταφορά πράσινης ενέργειας. Το μερίδιο αγοράς των ΑΠΕ θα ξεπεράσει φέτος το 46% και μπορεί κάλλιστα να φτάσει το 60% τα επόμενα τρία χρόνια. Εκτιμούμε ότι θα εγκαταστήσουμε εντός του 2022 νέα έργα ΑΠΕ 2GW, μέγεθος το οποίο είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερο συγκριτικά με τις νέες μονάδες ΑΠΕ που εντάχθηκαν στο σύστημα πριν από τρία χρόνια».
Επίσης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανέφερε ότι η Ελλάδα προχωράει στην υλοποίηση κρίσιμων υποδομών που θα ενισχύσουν την ενεργειακή ανταγωνιστικότητα της χώρας. Στον τομέα του φυσικού αερίου, ο κ. Σκρέκας ανέδειξε τη σημασία της έναρξης λειτουργίας του αγωγού IGB και επισήμανε ότι ολοκληρώθηκε η δοκιμή αγοράς (market test) για τον αγωγό φυσικού αερίου με τη Βόρεια Μακεδονία, που εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του 2025. Πρόκειται για ένα σύστημα που θα είναι 100% έτοιμο για τη μεταφορά υδρογόνου.
Ελληνικοί υδρογονάνθρακες στο μέλλον
Την Τρίτη 8/11 η Εθνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) ανακοίνωσε τα επόμενα βήματα στο πρόγραμμα εξερεύνησης κοιτασμάτων φυσικού αερίου της χώρας και την Πέμπτη 10/11 ξεκίνησαν από την ExxonMobil οι σεισμικές έρευνες νότια της Πελοποννήσου και δυτικά της Κρήτης για τη διερεύνηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Κινητήριοι μοχλοί της νέας αποστολής της ΕΔΕΥΕΠ είναι οι φιλόδοξοι στόχοι της ενεργειακής μετάβασης της χώρας και ο εθνικός στόχος για μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών άνθρακα έως το 2050. Παράλληλα, σκοπός είναι η Ελλάδα να καταστεί βασικός μοχλός ενεργειακής ασφάλειας και νέα πηγή ευρωπαϊκού ενεργειακού εφοδιασμού και να αξιοποιηθεί η ευκαιρία για ανάπτυξη και δημιουργία εσόδων από εγχώριους ενεργειακούς πόρους. Ενώ απώτερος στόχος είναι η δημιουργία ενός ολιστικού και κλιματικά ουδέτερου ενεργειακού συστήματος.
«Το κοίτασμα το οποίο πιθανολογούμε ότι υπάρχει νοτιοδυτικά της Κρήτης και της Πελοποννήσου ίσως είναι η τελευταία ελπίδα που έχει η εξορυκτική βιομηχανία για να να βρει μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου στην περιοχή της ανατολικής Ευρώπης» αποκαλυψε ο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι «μέχρι να τρυπήσουμε και να δούμε τι υπάρχει πραγματικά όλα είναι σε επίπεδο εκτιμήσεων».
Οι σεισμικές έρευνες θα διαρκέσουν 2 χρόνια. Βάσει των αποτελεσμάτων τους, η κοινοπραξία θα κρίνει εάν θα προχωρήσουν σε ερευνητική γεώτρηση ή αν θα αποχωρήσει. Αν οι έρευνες κριθούν ικανοποιητικές, η ΕΔΕΥ εκτιμά ότι μέσα στο 2027 θα ξεκινήσει η παραγωγή φυσικού αερίου.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα της Handelsblatt και μεταδίδει η Deutsche Welle: «2.000 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στα ανοιχτά των ελληνικών ακτών. H Eλλάδα θέλει να αξιοποιήσει γιγάντια αποθέματα. Ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης επιταχύνει τις έρευνες για φυσικό αέριο. Η εκμετάλλευσή τους θα μπορούσε να ξεκινήσει ήδη από το 2027. Όλη η Ευρώπη θα μπορούσε να ωφεληθεί».
Με βάση την περσινή κατανάλωση, τα ενδεχόμενα κοιτάσματα θα αρκούσαν για να τροφοδοτήσουν ολόκληρη την ΕΕ με φυσικό αέριο για πάνω από πέντε χρόνια, κάνοντας την χώρα έναν σημαντικό εξαγωγό ενέργειας.
Τα μεγάλα «deal» του ελληνικού ενεργειακού χάρτη
Επειδή όμως η υλοποίηση του χρονοδιαγράμματος για την εξόρυξη, χρήση και εξαγωγή ελληνικών υδρογονανθράκων θα πάρει αρκετό χρόνο και μιλάμε με όρους πιθανοτήτων, ας δούμε τις συμφωνίες δισεκατομμυρίων που ανακοινώθηκαν τους τελευταίους μήνες και οι οποίες φέρνουν νέα δεδομένα στον ενεργειακό χάρτη της Ελλάδας.
Ανάμεσα σε αυτές, κυρίαρχο ρόλο έχει η συμφωνία ανάμεσα στον όμιλο Ελλάκτωρ και την Motor Oil για την απόκτηση από τη δεύτερη του τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας της πρώτης. Πρόκειται για έναν ντιλ ύψους 1 δισ. ευρώ, που αλλάζει τις ισορροπίες στο κομμάτι των ΑΠΕ και ταυτόχρονα επιταχύνει την ανάπτυξή τους.
Την ίδια στιγμή, νέα δεδομένα και στον κλάδο της λιανικής πώλησης ρεύματος φέρνει η εξαγορά της Watt+Volt από τη Mytilineos έναντι τιμήματος 36 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, η Mytilineos ενισχύει σημαντικά και την παρουσία της στην ηλεκτροκίνηση, με 516 σημεία φόρτισης σε όλη την Ελλάδα.
Ταυτόχρονα, στην ενέργεια του μέλλοντος και συγκεκριμένα στο «πράσινο υδρογόνο» στοχεύουν Motor Oil και η ΔΕΗ δημιουργώντας από κοινού την εταιρεία “Hellenic Hydrogen Α.Ε.“, στην οποία η Motor Oil θα αποκτήσει 51% του μετοχικού κεφαλαίου και η ΔΕΗ 49% αυτού.
Όπως αναφέρουν οι δύο εταιρείες σε σχετική τους ανακοίνωση, η νέα εταιρεία θα έχει σκοπό την ανάπτυξη έργων παραγωγής πράσινου υδρογόνου στην Ελλάδα, σε συνεργασία με μεγάλους και έμπειρους συμβουλευτικούς οίκους.
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί πως η ανάγκη για επενδύσεις σε ΑΠΕ είναι διεθνής με τα ποσά να ζαλίζουν, φτάνοντας ακόμη και τα 6 τρισεκατομμύρια δολάρια, κάθε χρόνο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει σε άρθρο της η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα:
«Οι πρόσφατες αυξήσεις στο κόστος των καυσίμων και των τροφίμων καθώς και οι επακόλουθες κοινωνικές ταραχές καταδεικνύουν το πόσο σημαντικές είναι οι επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας έναντι των κραδασμών. Θα απαιτηθούν τεράστιες παγκόσμιες επενδύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης».
Σε κάποια χρόνια από τώρα, νομοτελειακά η ενέργεια θα είναι κατά βάση «πράσινη». Και όποιος τοποθετηθεί έγκαιρα, επενδύοντας σωστά, θα βγει κερδισμένος. Όμως το ζήτημα δεν είναι μόνο η τσέπη των επενδυτών… η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης έχει νόημα, καθώς προτεραιότητα οφείλει να είναι η βιωσιμότητα του πλανήτη, ώστε να μην φτάσουμε σε μη αναστρέψιμη κατάσταση.
Η Χάλκη δείχνει τον δρόμο σε μικρότερη κλίμακα
Ήταν 5 Νοεμβρίου 2021 η Χάλκη έγινε και επίσημα το πρώτο GR-eco island και σήμερα, ένα χρόνο μετά, το όραμα της μετατροπής της Χάλκης σε ένα «πράσινο» νησί έχει γίνει πράξη.
Μέσα από μια σειρά δράσεων, το νησί μείωσε κατακόρυφα το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα και αναβαθμίστηκε ενεργειακά. Στις δράσεις αυτές περιλαμβάνεται η εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος ισχύος 1MWp, η δωρεά αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων που ενισχύουν τον στόλο των δημοτικών οχημάτων και η παράλληλη τοποθέτηση φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων στο λιμάνι του νησιού.
Όπως έχει αναφέρει χαρακτηριστικά ο Δρ. Κωνσταντίνος Ανδριοσόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Akuo Greece που συμμετείχε στην πρωτοβουλία, στο πρώτο χρόνο της απρόσκοπτης λειτουργίας του, το Φωτοβολταϊκό Πάρκο παρήγαγε 1,822 GWh ηλεκτρικής ενέργειας και έχει πετύχει να καλύψει όχι μόνο τις ανάγκες της ενεργειακής κοινότητας και του νησιού, αλλά και να εξάγει πράσινη ενέργεια προς το διασυνδεδεμένο νησί της Ρόδου.
Η Χάλκη αποτελεί πηγή έμπνευσης και γνώσης για τους εμπλεκόμενους, δίνοντας κατευθύνσεις για αντίστοιχες πρωτοβουλίες στο μέλλον, όμως για να υλοποιηθούν αντίστοιχες πρωτοβουλίες σε μεγαλύτερη κλίμακα χρειάζονται μεγάλες χρηματοδοτήσεις και καινοτόμα χρηματοδοτικά προγράμματα.
Για αυτό το σκοπό, το Ταμείο Απανθρακοποίησης των νησιών αναμένεται να συγκεντρώσει 2 δισ. ευρώ και να μοχλεύσει διπλάσια κεφάλαια από ιδιωτικές επενδύσεις. Στόχος του είναι να ενισχύσει την πράσινη ενέργεια με υφιστάμενες και νέες τεχνολογίες ΑΠΕ, όπως είναι τα offshore αιολικά, να επιταχύνει τις διασυνδέσεις και να προωθήσει την πρωτοβουλία GΡ-eco Islands.
