Η γεωπολιτική κρίση στην Ευρώπη υποχρέωσε την Ελλάδα να επαναξιολογήσει τον προγραμματισμό της για την πράσινη μετάβαση και έδωσε ώθηση για ταχύτερη εφαρμογή του σχεδιασμού της, με προγράμματα ειδικά προσαρμοσμένα για μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.
Σε πρόσφατη τοποθέτηση του, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κώστας Σκρέκας αναφέρθηκε εκτενώς στις πρωτοβουλίες της ελληνικής Κυβέρνησης για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, τονίζοντας ότι είναι ο μόνος δρόμος για τον μετριασμό της κλιματικής κρίσης, την επίτευξη προσιτών τιμών ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθώς και το κλειδί για την ενεργειακή ασφάλεια και αυτονομία.
«Κατευθύνουμε 10 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση των δικτύων και την επέκταση των διασυνδέσεων στα ελληνικά νησιά. Διαθέτουμε 4 δισ. ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, την ηλεκτροκίνηση, τα συστήματα αποθήκευσης, το πράσινο υδρογόνο και τα ανανεώσιμα αέρια», δήλωσε ο υπουργός.
Η Ελλάδα μετατρέπεται σε «κόμβο πράσινης ενέργειας»
Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και ο αναπτυξιακός νόμος 4887/2022 για την πράσινη μετάβαση που σκοπό έχει την ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων που αφορούν σε δραστηριότητες στην κυκλική οικονομία και στη βιώσιμη ανάπτυξη και υιοθετούν τεχνολογίες που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ενεργειακή αναβάθμιση των επιχειρηματικών μονάδων.
Σημειώνεται πως υπαγόμενα στο καθεστώς επενδυτικά σχέδια είναι όλα όσα έχουν αντικείμενο την προστασία του περιβάλλοντος. Ενισχύονται επίσης και λοιπές υφιστάμενες επιχειρηματικές δραστηριότητες με την προϋπόθεση υλοποίησης δαπανών για μέτρα ενεργειακής απόδοσης και προστασίας του περιβάλλοντος.
Πράσινη μετάβαση στις επιχειρήσεις
Τα προγράμματα «Εξοικονομώ», «Αλλάζω συσκευή» και οι επαγγελματικές ενεργειακές κοινότητες είναι ορισμένες από τις δράσεις που έχει προαναγγείλει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Πρόκειται για προγράμματα, όπως το «Εξοικονομώ για επιχειρήσεις» το οποίο προβλέπει την αναβάθμιση του κτηριακού αποθέματος μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε τουρισμό, υπηρεσίες και ορισμένους κλάδους του δευτερογενούς τομέα.
Παράλληλα, το «Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις», προϋπολογισμού 160 εκατ. ευρώ προβλέπει την αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού με πιο αποδοτικά.
Επίσης, θα δοθεί η δυνατότητα ίδρυσης ενεργειακών κοινοτήτων από επιχειρήσεις οι οποίες θα μπορούν να αξιοποιούν τη μέθοδο του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού εγκαθιστώντας – για παράδειγμα – φωτοβολταϊκά σε άλλο νομό, στη μέση ή την υψηλή τάση για συμψηφισμό της κατανάλωσης των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, προβλέπεται πρόγραμμα προϋπολογισμού 160 εκατ. ευρώ για την εγκατάσταση μονάδων αυτοπαραγωγής σε επιχειρήσεις.
Χρηματοδοτικές ευκαιρίες από το ΕΣΠΑ 2021-2027
Σημαντικές χρηματοδοτικές ευκαιρίες παρουσιάζει το επιδοτούμενο – μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ)» – πρόγραμμα του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 για την πράσινη μετάβαση μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ).
Η υποβολή αιτήσεων ξεκινά τέλος Νοεμβρίου και αφορά στην αναβάθμιση της παραγωγικής λειτουργίας των ΜμΕ με την αξιοποίηση λύσεων φιλικών προς το περιβάλλον, που συγχρόνως θα καταστήσουν τις επιχειρήσεις περισσότερο ανταγωνιστικές.
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης πρόσκλησης, εκτός της επιχορήγησης των παραγωγικών παγίων, θα επιχορηγείται και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών panels σε ΜμΕ, για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για ίδια κατανάλωση, όχι όμως για «net metering». Στόχος της δράσης είναι η περαιτέρω μείωση του λειτουργικού κόστους των ΜμΕ μέσω της ενίσχυσης επιχειρηματικών σχεδίων για την εξοικονόμηση ενέργειας.
Τα παραπάνω προγράμματα θα επιδοτούν και συμβατικές δαπάνες όπως αγορά εξοπλισμού, κατασκευή υποδομών, προβολή, υπηρεσίες στήριξης (π.χ. διοίκησης, μάρκετινγκ και σχεδιασμού) και επενδύσεις καινοτομία (π.χ. οργανωτική ή μάρκετινγκ) οι οποίες θα πρέπει να αποτελούν μέρος ενός πλήρους επιχειρηματικού σχεδίου.
Υπενθυμίζεται πως τέλος Σεπτεμβρίου ολοκληρώθηκε η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για την πράσινη μετάβαση στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων.
Ο σχεδιασμός του «Ελλάδα 2.0» απευθύνεται σε πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις Υφιστάμενες και Υπό-σύσταση και παρέχει ενισχύσεις στη μεταποίηση και εμπορία γεωργικού και μη προϊόντος. Μεταξύ των δράσεων που επιδοτούνται προβλέπεται η προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
«Η πράσινη μετάβαση δεν ήταν ποτέ τόσο σημαντική», έγραψε στο μήνυμά της προς την COP27, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, κάνοντας την διαπίστωση ότι «η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας έχει αναδείξει σε ποιο σημείο εξαρτόμαστε από τα ορυκτά καύσιμα και σε ποιο σημείο αυτό μας καθιστά ευάλωτους».
«Τα εργαλεία δεν λείπουν για την πράσινη μετάβαση των οικονομιών», σύμφωνα με την πρόεδρο της ΕΚΤ, η οποία αναφέρθηκε στην τιμολόγηση των αρνητικών επιπτώσεων του άνθρακα, στις άφθονες επενδύσεις στις πράσινες τεχνολογίες και τα στάδια προς την πράσινη μετάβαση.
