Χρονιά εκλογών θα είναι το 2023, καθώς ολοκληρώνεται η τετραετής θητεία της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, γεγονός που συνεπάγεται την προκήρυξη εθνικών βουλευτικών εκλογών.
Στις βουλευτικές εκλογές του 2023 – όποτε κι αν αυτές προκηρυχθούν – θα ισχύσει ο Νόμος 4406/2016.
Σύμφωνς με το νόμο αυτό, προβλέπεται η κατανομή εδρών σύμφωνα με το αναλογικό σύστημα (απλή αναλογική).
Αυτό, πρακτικά, σημαίνει πως κάθε κόμμα εκλέγει τόσους βουλευτές όση είναι η εκλογική του δύναμη στην επικράτεια. Ο αριθμός των βουλευτών του είναι το ποσοστό του όλου αριθμού των βουλευτών, το οποίο αντιστοιχεί στο ποσοστό του κόμματος στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα.
Πώς γίνεται ο διορισμός της κυβέρνησης σύμφωνα με το Σύνταγμα
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνεται από το άρθρο 37 του Συντάγματος:
1. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει τον Πρωθυπουργό και, με πρότασή του, διορίζει και παύει τα λοιπά μέλη της Kυβέρνησης και τους Yφυπουργούς.
*2. Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Bουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Aν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Kυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής.
*3. Aν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Kάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Kυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Kυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή.
*4. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ανατίθεται, σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους, εντολή σχηματισμού Kυβέρνησης ή διερευνητική εντολή σε αρχηγό κόμματος, αν το κόμμα δεν έχει αρχηγό ή εκπρόσωπο, ή αν ο αρχηγός ή ο εκπρόσωπός του δεν έχει εκλεγεί βουλευτής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει την εντολή σ’ αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος. H πρόταση για την ανάθεση εντολής γίνεται μέσα σε τρεις ημέρες από την ημέρα που ο Πρόεδρος της Bουλής ή ο αναπληρωτής του ανακοινώνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη δύναμη των κομμάτων στη Bουλή η ανακοίνωση αυτή γίνεται πριν από κάθε ανάθεση εντολής.
Αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση με το ισχύον εκλογικό σύστημα τι θα συμβεί;
Επί της ουσίας, εφόσον δεν προκύψει κυβέρνηση βάσει του άρθρου 37 παρ. 3 του Συντάγματος (διαδικασία διερευνητικών εντολών), τότε πάμε σε δεύτερες εκλογές.
Σε αυτές θα ισχύσει ο Νόμος 4654/2020, βάσει του οποίου η πριμοδότηση των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα θα γίνεται κλιμακωτά («κλιμακωτό bonus»).
Αυτό σημαίνει πως όσο μεγαλύτερη η εκλογική νίκη του πρώτου κόμματος, τόσο περισσότερες οι έδρες του bonus, μέχρι το όριο των 50.
Σημειώνεται, ότι για να υπάρξει πριμοδότηση πρέπει το πρώτο κόμμα να συγκεντρώσει τουλάχιστον το 25% και άνω των ψήφων σε ολόκληρη την Επικράτεια.
