Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα αδέσποτα ζώα στον αγώνα επιβίωσης που δίνουν το χειμώνα
Σοβαρά προβλήματα επιβίωσης δημιουργούν οι χαμηλές θερμοκρασίες στα αδέσποτα ζώα, καθώς η αντοχή τους εξαρτάται από σειρά παραγόντων τους οποίους παραθέτει η επίκουρη καθηγήτρια στην Κτηνιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κατερίνα Μανωλάκου.
Όσο πιο πυκνή είναι η γούνα τόσο πιο ανθεκτικά είναι· όσον αφορά το μέγεθος, τα μικρόσωμα είναι πιο ευάλωτα, τα αδύνατα είναι πιο ευάλωτα (λιγότερα αποθέματα λίπους) και τέλος η ηλικία είναι ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας. Τα ηλικιωμένα ή λιγότερο υγιή ζώα είναι πιο ευάλωτα.
Τα περισσότερα αδέσποτα είναι υποσιτισμένα και με προβλήματα υγείας, επομένως είναι και πιο ευάλωτα, προσθέτει η ίδια και εξηγεί μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ:
«Σκύλοι: Έως 7οC αντέχουν την έκθεση στο κρύο. Από τους 7οC – 0οC κάποια ζώα θα κρυώνουν. Κάτω από 0οC τα πιο ευάλωτα θα χρειαστούν πρόσβαση σε προφυλαγμένο κατάλυμα, ενώ η παρατεταμένη έκθεση σε θερμοκρασίες μικρότερες των -6 οC δεν είναι ασφαλείς για κανένα σκύλο, καθώς κινδυνεύουν από υποθερμία και κρυοπαγήματα. Γάτες: Έως 7οC αντέχουν την έκθεση στο κρύο. Κάτω από αυτή την θερμοκρασία έχουν ανάγκη πρόσβασης σε προφυλαγμένο κατάλυμα για να επιβιώσουν». Μεγάλη ωστόσο είναι και η ευθύνη των πολιτών σε αυτές τις δυσάρεστες καταστάσεις.
Όπως εξηγεί η κ. Μανωλάκου: Ενημερωνόμαστε για τα μέτρα διαχείρισης των αδέσποτων ζώων του δήμου μας και που μπορούμε να απευθυνθούμε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Παρατηρούμε για σημάδια υποθερμίας (τρέμουλο, αργή αναπνοή, ληθαργικότητα, απλανές βλέμμα, ακαμψία, κώμα). Πριν βάλουμε μπροστά το αυτοκίνητό μας χτυπάμε το καπό, καθώς τα μικρόσωμα ζώα (γατάκια συνήθως) μπορεί να έχουν μπει στη μηχανή του αυτοκινήτου για να προφυλαχθούν. Φροντίζουμε να έχουν επαρκή σίτιση και ελεύθερη πρόσβαση σε φρέσκο νερό και προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε προφυλαγμένο κατάλυμα στα αδέσποτα της γειτονιάς μας.
Ποια είναι όμως η ευθύνη της Πολιτείας; Τι πρέπει να κάνει και δεν κάνει;
Ευθύνη των δήμων, επισημαίνει η κ. Μανωλάκου, είναι η διαχείριση των αδέσποτων ζώων (άρθρο 10 Ν.4830/2021) τηρώντας τις αρχές ευζωίας (οι λεγόμενες πέντε ελευθερίες, άρθρο 2 παρ.2 Ν.4830/2021, που ισχύουν για όλα τα εξημερωμένα ζώα, όχι μόνο τα ζώα συντροφιάς).
Οι πέντε ελευθερίες είναι:
- Απουσία πείνας και δίψας, με πρόσβαση σε τροφή και νερό κατάλληλα σε ποιότητα σε ποσότητα.
- Απουσία ταλαιπωρίας και καταπόνησης, με πρόσβαση σε ασφαλές και καθαρό κατάλυμα στέγασης που προστατεύεται από τις αντίξοες καιρικές συνθήκες
- Απουσία πόνου, τραυματισμού και ασθένειας με κατάλληλη φροντίδα και κτηνιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη.
- Απουσία φόβου και αγωνίας, με κατάλληλη συμπεριφορά και διαχείριση εκ μέρους του ανθρώπου.
- Ελευθερία έκφρασης της φυσιολογικής συμπεριφοράς, με κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης και κοινωνικοποίησης.
Εξετάζοντας ένα-ένα τα παραπάνω σημεία η ίδια διαπιστώνει πως ελάχιστοι δήμοι έχουν τοποθετήσει ταΐστρες/ποτίστρες για τα αδέσποτα και φροντίζουν για την σταθερή τροφοδοσία τους. Συνήθως, προσθέτει, στο πλαίσιο συνεργασίας τους με τις κατά τόπους φιλοζωικές, δίνουν κάποιες ποσότητες τροφών και οι εθελοντές αναλαμβάνουν την σίτιση των αδέσποτων.
Σημειωτέον όμως ότι αφενός οι ποσότητες συχνά δεν επαρκούν και αφετέρου τα μέλη των φιλοζωικών είναι αριθμητικά περιορισμένα.
Σε μεγάλους δε σε έκταση δήμους, οι μετακινήσεις των μελών των φιλοζωικών οργανώσεων δεν καλύπτονται οικονομικά. Ακόμα λιγότεροι δήμοι έχουν μεριμνήσει για την τοποθέτηση ασφαλών καταλυμάτων των αδέσποτων ζώων. Αυτά, όταν υπάρχουν, έχουν τοποθετηθεί από φιλόζωους πολίτες, κ.ά. Κανένα πρόγραμμα διαχείρισης όμως, συμπεραίνει η κ. Μανωλάκου, δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό αν δεν ακολουθηθεί μια συστηματική και συναινετική, σε επίπεδο κοινωνίας, τακτική. Υπάρχουν διεθνείς οδηγίες για την διαχείριση των αδέσποτων.
