Ενδεχομένως πολλοί να είδαν, αλλά λίγοι να πρόσεξαν το γεγονός ότι το πρωθυπουργικό γραφείο και η τουρκική προεδρία εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση μετά το πέρας της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Είναι ίσως από τις ελάχιστες φορές που οι δύο πλευρές όχι μόνο καταλήγουν σε συμφωνίες, αλλά και σε κοινές ενημερώσεις σχετικά με το τι συζητήθηκε.
Ανώτατες κυβερνητικές Πηγές, ανέφεραν μεταξύ άλλων το βράδυ της Τετάρτης πως: «Η σημερινή συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν ήταν ένα παραπάνω βήμα από εκείνη στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Έγινε σε πολύ θετικό κλίμα και φαίνεται πως υπάρχει ειλικρινής διάθεση για εξομάλυνση των σχέσεων και αποκλιμάκωση».
Ωστόσο, ο Έλληνας πρωθυπουργός φέρεται να ξεκαθάρισε πως για την Αθήνα, είναι απαραίτητη προϋπόθεση να σταματήσουν από την Άγκυρα οι ρητορικές εξάρσεις και οι απειλές κατά της εδαφικής κυριαρχίας.
Το απόγευμα της Τετάρτης (21/9), ο Έλληνας πρωθυπουργός συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόεδρο, παρουσία των Υπουργών Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν και οι δύο πλευρές έδειξαν ότι υπάρχει ισχυρή βούληση για σύμπνοια.
Πέρα από τις ανακοινώσεις και τις δηλώσεις, η ενημέρωση από τις κυβερνητικές Πηγές, ανέφεραν πως «… για την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, είναι περίπλοκο ζήτημα και χρειάζεται χρόνος, ώστε το θετικό κλίμα να δημιουργήσει συνθήκες, ώστε οι δύο χώρες να αποπειραθούν να επιλύσουν τη μία και μόνη διαφορά, που τις χωρίζει».
Το παρασκήνιο για το Κυπριακό
Με δεδομένη την εμπρηστική δήλωση του Τούρκου προέδρου, περίπου 24 ώρες πριν από τη συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό, ανώτατη κυβερνητική πηγή τόνισε πως πρόθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να αναφερθεί στο «κυπριακό» κατά την αυριανή ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέλαβε ότι οποιαδήποτε λύση στο κυπριακό εκτός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών είναι μία άκρως αντιπαραγωγική συζήτηση, τόνισε, ωστόσο, πως έχει σημασία πως καταγράφεται θετικό momentum στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις «παρά τις μεγάλες δυσκολίες, που υπάρχουν στο Κυπριακό».
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι θα πρέπει να επαναληφθεί η τριμερής, αλλά και να υπάρξουν απεσταλμένοι για το κυπριακό. Τέλος, η ίδια ανώτατη κυβερνητική πηγή επεσήμανε σε ό,τι αφορά το Μεταναστευτικό ότι κατέστη σαφές στην τουρκική πλευρά ότι «δεν πρέπει να υπάρχουν βάρκες στο Αιγαίο» και πως είναι αμοιβαία ωφέλιμο και για τις δύο πλευρές να υπάρξει αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του συγκεκριμένου ζητήματος.
Μάλιστα, οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για άλλα περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, όπως την κλιματική κρίση και τις επιπτώσεις της, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου, καθώς οι δύο χώρες βίωσαν πρόσφατα σοβαρές φυσικές καταστροφές και συμφώνησαν ότι η ενίσχυση της συνεργασίας στην Πολιτική Προστασία αποτελεί προτεραιότητα.
Πρώτο θέμα στα τουρκικά ΜΜΕ η συνάντηση
Εξάλλου, επιβεβαιώθηκε και από την τουρκική Προεδρία το θετικό κλίμα και η αποφασιστικότητα διατήρησής του, αναφορικά με τη συνάντηση κορυφής μεταξύ Μητσοτάκη – Ερντογάν. Η συνάντηση ήταν το πρώτο θέμα σχεδόν σε όλες τις τουρκικές ιστοσελίδες, ενώ τα τουρκικά δίκτυα είχαν συνεχώς απευθείας συνδέσεις με Νέα Υόρκη.
Ενδεικτικά το CNN Turk ανέφερε στο άρθρο του την πρόθεση να συνεχιστεί το καλό κλίμα, ενώ η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα «Shochu» έκανε λόγο για μία κρίσιμη συνάντηση. Σε γενικές γραμμές, όλοι -τουλάχιστον κατά τις πρώτες ώρες μετά τη συνάντηση- μετέδιδαν τα κυριότερα σημεία από την ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας.
Όχι μόνον, δηλαδή, την πρόθεση να συνεχιστεί το καλό κλίμα, αλλά και όλα τα άλλα σημεία. Ιδιαίτερα στην έμφαση που δόθηκε στο θέμα της κλιματικής κρίσης και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έχουν πλήξει τις δύο χώρες, αλλά και τη συνεργασία στο θέμα της μετανάστευσης.
Η συμφωνία για τον οδικό χάρτη
Κατά τα άλλα, σχεδόν τυπικής διαδικασίας, αποδείχτηκε η συμφωνία για τον οδικό χάρτη των επαφών των δύο χωρών, όπως αυτός καθορίστηκε στη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών στις 5 Σεπτεμβρίου. Ουσιαστικά, επιβεβαιώθηκε ότι Μητσοτάκης και Ερντογάν θα τα ξαναπούν στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη στη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας.
Ο οδικός χάρτης περιλαμβάνει: Τις συναντήσεις στα μέσα Οκτωβρίου των αρμόδιων για τον πολιτικό διάλογο και τη θετική ατζέντα Υφυπουργών Εξωτερικών, τις συναντήσεις εντός του Νοεμβρίου για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τη νέα συνάντηση των δύο ηγετών τον προσεχή Δεκέμβριο.
Ο «οδικός χάρτης» των επόμενων επαφών των δύο χωρών, περιλαμβάνει τα τέσσερα ορόσημα:
- Πολιτικός διάλογος (θα εκκινήσει στις 16 Οκτωβρίου).
- Θετική ατζέντα (θα εκκινήσει στις 17 Οκτωβρίου).
- Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (μέσα Νοεμβρίου).
- Συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας (Θεσσαλονίκη, 7 Δεκεμβρίου)
